Onderzoeker na ICT-storing Gelre: ‘Ziekenhuizen steeds kwetsbaarder voor ICT-storingen’
Een computerstoring legde maandag Gelre ziekenhuizen plat. Meerdere afspraken voor operaties en bloedprikken moesten worden verzet. Een haperende pc had zo onwaarschijnlijk grote gevolgen. En het is beslist niet de eerste keer. ,,Ziekenhuizen worden kwetsbaarder, omdat systemen digitaal meer met elkaar verbonden zijn’’, zegt onderzoeker Daan Weggemans van Universiteit Leiden.
Wat nou de oorzaak was van de ICT-storing, dat weten ze bij Gelre ziekenhuizen nog altijd niet. ,,We hebben talloze ICT-systemen in ons ziekenhuis. We moeten het eerst goed uitzoeken, dat kost tijd’’, aldus een woordvoerder. De patiënten op de locaties in Apeldoorn en Zutphen ondervonden er maandag wel de gevolgen van. Het ziekenhuis was maandag genoodzaakt om het poli-programma en het programma voor de operaties in te korten. 's Avonds kon de situatie alsnog worden opgelost.
Lijst groeit
Zo'n ICT-storing in een ziekenhuis is inmiddels geen uitzondering meer. De lijst met getroffen ziekenhuizen groeit. Onder meer het Umc in Amsterdam, het IJsselland Ziekenhuis, het Radboud UMC en het CWZ lagen de afgelopen jaren plat door ICT-storingen. Met alle gevolgen van dien: behandelingen werden uitgesteld en soms werd zelfs de spoedeisende hulp gesloten. Een ICT-storing kan dus levensbedreigend zijn.
De Onderzoeksraad voor Veiligheid maakt zich zorgen over de reeks ‘ICT-incidenten’ in ziekenhuizen. Daarom werd vorig jaar gestart met een onderzoek naar de digitale veiligheid in ziekenhuizen en de patiëntveiligheid bij ICT-storingen. De centrale vraag daarbij: hoe zijn ziekenhuizen voorbereid om de gevolgen te beperken en proberen zij misbruik van ICT te voorkomen?
Ziekenhuizen hadden vroeger een klein netwerkje voor de computers, maar daar is door de jaren heen steeds meer bijgekomen.
‘Ziekenhuizen zijn techbedrijven geworden’
Daan Weggemans van Universiteit Leiden onderzoekt ICT-storingen bij publieke organisaties. Volgens hem is één van de oorzaken van de ICT-storingen het gegeven dat ziekenhuizen de laatste jaren ‘digitaal enorm zijn uitgebreid’. ,,Ziekenhuizen hadden vroeger een klein netwerkje voor de computers, maar daar is door de jaren heen steeds meer bijgekomen. Inmiddels zijn het eigenlijk enorme techbedrijven geworden. Dat geldt voor allemaal, ook de Gelre ziekenhuizen.’’
Operatiekamer
Voorbeelden van digitalisering bij ziekenhuizen zijn volgens Weggemans de systemen waarmee digitaal afspraken worden ingepland, of systemen waarmee operatiekamers worden geboekt. ,,Deze digitale systemen zijn gekoppeld aan alle verschillende afdelingen in het ziekenhuis. Dit zie je steeds meer. Het digitale netwerk in een ziekenhuis blijft maar groeien. Wanneer één zo'n algemeen programma niet werkt, bijvoorbeeld het afsprakenregister, dan heeft dat enorme gevolgen voor de hele organisatie. Het is dan niet meer beperkt tot één hoekje dat niet kan werken, het treft het hele ziekenhuis.’’ In andere gevallen kunnen ziekenhuizen door een storing bijvoorbeeld niet bij digitale patiëntdossiers en moeten daarom noodgedwongen alle operaties en afspraken afgelast.
