Mensen met beperking in Arnhem komen door taxiregels de deur niet meer uit: ‘Wij zitten altíjd in een lockdown’

Vaak wordt ze van A naar B gebracht door haar man, maar meestal gaat de 50-jarige Wanda Abbing zelf de deur uit, op haar scootmobiel. Alleen als het echt niet anders kan doet de Arnhemse, die kampt met een longaandoening, een beroep op de regionale taxi van speciaal vervoerder Avan. ,,Hoogstens een paar keer per jaar”, vertelt ze. En dat komt haar nu duur te staan.

In het kader van bezuinigingen stelt de gemeente sinds vorig jaar strengere eisen aan het uitgeven van een Wmo-pas. Daarmee kunnen Arnhemmers met een beperking voor korte ritjes (maximaal 25 kilometer) tegen een gereduceerd tarief gebruik maken van speciaal vervoer van Avan. Een voorwaarde daarvan is dat de pashouder een ‘structurele vervoersbehoefte’ heeft. Zonder pas is een ritje met Avan vier tot vijf keer zo duur. Te duur voor veel lichamelijk beperkten en chronisch zieken, die vaak rond moeten komen van een uitkering.

Net als alle Arnhemmers die maar weinig gebruik maken van speciaal vervoer, kreeg Abbing vorige week een brief van de gemeente op de deurmat. De strekking van de brief: heb je de afgelopen jaren minder dan 12 keer per jaar gebruik gemaakt van de taxi van Avan, dan heb je geen ‘structurele vervoersbehoefte’ en wordt de vervoerspas per 1 april stopgezet.

Abbing baalt van de nieuwe beleidsregels, die voor haar minder zelfstandigheid betekenen. ,,Als mijn man er niet is gebruik ik voor lange afstanden speciaal vervoer. Maar zonder pas neemt de taxi mijn scootmobiel niet mee. En zonder scootmobiel heb ik geen vervoersmiddel.”

Eerder wees de gemeente Abbing op het gebruik van alternatieven voor speciaal vervoer van Avan. Zo biedt de ANWB de service ‘Automaatje’ aan in Arnhem, waarbij een vrijwilliger voor een klein bedrag iemand naar zijn of haar bestemming brengt. ,,Maar bijna niemand heeft een auto die groot genoeg is voor een scootmobiel of elektrische rolstoel.”

Ze denkt dat de strengere regels van de gemeente niet het gewenste effect zullen hebben. ,,Dit raakt juist veel mensen die echt afhankelijk zijn van speciaal vervoer. Het minimum van 12 ritjes per jaar slaat nergens op. De een heeft zo’n taxi vijf keer per jaar nodig, de ander 40 keer. Je krijgt nu de situatie dat mensen ritjes gaan maken om aan die limiet te komen. Dat kost alleen maar meer geld.”

Haar zorgen worden gedeeld door Hester (45), die liever niet met haar achternaam in de krant wil. Door een ongeluk zit de Arnhemse in een scootmobiel. Vroeger maakte ze veel gebruik van speciaal vervoer, maar omdat ze in 2018 en 2019 veel ziek is geweest en geen twaalf ritjes heeft gemaakt, vervalt ook haar Wmo-pas over twee maanden.

Volgens Hester onderschatten veel mensen hoe belangrijk de speciale taxi-service is voor lichamelijk beperkten en chronisch zieken. ,,Ik hoor mensen vaak klagen over hoe vervelend de huidige lockdown is. Wat vaak vergeten wordt is dat wij altijd in een lockdown zitten. We kunnen nooit eens spontaan de deur uit. We zijn altijd bezig met plannen en uitzoeken of iets rolstoeltoegankelijk is. En nu krijgen we ineens de mededeling dat we vanaf april nog meer mobiel beperkt worden.”

Overigens zijn ook pashouders die wél aan het ritjeslimiet hebben voldaan lichtelijk in paniek. Miranda Modderkolk (42), die in een elektrische rolstoel zit, is toegezegd dat ze ook na april van goedkoop speciaal vervoer gebruik kan maken. Maar toch is ze sceptisch. ,,Eerst zien, dan geloven”, zegt ze. ,,Bovendien zou het kunnen dat ik dit jaar de 12 niet haal. Dan ben ik mijn pas volgend jaar alsnog kwijt.”

Modderkolk, Abbing en Hester zijn het met elkaar eens: er moet maatwerk komen. Volgens Dick Cochius, voorzitter het Arnhems Platform Chronisch zieken en Gehandicapten (APCG), is dat ook toegezegd door het college. ,,Maar het wordt niet zo ervaren. Deze nieuwe kaasschaafregels werpen alleen maar meer obstakels op voor mensen met een beperking die van A naar B willen komen. Er valt nu een gat in de keten van speciaal vervoer, dat voor veel mensen een vangnet is.”

Het APCG heeft als reactie op de nieuwe beleidsregels een ongevraagd advies ingediend bij het Arnhemse college. Daarin wordt wethouder Van der Zee, die verantwoordelijk is voor de wijziging, opgeroepen om het beleid te herzien en worden vraagtekens gezet bij de door de gemeente gehanteerde definitie van ‘structurele vervoersbehoefte’. ‘Voor iemand die eens in de 2 maanden een vriendin bezoekt, en daarbij een vervoersprobleem ervaart, is er ook sprake van een structurele vervoersbehoefte’, is te lezen in het advies.

De kwestie heeft inmiddels ook de aandacht getrokken van de Arnhemse politiek. Lokale partij Arnhem Centraal zal woensdag, tijdens de eerstvolgende gemeenteraadsvergadering, mondelinge vragen stellen aan het college.