Europa trekt portemonnee voor spoorlijn tussen Lelystad en Groningen

De ministers van Transport van de 27 EU-landen moeten hier vandaag nog officieel over besluiten, maar bronnen in Brussel bevestigen dat ze dat hoogstwaarschijnlijk zullen doen. De Europese Commissie had zich er vorige maand al voor uitgesproken. Dat is belangrijk voor Nederland omdat Europa daarmee het belang van de Lelylijn erkent en het de deur opent voor Europese subsidies.

Wegen, spoorwegen en vaarwegen die onderdeel uitmaken van ‘TEN-T’ voldoen allemaal aan bepaalde Europese standaarden, waardoor wegverkeer, boten en treinen zich duurzaam en snel door Europa kunnen verplaatsen.

,,Nu staat de Lelylijn letterlijk op de kaart. Dat is een belangrijke stap op weg naar realisatie van de spoorlijn”, zegt staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat). ,,Natuurlijk is er nog heel veel werk te doen, maar dit Europese besluit helpt ons daarbij en daagt ons tegelijkertijd ook uit echt werk te maken van de Lelylijn.”

In het coalitieakkoord was al afgesproken dat het kabinet 3 miljard reserveert om met medefinanciering vanuit de regio en uit Europese fondsen de Lelylijn te kunnen aanleggen. Maar die fondsen moesten er dan wel komen. En daar is nu dus zicht op. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat verwacht dat de aanleg tussen de 6 en 9 miljard euro zal kosten.

De Lelylijn moet de reistijd tussen Lelystad, Groningen, Leeuwarden en de Randstad aanzienlijk verkorten. De trein, die een snelheid van 200 kilometer per uur moet kunnen halen, zal ook stoppen in Emmeloord, Heerenveen en Drachten. De lijn is vernoemd naar Cornelis Lely, de ingenieur en minister van Waterstaat die al in 1891 met een uitvoerbaar plan kwam voor de aanleg van de Afsluitdijk.

Staatssecretaris Heijnen: ,,Dankzij een snelle verbinding wordt wonen en werken in het noorden aantrekkelijker en wordt de bouw van nieuwe woningen en de komst van nieuw banen mogelijk gemaakt.” Hoe de Lelylijn precies moet gaan lopen en hoe een verbinding met Duitsland tot stand kan worden gebracht is nog niet besloten.

Hoe groot de bijdrage uit Brussel zal worden is nog niet bekend. Staatssecretaris Heijnen schreef eerder deze maand aan de Tweede Kamer: ,,In de regel geldt een maximale bijdrage van 30 procent (werkzaamheden) tot 50 procent (studies) van de in aanmerking komende kosten.” Er zit nog wel een addertje onder het gras: In het huidige Europese steunprogramma voor infrastructuurwerken is 85 procent van het budget gereserveerd voor projecten op het zogeheten kernnetwerk, en 15 procent voor projecten op het ‘uitgebreide netwerk’. De Lelylijn wordt onderdeel van dat ‘uitgebreide netwerk’.

In de Kamer leeft brede steun voor de aanleg van de spoorlijn, maar Caroline van der Plas (BBB) bekende er ook buikpijn van te hebben. Betere bereikbaarheid, meer woningen en meer banen in het noorden is natuurlijk goed, maar het kan ook betekenen dat Amsterdammers naar de regio trekken die dan woningen kopen terwijl ze geen binding met het gebied hebben, zo zei ze vorige week in de Tweede Kamer.

Het Europese Parlement moet zich ook nog uitspreken over de opname van de Lelylijn in het TEN-T-netwerk. In Brussel wordt verwacht dat het besluit eind 2023 definitief zal zijn.

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: