Porsche-drama: dit zijn de dodelijke gevaren van aquaplaning en zo voorkom je het

Het is de nachtmerrie van iedere automobilist. Je rijdt door de regen en plotseling voel je dat je voor- of achterwielen geen grip meer hebben. Meestal loopt het goed af en merk je alleen dat je auto een klein beetje naar links of rechts trekt, of je hoort aan de motor dat de aangedreven wielen even doorslippen. Maar wanneer je te hard rijdt voor de omstandigheden, wanneer je banden te weinig profiel hebben of wanneer een stortbui het wegdek verandert in één grote waterplas, kan aquaplaning fataal aflopen.

Dat bleek zondagochtend eens te meer, toen vier Nederlanders om het leven kwamen bij een crash net over de Duitse grens. De voorste Porsche - een Cayman - raakte door aquaplaning in een slip en crashte. Toen een Nederlander stopte om te helpen, raakte een tweede Porsche - een 911 Turbo cabriolet - op dezelfde plek eveneens in een slip, vermoedelijk ook door aquaplaning. Hij raakte de Nederlander die probeerde te helpen en ramde op de vluchtstrook de eerder gecrashte Porsche, met fatale gevolgen.

Opvallend is dat uitgerekend moderne Porsches 911 sinds 2019 zijn uitgerust met een knop die aquaplaning moet voorkomen. Dat is geen overbodige luxe, want Porsche-ingenieurs hebben in het verleden bij de sportwagen 911 vooral nadruk gelegd op het verbeteren van de handling op droge oppervlakken, niet op kletsnatte wegen. Door een combinatie van het relatief lichte gewicht en de brede banden heeft de auto veel sneller last van gripverlies tijdens regenbuien dan bijvoorbeeld een zwaardere SUV met smallere wielen.

De enige oplossing om aquaplaning te voorkomen in een Porsche 911 was tot nu toe om simpelweg de snelheid te verlagen en uit te wijken naar de rechterbaan, maar veel Porsche-bestuurders zijn hier niet aan gewend en denken vaak ten onrechte dat besturingssystemen, zoals ESP, het voertuig helpen te stabiliseren. ,,Deze zijn echter niet ontworpen voor een dergelijke taak en kunnen relatief weinig doen om aquaplaning te voorkomen”, zegt Ulrich Morbitzer, hoofd van de ontwikkeling van het chassis van sportwagens bij Porsche in 2019 tegen Automotive News.

Alle nieuwe 911's worden daarom sindsdien standaard geleverd met een nieuw veiligheidssysteem. Compacte microfoonsensoren analyseren indirect de intensiteit van het water dat in de voorste wielkasten spat. Afhankelijk van de snelheid kan het voertuig de bestuurder aanbevelen om deze zogenaamde ‘wet modus’ te activeren. Wanneer je dat doet, wordt het motorkoppel verlaagd. Bij vierwielaangedreven Porsches 911 wordt de aandrijving meer overgebracht naar de smallere voorwielen voor meer stabiliteit. Ook wordt meer downforce gecreëerd (neerwaartse kracht: de auto wordt als het ware tegen het asfalt gedrukt) en reageren de ESP- en tractiecontrolesystemen alerter.

Aanvankelijk zou de ‘wet modus’ uitsluitend worden geïntroduceerd op de snellere modellen, zoals de 911 Turbo. Maar August Achleitner - destijds chef van de 911-modellen bij Porsche - veranderde van gedachten toen hij las over een ongeluk in Oostenrijk waarbij een van zijn klanten de controle over de auto was verloren op een regenachtige weg. ,,Mensen rijden te snel in de regen en weten niet wanneer ze de grens van aquaplaning bereiken”, zei Morbitzer, en voegde eraan toe dat dit vooral geldt voor 911-rijders. Het is nog niet bekend of de Porsche 911 die zondag verongelukte was voorzien van dit systeem en of het aan stond.

Maar wat moet je als automobilist doen bij aquaplaning als je geen ‘wet modus’ in je auto hebt die je waarschuwt voor dreigend gevaar? Allereerst moet je zorgen dat je niet in die situatie terechtkomt. Dat betekent goede banden onder je auto zetten met voldoende profiel, zodat het regenwater snel afgevoerd kan worden en ze dus geen grip verliezen. Ook moet je je snelheid aanpassen als het regent. Mocht het toch misgaan, dan is het beter om in ieder geval niet keihard te remmen, want daardoor blokkeren de wielen en begint je auto nog meer te glijden. Dit maakt het moeilijker om hem weer onder controle te krijgen.

Je rem gebruik je dus bij voorkeur zo voorzichtig mogelijk. Je gaspedaal laat je uiteraard los. Het koppelingspedaal indrukken helpt wel. Wanneer je de koppeling indrukt, gaan je wielen rollen en heb je de beste kans dat ze weer grip krijgen op het wegdek. Daar zijn de automaatrijders natuurlijk niet mee geholpen. Die kunnen wel proberen hun versnellingsbak in neutraal te zetten (de N-stand), al vermoeden we dat je beide handen tijdens een slip het liefst aan het stuur houdt. Gas loslaten is dan ook vaak het enige dat je kunt doen in dit geval.

Veel mensen kijken tijdens het slippen naar het mogelijke gevaar: een paaltje, een boom, een huis, om er vervolgens pardoes tegenaan te rijden. Beter is het om naar de oplossing te kijken, dus naar waar je heen wilt en met een zachte stuurbeweging in die richting te sturen. Blijf naar de uitweg kijken en je handen sturen er haast automatisch naartoe. Snel reageren is immers de boodschap, maar niet overmatig, net als bij het remmen. Bij een abrupte stuurmanoeuvre breng je je auto nog meer uit balans.

In welke richting je het beste stuurt, hangt af van de manier waarop je wagen begint te schuiven. Slippen je voorwielen, waarbij de wagen in de bocht rechtdoor gaat in plaats van mee te draaien, stuur dan mee in de richting waar de auto naartoe glijdt en voel wat er gebeurt. Wanneer de wielen weer grip krijgen, kun je de wagen rustig de bocht insturen. Zijn het de achterwielen die wegschuiven waardoor de auto een bocht van 180 graden maakt, stuur dan tegen en leid de auto naar de richting waar je heen wilt.

Gaat het toch fout? Een juiste zithouding kan veel letsel voorkomen. Zo zit je het best op een afstand van je stuur waarbij je je armen niet kunt strekken, wanneer je je stuur vasthoudt. Uit paniek gaan veel mensen immers verkrampt hun stuur vasthouden wanneer ze ergens tegenaan rijden. Zijn je armen gestrekt, dan krijgen ellebogen en polsen de volledige impact te verwerken, met alle gevolgen van dien.

Wanneer je auto over de kop slaat, zoals ook gebeurde met de tweede Porsche in Duitsland, probeer dan de tegenwoordigheid van geest op te brengen om je armen gekruist over je borst te houden. Rallyrijders worden hier ook in getraind. Tijdens het omrollen ben je anders namelijk geneigd om steun te zoeken. Daarbij is in veel gevallen arm- en handletsel opgetreden doordat deze ledematen werden geplet onder de omrollende auto.

Bekijk hieronder onze video’s op het gebied van auto’s en mobiliteit: