Onderzoeker na ICT-storing Gelre: ‘Ziekenhuizen steeds kwetsbaarder voor ICT-storingen’
Een computerstoring legde maandag Gelre ziekenhuizen plat. Meerdere afspraken voor operaties en bloedprikken moesten worden verzet. Een haperende pc had zo onwaarschijnlijk grote gevolgen. En het is beslist niet de eerste keer. ,,Ziekenhuizen worden kwetsbaarder, omdat systemen digitaal meer met elkaar verbonden zijn’’, zegt onderzoeker Daan Weggemans van Universiteit Leiden.
Delen per e-mail
Wat nou de oorzaak was van de ICT-storing, dat weten ze bij Gelre ziekenhuizen nog altijd niet. ,,We hebben talloze ICT-systemen in ons ziekenhuis. We moeten het eerst goed uitzoeken, dat kost tijd’’, aldus een woordvoerder. De patiënten op de locaties in Apeldoorn en Zutphen ondervonden er maandag wel de gevolgen van. Het ziekenhuis was maandag genoodzaakt om het poli-programma en het programma voor de operaties in te korten. 's Avonds kon de situatie alsnog worden opgelost.
Lijst groeit
Zo'n ICT-storing in een ziekenhuis is inmiddels geen uitzondering meer. De lijst met getroffen ziekenhuizen groeit. Onder meer het Umc in Amsterdam, het IJsselland Ziekenhuis, het Radboud UMC en het CWZ lagen de afgelopen jaren plat door ICT-storingen. Met alle gevolgen van dien: behandelingen werden uitgesteld en soms werd zelfs de spoedeisende hulp gesloten. Een ICT-storing kan dus levensbedreigend zijn.
De Onderzoeksraad voor Veiligheid maakt zich zorgen over de reeks ‘ICT-incidenten’ in ziekenhuizen. Daarom werd vorig jaar gestart met een onderzoek naar de digitale veiligheid in ziekenhuizen en de patiëntveiligheid bij ICT-storingen. De centrale vraag daarbij: hoe zijn ziekenhuizen voorbereid om de gevolgen te beperken en proberen zij misbruik van ICT te voorkomen?
Ziekenhuizen hadden vroeger een klein netwerkje voor de computers, maar daar is door de jaren heen steeds meer bijgekomen.
‘Ziekenhuizen zijn techbedrijven geworden’
Daan Weggemans van Universiteit Leiden onderzoekt ICT-storingen bij publieke organisaties. Volgens hem is één van de oorzaken van de ICT-storingen het gegeven dat ziekenhuizen de laatste jaren ‘digitaal enorm zijn uitgebreid’. ,,Ziekenhuizen hadden vroeger een klein netwerkje voor de computers, maar daar is door de jaren heen steeds meer bijgekomen. Inmiddels zijn het eigenlijk enorme techbedrijven geworden. Dat geldt voor allemaal, ook de Gelre ziekenhuizen.’’
Operatiekamer
Voorbeelden van digitalisering bij ziekenhuizen zijn volgens Weggemans de systemen waarmee digitaal afspraken worden ingepland, of systemen waarmee operatiekamers worden geboekt. ,,Deze digitale systemen zijn gekoppeld aan alle verschillende afdelingen in het ziekenhuis. Dit zie je steeds meer. Het digitale netwerk in een ziekenhuis blijft maar groeien. Wanneer één zo'n algemeen programma niet werkt, bijvoorbeeld het afsprakenregister, dan heeft dat enorme gevolgen voor de hele organisatie. Het is dan niet meer beperkt tot één hoekje dat niet kan werken, het treft het hele ziekenhuis.’’ In andere gevallen kunnen ziekenhuizen door een storing bijvoorbeeld niet bij digitale patiëntdossiers en moeten daarom noodgedwongen alle operaties en afspraken afgelast.
Wanneer één zo'n algemeen programma niet werkt, bijvoorbeeld het afsprakenregister, dan heeft dat enorme gevolgen voor de hele organisatie
Groeiend probleem
ICT-storingen zoals bij Gelre ziekenhuizen zijn volgens Weggemans al langer een groeiend probleem. ,, Ik denk wel dat ziekenhuizen zich ervan bewust zijn. Ze werken er hard aan, maar de veranderingen op digitaal gebied gaan razendsnel. Het is daarom lastig om te zeggen of ze op ICT-gebied wel goed zijn ingericht. Dat zal verschillen.’’ Volgens Weggemans kan de oorzaak soms een simpele phishingmail zijn, waar een medewerker per ongeluk op heeft geklikt. ,,Maar het gebeurt vaak ook zonder intenties. Er wordt bijvoorbeeld een fout gemaakt bij een software-update, een uitbreiding van een netwerk loopt verkeerd of er is een verkeerde kabel aangesloten. Er is lang niet altijd een schuldige aan te wijzen.’’
