Straatnamen én boek om verzetsmensen Apeldoorn te eren
Apeldoorn krijgt een verzetsliedenbuurt: Ugchelen Buiten. Over de twaalf verzetsmensen naar wie een straat wordt vernoemd, verschijnt nu ook een boek.
Delen per e-mail
Een verzetsstrijderspark was tot nu toe het permanente eerbetoon dat Apeldoorn kende voor lokale verzetslieden. De gemeente was decennia huiverig om straatnamen naar hen te vernoemen. Wat als later zou blijken dat iemand toch 'fout' was geweest? En wie zijn het 'belangrijkst'? Nu de straten er toch komen, was selectie dus een belangrijk punt.
De Stichting Bevrijding '45 heeft die klus opgepakt, aan de hand van een aantal criteria die de gemeente meegaf. Over de twaalf mensen die zij kozen, verschijnt vandaag een boek. In korte verhalen krijgen de personen achter de namen een gezicht. Henk van Vulpen is een van de schrijvers en samenstellers.
Hoe bepaal je wie een straat verdient? Vormen deze twaalf mensen een ranglijst van de belangrijkste verzetsmensen uit Apeldoorn?
Van Vulpen: ,,Nee, dat is absoluut niet de bedoeling. Er waren in Apeldoorn tientallen, misschien wel honderden verzetsmensen. En nee, je kan de ene daad niet met de andere vergelijken. Wat 'belangrijker' was doet niet ter zake. Wie niet genoemd is, staat niet op een reserveplaats. Onze bedoeling is vooral een doorsnede te laten zien van het verzet. Man en vrouw, allerlei leeftijden. Niet alleen de leiders maar ook anderen die op indrukwekkende wijze een bijdrage leverden. Het NIOD (instituut voor oorlogsdocumentatie, red.) heeft gecheckt of er iets is wat alsnog een ander licht op hun handelen zou werpen, het Nationaal Archief in Den Haag heeft de periode na de oorlog bekeken.''
Wat voor verhalen heeft jullie onderzoek opgeleverd?
,,We hebben, onder meer via nabestaanden, een aantal dingen achterhaald die nog nooit zijn opgeschreven. Het zijn stuk voor stuk aangrijpende verhalen, allemaal zonder happy end. Sommige van deze mensen eindigden voor het vuurpeloton of in een concentratiekamp. En voor wie het wel overleefde was ook na de bevrijding de oorlog nooit ver weg. Het heeft hun leven zo sterk bepaald dat het nooit voltooid verleden tijd werd.''
Waarom is het goed om dit op te schrijven?
,,Het is niet alleen een eerbetoon. Het moet ook helpen zorgen dat dit stuk van de geschiedenis zich niet herhaalt. Dat is het belangrijkst.''
Jullie insteek was om uiteenlopende verzetsmensen te beschrijven. Is er toch ook een rode draad?
,,Ze hadden allemaal vanuit een eigen invalshoek gedrevenheid. Een hekel aan de bezetter, een gevoel voor recht en onrecht. En de bereidheid op basis daarvan het eigen leven op het spel te zetten. Dat zegt iets over de persoonlijkheid van die mensen. Heel veel Nederlanders hebben in de oorlog een andere afweging gemaakt; die waren vooral bezig met overleven. De grote vraag is altijd: 'welke keuze zou jij maken?' Ik denk dat je daar niet te makkelijk antwoord op moet geven. Ik hoop dat het boek er toe aanzet er in elk geval over na te denken.''
'Straatnamen voor verzetsstrijders - Eerbetoon in een nieuwe wijk’ is vanaf zaterdag te koop bij Nawijn&Polak en diverse Primera-winkels, voor 9,95 euro.
Joop Abbink-straat voorlopig niet mogelijk
De vernoemde verzetsmensen zijn Govert Steen, Evert van ‘t Land, Hendrik Ouwejan, Schalk Toom, David Gosker, Jan Barendsen, Juul Paats, Hans Suijling, Jacob Teding van Berkhout, Marcelis van Bemmel, Gerrit Kroon en Narda van Terwisga.
De meest besproken verzetsman in de afgelopen jaren, Joop Abbink, is nog niet vernoemd. Hij was een verzetsleider die zelfs landelijk bekend is en na de Tweede Wereldoorlog hoge eerbetonen ontving, zoals de Bronzen Leeuw en Yad Vashem, een onderscheiding van de staat Israël. Hij is niet vernoemd omdat hij in 2013 is overleden: volgens gemeentelijke regels te recent. Pas in 2023 komt Abbink postuum in aanmerking. Zijn kinderen stelden eerder in deze krant dat pijnlijk te vinden.
Verder in het nieuws
-
PREMIUM
Sluiting jeugdzorginstelling brengt dorp in onzekerheid: het is gedaan met de rust in Hoenderloo
-
update Papegaaienziekte vastgesteld bij zes inwoners van regio Noord- en Oost-Gelderland
GGD Noord- en Oost-Nederland heeft afgelopen week bij zes mensen de papegaaienziekte (psittacose) vastgesteld. Papegaaienziekte wordt veroorzaakt door het inademen van opgedroogde poep van besmette vogels. -
PREMIUM
Video Dit zijn volgens jou de 4 meest kerstgekke huizen
Wie heeft het mooiste kersthuis van Oost Nederland? Na een oproep kreeg de Stentor foto’s van tientallen huizen in kerstsfeer binnen. We laten vier fraaie woningen zien. ,,U kunt misschien wel zien dat ik dol ben op lampjes.’’ -
PREMIUM
VIDEO Hoenderloo wil dorpscentrum verbeteren
Het mooiste stukje van Hoenderloo moet nog veel mooier én veiliger worden. De dorpsraad wil daarom het centrum van het dorp aanpassen. Opvallendste verandering: een nieuw stukje weg erbij, zodat de helft van het verkeer langs de andere kant van de muziektent wordt geleid. -
Video Ernstig ongeluk in Apeldoorn: slachtoffer door brandweer uit auto gehaald
Aan de Gildenlaan in Apeldoorn is zaterdagavond een ernstig ongeluk gebeurd. Een bestuurder knalde tegen een boom en moest door de hulpdiensten uit zijn benarde situatie worden bevrijd. Hij is naar het ziekenhuis gebracht.
-
Oproep Wat staat er al decennialang, ieder jaar weer, bij jouw familie op het kerstmenu?
-
PREMIUM
Jo en Irma uit Vaassen verliezen zorgvoordeel van 1450 euro per jaar: ‘Kleding dragen we nog langer’
Verzekeraar Menzis stopt met de gemeentepolis. Dus moeten zo'n tienduizend inwoners met een laag inkomen in deze regio op zoek naar een nieuwe zorgverzekering. Zoals Jo en Irma Pelders uit Vaassen. ,,Als iets duurder uitvalt, eten we een week later goedkopere groente.” -
PREMIUM
Update en Video Vrouw (86) zwaargewond naar ziekenhuis na steekpartij in Apeldoorn, verdachte aangehouden
Bij een steekpartij in een woning aan de Zilversmidhoeve in Apeldoorn is een 86-jarige vrouw zwaargewond geraakt. Dat bevestigt de politie.
In samenwerking met indebuurt Apeldoorn