Wanneer één zo'n algemeen programma niet werkt, bijvoorbeeld het afsprakenregister, dan heeft dat enorme gevolgen voor de hele organisatie
Groeiend probleem
ICT-storingen zoals bij Gelre ziekenhuizen zijn volgens Weggemans al langer een groeiend probleem. ,, Ik denk wel dat ziekenhuizen zich ervan bewust zijn. Ze werken er hard aan, maar de veranderingen op digitaal gebied gaan razendsnel. Het is daarom lastig om te zeggen of ze op ICT-gebied wel goed zijn ingericht. Dat zal verschillen.’’ Volgens Weggemans kan de oorzaak soms een simpele phishingmail zijn, waar een medewerker per ongeluk op heeft geklikt. ,,Maar het gebeurt vaak ook zonder intenties. Er wordt bijvoorbeeld een fout gemaakt bij een software-update, een uitbreiding van een netwerk loopt verkeerd of er is een verkeerde kabel aangesloten. Er is lang niet altijd een schuldige aan te wijzen.’’
Kamervragen
Bruno Bruins, minister voor Medische Zorg en Sport, beantwoordde begin dit jaar Kamervragen van de SP over ICT-storingen. Hij stelde in zijn antwoord dat ziekenhuizen zelf verantwoordelijk zijn voor hun ICT-voorzieningen en zelf maatregelen moeten nemen tegen cyberaanvallen en storingen. Om te bezien welke acties er nodig zijn om risico's op ICT-storingen tegen te gaan, wil hij eerst het onderzoek van de Onderzoeksraad afwachten. Naar verwachting wordt dat eind dit jaar gepubliceerd.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Met deze bomen heb je snel een koeler terras
De beste remedie tegen een hete zomer? Onze tuinexpert Laurence Machiels weet raad: plant nu nog bomen! Afhankelijk van de grootte van je tuin, legt ze uit welke bomen het best tot hun recht komen en welke genoeg (maar ook niet te veel) schaduw geven. ,,Strooi een mulchlaag van compost of bladaarde onder de boom, dat houdt de verdamping tegen.’’ -
PREMIUM1
Dit winkelrijtje middenin Ugchelen moet weer bruisend worden: ‘De bedoeling is er iets moois van te maken’
De veranderingen in het centrum van Ugchelen zijn voorlopig nog niet klaar. Er wordt al druk gebouwd en ook de openbare ruimte wordt opgeknapt, en nu dient het volgende project zich aan. Er moet weer leven komen in het rijtje winkelpanden langs de Molecatenlaan.Apeldoorn -
indebuurt.nl
Apeldoornse limoncello van André en Jack wint zilver op internationale competitie
Megatrots zijn ze, Jack de Kleine en André Mensink. Hun limoncello is in de prijzen gevallen bij de International Wine and Spirit Competition. Deze verkopen ze pas iets meer dan een jaar.Apeldoorn -
Voertuig verliest glasplaten op A50: lange file inmiddels opgelost
Op de A50 bij Vaassen heeft een voertuig vanmiddag glasplaten verloren. Er stond daardoor een file van ruim twintig kilometer.Apeldoorn -
update
Update: computerstoring bij Gelre Ziekenhuizen in Apeldoorn en Zutphen verholpen
Gelre Ziekenhuizen in Apeldoorn en Zutphen heeft maandag te kampen gehad met een grote computerstoring. Volgens het ziekenhuis is de computerstoring in de loop van de avond verholpen. De verwachting is daarom dat alle afspraken dinsdag gewoon kunnen doorgaan.
-
PREMIUMMet video
Statiegeld op blikjes, zo krijg je je geld terug
Na de kleine plastic flesjes zijn nu de blikjes aan de beurt. Vanaf deze week betaal je daar ook 15 cent statiegeld voor. Maar waar is dat goed voor en ook niet onbelangrijk: hoe krijg je je centjes weer terug? -
-
-
PREMIUMCOLUMN1
Statiegeld voorkomt hopelijk enorme blikschade
Stel nou dat een plastic beker, bij bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd, ook statiegeld gaat opleveren. Een stuiver of een duppie. Zou dat wat doen met de enorme bullebakkenberg aan afval? -
2
Is zout nou wel of niet slecht voor je bloeddruk?
Over de hoeveelheid keukenzout die we gebruiken, is veel te doen. Toch heeft zout ook belangrijke functies, zegt voedingsdeskundige Karine Hoenderdos. In deze rubriek beantwoordt ons panel aan deskundigen elke week een lezersvraag over voeding, gezondheid of relaties.