Kamervragen
Bruno Bruins, minister voor Medische Zorg en Sport, beantwoordde begin dit jaar Kamervragen van de SP over ICT-storingen. Hij stelde in zijn antwoord dat ziekenhuizen zelf verantwoordelijk zijn voor hun ICT-voorzieningen en zelf maatregelen moeten nemen tegen cyberaanvallen en storingen. Om te bezien welke acties er nodig zijn om risico's op ICT-storingen tegen te gaan, wil hij eerst het onderzoek van de Onderzoeksraad afwachten. Naar verwachting wordt dat eind dit jaar gepubliceerd.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Woninginbraken in Oldebroek verdubbeld: hoe vaak werd er vorig jaar in jouw gemeente ingebroken?
Het aantal woninginbraken in Oldebroek is in 2020 verdubbeld ten opzichte van 2019. Dat is een opmerkelijke stijging, want landelijk gezien is het aantal woninginbraken juist flink gedaald. -
PREMIUM
Horeca in Apeldoorn en Nunspeet gooit terrassen open: ‘We hebben perspectief nodig’
Horecaondernemers in Nunspeet en Apeldoorn sluiten zich aan bij de landelijke protestactie en gooien dinsdag symbolisch hun terrassen open. De tafels en stoelen worden met rood-wint lint afgezet, zodat niemand er gaat zitten. ,,We hebben dringend perspectief nodig’’, verzucht kroegbaas Jacco Talen uit Apeldoorn. ,,Dit houden we niet vol.’’ -
PREMIUM
Gezellig druk in Apeldoorns Oranjepark, maar wat als straks de lente komt? ‘Pak je verantwoordelijkheid‘
Alsof de lente is doorgebroken. Zo ligt het Apeldoornse Oranjepark er donderdagmiddag bij. Jongeren genieten in een gezellige drukte van het zonnige weer. Maar wat doet de gemeente als straks echt de lente doorbreekt en de mensenmassa in het park toeneemt? -
PREMIUM1 jaar corona
Afgebroken vakantie, thuisonderwijs en coronaproof daten: deze mensen vertellen hoe corona hun dagelijks leven veranderde
Het is inmiddels een jaar geleden dat de allereerste officiële coronabesmetting in Nederland werd vastgesteld. Wij vroegen lezers hun gevoel over 1 jaar corona met ons te delen. En dat deden ze massaal. Een jaar waarin ons dagelijks leven op kop ging en niks meer vanzelfsprekend is. ,,Het is heel anders dan hoe het was.” -
PREMIUM
Buurt botst met eigenaar over nieuwbouw historische villa in Apeldoorn: ‘Hoe is het mogelijk!’
Het hele Oranjepark in Apeldoorn is beschermd stadsgezicht, maar de koper van een villa uit 1880 mag hem desondanks vervangen voor nieuwbouw. Onbegrijpelijk, vinden geschrokken buurtbewoners, die pleiten voor betere monumentale bescherming. Volgens eigenaar Harold Vermeulen past zijn nieuwe huis juist heel goed in de wijk. ,,Het is een woonwijk, geen museum.’’
-
update
Update: computerstoring bij Gelre Ziekenhuizen in Apeldoorn en Zutphen verholpen
Gelre Ziekenhuizen in Apeldoorn en Zutphen heeft maandag te kampen gehad met een grote computerstoring. Volgens het ziekenhuis is de computerstoring in de loop van de avond verholpen. De verwachting is daarom dat alle afspraken dinsdag gewoon kunnen doorgaan. -
PREMIUMPoll
Kledingverkopers terug op markt van Urk (en daar niet alleen): ‘Kijken, kopen, maar volgende week ophalen’
Kooplieden zonder verse producten mogen niet op de weekmarkt komen. Maar deze strakke regel knelt. Zeker nu hun collega’s met een winkel open zijn voor bestellen en afhalen. Dus gaan steeds meer gemeenten soepeler met de regels om. Kooplieden zijn blij dat zij het voorbeeld van Urk volgen. -
Check jouw gemeente
KAART | Positieve tests nemen af na uitschieter van zaterdag, Putten is nu coronakoploper in regio
Het afgelopen etmaal zijn er 328 coronagevallen gemeld in Oost-Nederland. Dat zijn er 83 minder dan gisteren. De gemeente Zwartewaterland, die zaterdag een recordaantal noteerde, is niet meer de coronakoploper in de regio.
In samenwerking met indebuurt Apeldoorn