Onderzoek van de universiteiten in Leiden en Lissabon wees uit dat het goed is voor kinderen om buiten te spelen. Maar daar is steeds minder tijd voor. ,,Ze moeten op school meer leren en na schooltijd worden ze naar allerlei clubs gebracht. Terwijl kinderen zich juist ontwikkelen door zelf te spelen,'' verklaart onderzoeker Carolien Rieffe van de Universiteit Leiden. Tijdens het buitenspelen leren kinderen communiceren met leeftijdgenootjes en onderlinge problemen op te lossen.

Om het belang van het vrije spel aan te tonen, zetten de onderzoekers gps-systemen in. Een groep van 73 kleuters kreeg sensoren opgeplakt tijdens het buitenspelen. Zo konden de onderzoekers precies volgen wie met wie speelde, hoeveel wisselende contacten de kinderen hadden en hoe lang ze met elkaar optrokken.

Wat blijkt? Het speelgedrag van kleuters zegt iets over hun sociale vaardigheden. Kinderen die gedurende langere tijd in kleine groepjes spelen, zijn echte sociale dieren. ,,Ze hebben diepere contacten met elkaar, worden meer gezien als individu en kunnen zichzelf zijn zonder meteen te worden gecorrigeerd,'' verklaart Rieffe.

Emoties
De kleuters die veel alleen op het schoolplein stonden, blijken meer moeite te hebben om de emoties van hun klasgenoten in te schatten. Rieffe: ,,Ze komen aan de zijlijn te staan, omdat ze de andere kinderen niet goed begrijpen.'' Leraren kunnen die leerlingen helpen om al op jonge leeftijd beter te leren emoties te herkennen, bijvoorbeeld met rollenspellen.

Het is voor het eerst dat het spelgedrag van kinderen met data is vastgelegd. Het voordeel is dat de kinderen niet in hun spel werden gehinderd door observerende onderzoekers op het schoolplein. Rieffe: ,,Die kinderen wilden de zenders eerst niet op. Totdat we zeiden dat het medailles waren. Toen stonden ze te dringen.'' Om de effecten op de sociale vaardigheden en het soort spel van de kleuters in kaart te kunnen brengen, volgden de onderzoekers de kinderen ook met videobeelden en lieten ze de leraar vragen invullen.

Autisme
De onderzoekers willen vervolgonderzoek doen naar kinderen met een communicatieve beperking, zoals doofheid, autisme of een taalontwikkelingsstoornis. ,,Met passend onderwijs komen die kinderen in normale klassen. Maar als ze hun klasgenoten niet begrijpen, kan dat grote consequenties hebben voor meespelen en dus hun sociale ontwikkeling,'' verklaart Rieffe.

Overigens is het onderzoek zelf op een Portugese school gedaan, zodat het regenachtige Hollandse weer geen roet in het eten kon gooien en de kinderen hoe dan ook buiten konden spelen.