De auto die Toyota laat zien tijdens de Chinese Shanghai Motor Show is nog een studiemodel. Hij ziet er weliswaar al uit alsof hij zo de weg op kan, maar de productieversie van de bZ4X Concept komt halverwege 2022 op de Nederlandse markt. Vanaf dat moment gaat deze auto het opnemen tegen andere middelgrote elektrische SUV’s zoals de Hyundai Ioniq 5, de Skoda Enyaq en de Tesla Model Y.

Het feit dat Toyota nu een volledig elektrisch model presenteert, laat zien dat het merk een andere weg in slaat dan de afgelopen jaren. Tot voor kort geloofde de Japanse fabrikant namelijk niet in volledige elektrische modellen. Sterker nog, het concern predikte jarenlang dat een hybride zonder stekker de beste en enige reële (want betaalbare) oplossing was om auto’s milieuvriendelijker te maken. De enige volledig elektrische Toyota van dit moment rijdt rond in China, gebaseerd op de C-HR, maar die auto is bij ons niet leverbaar. De andere ‘uitstootvrije’ Toyota is de Mirai, maar die rijdt op waterstof en valt dus niet onder het kopje ‘batterij-elektrisch’.

Vanaf 2022 is dus alles anders. De bZ4X is de eerste van een hele reeks elektrische modellen: Toyota wil vóór 2025 vijftien batterij-elektrische modellen introduceren, waaronder zeven bZ-modellen die (qua uitstraling en technologie) een soort aparte familie gaan vormen. De term bZ staat daarbij voor ‘beyond Zero’, omdat de auto’s volgens Toyota ‘verder gaan dan alleen uitstootvrij rijden’. De 4 in de typeaanduiding verklapt vervolgens de plaats van deze auto in het gamma: in de rij van zeven aangekondigde bZ-modellen past deze qua formaat ongeveer in het midden. Eenzelfde strategie is te zien bij Hyundai en Kia, die naast de Ioniq 5 en EV6 ook een hele rits elektro-auto’s gaan leveren.

Tot slot geeft de X in de naam van de auto aan dat het gaat om een hoger model, een cross-over of SUV. Het studiemodel is bovendien voorzien van vierwielaandrijving. Toyota benadrukt dat dit systeem is ontwikkeld in samenwerking met 4x4-specialist Subaru, waardoor de bZ4X bovengemiddeld goed uit de voeten zou kunnen op een gladde of anderszins uitdagende ondergrond.

Reken er echter ook op dat er goedkopere versies komen met alleen aandrijving op de voor- of achterwielen, zoals dat ook gebeurt bij bijvoorbeeld de Skoda Enyaq en de Hyundai Ioniq 5. Omdat de bZ4 op het nieuwe, flexibel in te delen e-TNGA-platform van Toyota staat, kan het merk eenvoudig diverse varianten van hetzelfde model aanbieden. Ook Subaru, Lexus en zelfs Suzuki krijgen hun eigen modellen op basis van deze technologie.

Dat platform, dat feitelijk een soort skateboard vol batterijen is, biedt meer voordelen. Zo laten de eerste foto’s zien dat de bZ4X over een volledig vlakke vloer in het interieur beschikt. De achterste passagiers – de bZ4 biedt plaats aan vijf personen – hebben dus allemaal even veel plek voor hun benen omdat een verhoging in het midden ontbreekt. Dankzij de relatief grote afstand tussen de voor- en achterwielen (de wielbasis) kunnen die inzittenden profiteren van veel beenruimte, een trend die we in meer elektrische auto’s van dit formaat zien. Volgens Toyota wordt de bZ4X dankzij deze ruimte een ‘comfortabele en verbonden ruimte waarin mensen hun reistijd op een fijne manier samen kunnen doorbrengen’.

Helemaal voorin laat de Toyota een nogal vooruitstrevende cockpit zien. Met name het aparte stuurwiel valt op: in plaats van een rond stuur, kiest Toyota voor een soort vliegtuigstuur zonder ronde bovenkant. Daarmee heb je als bestuurder meer zicht op het (volledig digitale) instrumentenpaneel, is de gedachte. De opkomst van dit soort ‘stuurwielen’ is een opvallende trend: Tesla onthulde onlangs een zelfde voorziening in de opgefriste Model S en X. Of het bijzondere onderdeel ook daadwerkelijk in de productieversie van de bZ4X zal zitten, valt overigens nog te bezien. Mogelijk peilt het Japanse merk de reacties van het publiek met dit studiemodel.

Voor de rest van het interieur kiest Toyota voor een minimalistische aanpak. Over de volle breedte is het dashboard op het eerste gezicht bekleed met textiel – helemaal passend in de huidige mode – en tussen de voorstoelen staat een vrij traditionele tunnelconsole die uitmondt in wat Toyota de ‘rijmodule’ noemt: het centraal geplaatste aanraakscherm biedt toegang tot vrijwel alle bedieningselementen van de auto. Alleen voor de belangrijkste functies zijn er nog fysieke knoppen.

Omdat Toyota al meer dan twintig jaar ervaring heeft met hybride auto’s en de accutechniek in dat soort modellen, zou het merk indruk kunnen maken met de techniek van de nieuwe bZ-reeks. Jammer genoeg laten de Japanners vooralsnog geen details los over het elektrische systeem van de auto. Het is dus nog niet bekend hoe groot de accupakketten zullen zijn, hoe veel vermogen de motoren gaan leveren en hoe ver de bZ4X kan komen op een volgeladen accupakket. Toyota spreekt alleen over ‘een uitgekiende elektrische aandrijflijn – motor, aansturingseenheid en accumanagement – met een toonaangevende efficiëntie en een zeer competitieve actieradius’.

Wel verklapt het merk dat de bZ4X geleverd kan worden met een laadsysteem dat zonne-energie kan opslaan. In de praktijk komt het er waarschijnlijk op neer dat je de auto kunt laten voorzien van zonnepanelen in het dak, waardoor je deels op zonnekracht kunt rijden. Deze voorziening leverde Toyota enkele jaren geleden immers al op de Prius plug-in hybride, terwijl de Nissan Leaf en de onlangs onthulde Hyundai Ioniq 5 (optioneel) ook zonnecellen aan boord hebben. Toyota belooft dat de voorziening helpt om de actieradius te vergroten maar veelal leveren deze panelen niet genoeg energie om daadwerkelijk ‘op de zon’ te kunnen rijden, in tegenstelling tot bij ‘echte’ zonneauto’s zoals de Lightyear One.