Experts: Rechters gaan echt niet zwaarder straffen in probleemwijk

Topadvocaat Robert Malewicz reageerde vanmorgen meteen op Twitter door te zeggen dat ‘de 1 april-grappen wel erg vroeg zijn’. ,,Ik weet niet waar te beginnen met uitleggen hoeveel lucht er in deze proefballon zit’’, zegt Malewicz over het voorstel van Klaas Dijkhoff, fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. ,,Dit is volstrekt onhaalbaar. Je komt alleen al meteen in botsing met de Grondwet die zegt dat iedereen gelijk behandeld dient te worden. Kijk, we kennen wel omstandigheden waarin iemand voor een bepaalde handeling zwaarder gestraft kan worden, zoals dat we het mishandelen van een ambulancebroeder zwaarder bestraffen. Maar dat geldt dan nog steeds voor iederéén.’’

,,Nou kan de minister als verweer natuurlijk zeggen: zwaarder straffen in die wijken geldt niet alleen voor de bewoners, maar ook voor niet-bewoners die in die wijk een strafbaar feit plegen’’, vervolgt Malewicz. ,,Op papier geldt het dan voor iedereen, maar in de uitvóer raak je er vooral de mensen mee die er wonen. En om die reden wordt het al heel moeilijk.’’

(Tekst loopt door onder de foto)

Daarnaast ziet Malewicz nog meer problemen: de vraag hoe te bepalen wat een probleemwijk is. Of het feit dat criminelen een wijk verderop problemen gaan maken, omdat ze daar minder risico lopen op een zware straf. ,,Dit plan lijkt me puur gelanceerd om de aandacht van echte problemen af te leiden, een beproefde truc, de ‘dead cat-strategie’."

Ook hoogleraar sanctierecht Henny Sackers ziet praktische problemen in het ‘wijkenplan’ van Dijkhoff. ,,Kijk, je kunt het heus wel regelen. Ik bedoel: verander de wet en zorg dat-ie door de Tweede Kamer komt, dan is het geregeld. Maar ik kan me niet voorstellen dat rechters in het Nederlandse strafrecht hierin meegaan. Ik bedoel: een rechter is niet verplicht de zwaarst mogelijke straf op te leggen. Hij of zij kan gewoon een normale straf geven.''

,,En anders zijn er nog de gerechtshoven om uitgedeelde straffen recht te trekken, in hoger beroep dus. Er zitten zóveel haken en ogen aan dit plan. Hoe bepaal je de grens van een probleemwijk? Hoe ga je om met de situatie dat je aan de ene kant van de straat twee keer zo zwaar wordt gestraft voor een inbraak dan aan de andere kant van de straat? Hier is echt sprake van rechtsongelijkheid. Ik zit hardop te denken en ik kan me ook geen vergelijkbare bestaande situatie in Nederland voorstellen. Ja, op militaire terreinen gelden ook andere regels, maar dat is echt heel wat anders. Bovendien: we hebben dit plan van Dijkhoff ook helemaal niet nodig. Er bestaan al tal van strafverzwarende omstandigheden.’’