Van alle kanten lof voor Belastingtoren

De Delftse architect, een van de oprichters van het befaamde architectenbureau Mecanoo, liet een grote naam als Herman Hertzberger met de uitbreiding van Schouwburg Orpheus achter zich, evenals het opvallende ontwerp van fietsenstalling De Serre in de Kanaalstraat.

De Weijer noemt het een groot compliment dat zijn kantoortoren is uitgeroepen tot het mooiste gebouw van Apeldoorn van 2005. ‘Ik vind het heel leuk dat we gewonnen hebben. We zijn zelf ook heel tevreden over het gebouw. We zijn ook blij met de reacties van de medewerkers van de Belastingdienst, die zeggen dat ze heel prettig in het gebouw werken.

Ook een aantal omwonenden hebben mij tijdens een open dag verteld er achteraf vrede mee te hebben. Er zijn er die aanvankelijk tegenstander waren en nu zeggen dat ze het een mooi gebouw vinden. Dat is fijn om te horen.’

Voornaamste obstakel voor omwonenden was van meet af aan de hoogte van de kantoortorens, waarvan de eerste onlangs is opgeleverd en de bouw van de tweede enige tijd geleden is begonnen. Aanhangers van meer hoogbouw in Apeldoorn zeggen achteraf dat de toren best wat hoger had gemogen, om op die manier tegelijk wat slanker te lijken.

De Weijer noemt de hoogte precies goed, ook nu de toren in werkelijkheid te zien is. ‘Het stedenbouwkundige plan voor het kantorencomplex Walterbos van Donald Lambert van Kraaijvanger Urbis gaf een grotere hoogte aan, maar na protesten uit de buurt is daar de huidige hoogte van zestig meter uitgerold. En die is precies goed eigenlijk, met een goede verhouding tussen hoogte en omvang’, zegt De Weijer.

Hij wijst er bovendien op dat de hoogte van zijn kantoortoren een optelsom is van de lage en middelhoge kantoorgebouwen van de oorspronkelijke architect Zanstra, de eerste ontwerper van het kantorenpark van de Belastingdienst in Apeldoorn-West. ‘Ook op die manier is zestig meter precies goed.’ Overigens kende ook het oorspronkelijke ontwerp van Zanstra twee hoge kantoortorens, ongeveer even hoog als de toren van De Weijer. Van die torens is indertijd alleen de onderbouw gerealiseerd.

De verhouding tussen de oorspronkelijke gebouwen van architect Zanstra en die van De Weijer komen nog een keer terug in het project. ‘Zanstra heeft alle installaties op het dak gezet. Wij hebben ze ondergebracht in een etage die op tweederde van totale hoogte zit. Daar zie je een band die het gebouw in dezelfde verhouding als de gebouwen van Zanstra opdeelt.’

In tegenstelling tot de vierkante blokkendozen van Zanstra zijn de kantoorgebouwen van De Weijer niervormig. Dat gebeurde onder meer omdat er bij de start van het ontwerpproces een rapport lag over de fysische gevolgen van hoogbouw voor de rest van het terrein, zoals windhinder. ‘Daar stond al in dat ronde hoeken beter waren dan een vierkant gebouw. We moesten verder een heel slank gebouw maken. Zo is de oppervlakte van elke verdieping de helft van die in de bestaande kantoorgebouwen op het Walterbos.’

De rondingen van de nieuwbouw passen ook naadloos in een van de uitgangspunten van het Delftse architectenbureau. DP6 streeft naar een ‘tastbare materialisatie’ door met contrasterende materialen te werken. De rechte hoeken van de bestaande kantoorgebouwen contrasteren sterk met de ronde nieuwbouw. ‘De toren moest zich ook onderscheiden van de andere gebouwen’, zegt De Weijer.

Ook de ruimhartige manier waarop De Weijer het nieuwe kantoor van glas heeft voorzien, doet een duit in het zakje. Weliswaar heeft de renovatie van de bestaande kantoorgebouwen meer daglicht voor de medewerkers opgeleverd, vergeleken met de nieuwe kantoorgebouwen zijn de gebouwen relatief gesloten.

De horizontale lamellen, gemaakt van kunststof, vormen eveneens een contrast met de glaswand die zestig meter de hoogte in gaat. ‘Ze geven aan de buitenkant een heel bijzondere textuur, zodat je de toren niet ziet als een glimmend glazen gebouw’, zegt De Weijer. Volgens hem prikkelt die afwisseling de zintuigen waardoor het gebouw aan kracht wint.

De lamellen hebben overigens ook een belangrijke praktische functie. Niet alleen zorgen de lamellen voor mensen met hoogtevrees voor enige bescherming, ze vormen ook een transparant zonnescherm, waarbij de warmte van de zon wordt getemperd, terwijl het fenomenale uitzicht over de stad en de Veluwe onverminderd van vloer tot plafond zichtbaar blijft.