Universiteit onderzoekt hoeveel Joods vastgoed in de Achterhoek is gestolen

De voorbereidingen voor het onderzoek zijn inmiddels gestart, het plan is om na de zomer te beginnen. Wanneer de resultaten verwacht worden, is nog onduidelijk.

Het gestolen Joods vastgoed is in 2020 opnieuw onder de aandacht gebracht door het programma Pointer. Voor die uitzending baseerden de programmamakers zich op de zogeheten Verkaufsbücher. Dat zijn door de Duitsers opgestelde logboeken waarin informatie staat over de verkoop van onroerend goed.

Hierin staan lijsten met adressen van de woningen, winkels en andere panden die tussen 1940 en 1945 van eigenaar zijn veranderd. Dat gebeurde vaak voor minder geld dan de werkelijke waarde. In Groenlo gaat het bijvoorbeeld om vier (nu niet meer bestaande) huizen aan de Groeneweg, eigendom van de familie Heijmans. Waarschijnlijk was het een gedwongen verkoop.

Hoe vaak een gemeente voorkomt in de Verkaufsbücher loopt sterk uiteen. In Aalten zijn er 23 registraties, Bronckhorst 10, Berkelland 50, Oude IJsselstreek 20 en Oost Gelre 9. Uit het onderzoek dat gedaan wordt, kan blijken dat dit meer is.

In Winterswijk en Doetinchem is al eerder een onderzoek ingesteld naar het geroofde vastgoed. De resultaten van het onderzoek in Winterswijk zijn onlangs gepresenteerd. Daarbij werd duidelijk dat er inderdaad vastgoed is geroofd door de bezetter.

Na de oorlog is dit vastgoed door de gemeente volgens de regels teruggeven aan de rechtmatige eigenaren. ,,Maar de menselijke maat ontbrak daarbij”, liet onderzoeker Maarten-Jan Vos tijdens de presentatie weten.

Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten, heeft Winterswijk 75.000 euro aan de synagoge in het dorp geschonken. ,,De gemeente Winterswijk heeft het rechtsherstel destijds niet goed gedaan. Met dit bedrag willen we bijdragen aan de bewustwording en het behoud van de Joodse cultuur in Winterwijk. Opdat wij nooit vergeten”, liet burgemeester Joris Bengevoord weten.

Het onderzoek in Doetinchem loopt nog.