Dit is waarom de 4 op de Onze Lieve Vrouwetoren verkeerd geschreven is
indebuurt.nlKijk eens goed naar de klok op de Onze Lieve Vrouwetoren. Waarschijnlijk is het je nog niet eerder opgevallen, maar het cijfer vier is verkeerd geschreven. Er staat namelijk ‘IIII’ in plaats van ‘IV’. Valt dit onder de categorie tikfoutje, of wisten de Nederlanders niet beter? We zochten het voor je uit!
Niet alleen de Onze Lieve Vrouwetoren
Ook het gebouw aan de Havik (waar nu Galerie 1664 in zit) en de Sint Joriskerk hebben het Romeinse cijfer voor ‘4’ op de gevel staan, maar op een andere manier geschreven dan wij inmiddels gewend zijn. Sterker nog, als je naar je horloge kijkt, is het goed mogelijk dat er een ‘IIII’ in plaats van een ‘IV’ staat.
De tekst loopt door onder de afbeelding
IIII of IV?
Het is inmiddels een soort traditie van klokmakers om ‘IIII’ in plaats van ‘IV’ te gebruiken, ondanks dat we tegenwoordig op de basisschool leren dat het ‘IV’ moet zijn. Maar waarom deden ze dit vroeger dan?
Een verklaring is dat het goedkoper was om vier keer een ‘I’ te laten maken. Voor een klok heb je dan nodig: twintig keer ‘I’, vier keer ‘V’ en vier keer ‘X’. Dat was met een mal goedkoper te smelten dan als er een oneven aantal gemaakt moest worden.
Een andere verklaring die vaker wordt gegeven, is dat het makkelijker is om ‘IIII’ te lezen dan ‘IV’, omdat ‘IV’ ondersteboven heel erg lijkt op ‘VI’, het getal voor zes.
Door ‘IIII’ te gebruiken kan de klok in drieën worden verdeeld. De uren een tot en met vier zijn allemaal I’s, de uren vijf tot en met acht bevatten de V’s en de uren negen tot en met twaalf hebben de X’s.
Een laatste verklaring komt vanuit de oude Romeinen die de aanduiding ‘IV’ liever niet gebruikten. Dit waren namelijk de beginletters van een Romeinse oppergod IVPITER (Jupiter).
We vroegen aan Inge Vos van de Amersfoortse Gidsen wat zij van de mysterieuze IIII op onze iconische Onze Lieve Vrouwetoren weet: “Het hoort natuurlijk een IV te zijn, maar daar waren de Amersfoorters zich niet van bewust. Je moet wel weten hoe je dan de klok moet lezen. Plussen en minnen, of gewoon vier keer de I, het komt eigenlijk op hetzelfde neer. Je kan dus zeggen dat dit simpelweg oude spelling is.”
Dit is een artikel van indebuurt Amersfoort. Op indebuurt.nl lees je over mooie plekken, nieuwe winkels, inspirerende inwoners en ondernemers, eten en drinken, wonen en uitgaan. En dat allemaal over jouw stad!
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUMMet video
Statiegeld op blikjes, zo krijg je je geld terug
Na de kleine plastic flesjes zijn nu de blikjes aan de beurt. Vanaf deze week betaal je daar ook 15 cent statiegeld voor. Maar waar is dat goed voor en ook niet onbelangrijk: hoe krijg je je centjes weer terug? -
PREMIUM
Alle kaarten vliegen over de toonbank voor Spakenburg-PSV: ‘Heb er drie uur gestaan’
Wie alsnog live aanwezig wil zijn bij één van de grootste wedstrijden in de geschiedenis van voetbalclub Spakenburg, heeft dikke pech: maandag stonden drie uur van te voren al liefhebbers in de rij en vlogen de laatste van de 6300 entreekaarten over de toonbank. Een ding is zeker: tijdens Spakenburg - PSV in de halve finale van de KNVB-beker kleurt de sportpark De Westmaat blauw.Bunschoten -
PREMIUM
Met deze bomen heb je snel een koeler terras
De beste remedie tegen een hete zomer? Onze tuinexpert Laurence Machiels weet raad: plant nu nog bomen! Afhankelijk van de grootte van je tuin, legt ze uit welke bomen het best tot hun recht komen en welke genoeg (maar ook niet te veel) schaduw geven. ,,Strooi een mulchlaag van compost of bladaarde onder de boom, dat houdt de verdamping tegen.’’ -
PREMIUMvoetbal totaal
Zeven goals ’t Vliegdorp, Eemboys na gelijkspel van de min 1 af. Dit is het overzicht van het amateurvoetbal
Vierdedivisionist SDV Barneveld verraste thuis met de 1-0 winst op SC Genemuiden. Eemboys is van de hatelijke min 1 af na het gelijkspel tegen Vechtzoom. Pim Kers (CJVV) en Olivier Pilon (Scherpenzeel) waren de grote schutters afgelopen weekeinde. Zij scoorden ieder drie keer voor.Amersfoort -
Voetbalclub Veensche Boys geschokt door kleedkamers onder de graffiti: ‘Wie doet zoiets?’
Wat een mooie dag had moeten worden met de opening van een speeltuin, eindigde uiteindelijk in mineur voor voetbalclub S.V. Veensche Boys uit Nijkerkerveen. Twee kleedkamers werden afgelopen zaterdag 25 maart volledig ondergespoten met graffiti. Op de deuren waren zelfs hakenkruizen getekend.Nijkerkerveen
-
Van klompjes goud en Rolexhorloges tot een wapen: politie doet flinke vondst bij inval woning
In een woning aan de Gemini in Soesterberg heeft de politie flink wat verboden spullen aangetroffen. Onder andere klompjes goud, rolexhorloges, een vuurwapen en verdovende middelen zijn in beslaggenomen.Soesterberg -
-
-
Dit zijn de addertjes onder het gras van private lease
Ooit was er geen hond in geïnteresseerd, maar inmiddels is private lease niet meer weg te denken uit het Nederlandse autolandschap. Autorijden zonder zorgen over restwaarde, inruil of onderhoud en met een maandbedrag waardoor je precies weet waar je aan toe bent. Maar er zitten addertjes onder het gras. -
Van Brandemmer tot Waterkanon: brandweer van Soest brengt boek uit
De Vereniging Vrijwillige Brandweer Soest heeft dinsdag ter gelegenheid van haar 100-jarig bestaan het boek Van Brandemmer tot Waterkanon gepresenteerd.Soest