‘Fascistische en gevaarlijke’ speech verbaast Brabantse deskundige en bekende van Baudet
TILBURG - De overwinningsspeech die FvD-leider Thierry Baudet woensdagavond voor zijn achterban hield staat bol van naar fascisme riekende teksten die sterk doen verlangen naar het Nederland van de negentiende eeuw. Dat is de conclusie van Jan Jaap de Ruiter, arabist en universitair docent Culturele Studies bij Tilburg University. ,,Zijn uitspraken over een gezuiverd en boreaal Nederland zijn zorgelijk en bedreigend.”
De FVD-leider opende gisteren zijn overwinningsrede met door de oude Romeinen ingegeven beeldspraak over de ogen die, blijkens de opmars van zijn partij, in Nederland zijn opengegaan. ,,De uil van Minerva is neergedaald’', sprak hij. Die moet volgens hem ,,de afgod die Transitie heet’', verdrijven. Daarmee doelt hij op de overgang naar een economie die minder schadelijk is voor het klimaat.
Volgens De Ruiter heeft Baudet deze speech tot in detail voorbereid. ,,Dit heeft hij niet zomaar even na die gigantische zetelwinst op papier gezet. Hier is woord voor woord, letter tot letter over nagedacht. Dat doet hij op een manier zoals we hem kennen: met mooie citaten, dure woorden en veel symboliek waar een taalwetenschapper zijn hoofd op kan breken. Maar bovenal waren zijn uitspraken zeer verontrustend.”
Boreale wereld
Baudets verwees in zijn twintig minuten durende toespraak voortdurend naar de vaderlandse geschiedenis en westerse beschaving die volgens hem door universiteiten, journalisten en bestuurders wordt ondermijnd. Hij sprak van een ‘boreale wereld’, een idee die staat voor de wens om Europa vooral blank te houden en vaak geassocieerd wordt met het fascistische gedachtegoed.
Die specifieke woordkeuze baart De Ruiter zorgen. ,,Ik geloof niet dat Baudet een fascist is en streeft naar een fascistische wereld zoals in de jaren twintig en dertig het geval was, maar tegelijkertijd vraag ik mij ook af: waarom zegt hij dit nou? Waarom houdt hij er zulke enge rassentheorieën op na? Hij wil er iets mee zeggen. Baudet is echt niet stom, hij weet heus wel dat wat hij aanhaalt ook door omstreden politici als Le Pen is gezegd.”
Tekst gaat verder onder deze tweet
Vreemde eend
De Ruiter, die eerder een boek schreef over de ideologie van de PVV, kent Baudet persoonlijk. De FvD-leider heeft vóór zijn politieke carrière een jaar lang op Tilburg University rondgelopen. ,,Ik heb hem altijd meer een politicus dan een wetenschapper gevonden”, zegt de universiteit docent. ,,Hij hield er een hele andere mening op na dan zijn collega’s. Een vreemde eend in de bijt, een beetje wereldvreemd, maar daardoor wel verfrissend. Ik heb hele prettige gesprekken met hem gehad op de universiteit.”
Het streven van Baudet naar een onafhankelijk Nederland, met dichte grenzen , een eigen munt, een ‘gezuiverd’ straatbeeld en een gesaneerde publieke omroep, noemt De Ruiter ernstig en bedreigend. ,,Het gaat hier om mensen! Wat wil Baudet nu doen, al die mensen van de omroep op straat gooien? Religieuze mensen dwingen andere kleren aan te trekken? Ze verbieden waar ze wel of niet hun gebed mogen doen?”
Verontwaardiging
In de zaal waar Baudet zijn overwinningsspeech hield stonden opvallend veel jonge mensen hem toe te juichen. ,,Dan denk ik: dit zijn jongeren die allemaal vreselijk veel plezier hebben dat we open grenzen hebben en de wereld over kunnen vliegen en gemakkelijk met de euro kunnen betalen. Delen zij echt hetzelfde gedachtegoed?”, vraagt De Ruiter zich af.
Vanuit de Tweede Kamer is inmiddels ook verontwaardigd gereageerd op de uitspraken van Baudet. Minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) neemt het de FvD-voorman ,,zeer kwalijk” dat hij heeft gezegd dat de universiteit de gemeenschap ondermijnt.
,,Baudet zegt dat de samenleving wordt ondermijnd door onze universiteiten. Ik vind dit zeer kwalijk. We moeten pal staan voor de wetenschap. De samenleving is gebouwd op het werk en de kennis van wetenschappers en docenten. We moeten de academische vrijheid beschermen, niet verdacht maken”, twittert de minister.
Jaren dertig
Docent Journalistiek Kees Boonman, die bij het radioprogramma Spraakmakers te gast was, merkte op dit soort toespraken en verwijzingen in de jaren dertig ook gehoord te hebben. “Het is niet eng of ingewikkeld om daar aan te refereren”, stelde hij. “Als je kijkt naar de retorica in de politieke geschiedenis, dan kan je vergelijkingen maken. Het verbaast mij dat wij dat tijdsbeeld niet willen aanhalen.”
Boonman maakte onder meer een vergelijking met Steve Bannon, een voormalig medewerker van de Amerikaanse president Donald Trump die zulke termen ook veel bezigt.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Rechter buigt zich over vaccinatieplicht voor personeel KLM
Pilotenvakbond VNV wil van de rechter weten of luchtvaartmaatschappij KLM de regels overtreedt nu het alleen nog maar gevaccineerd vliegend personeel aanneemt. De bond spant vandaag een kort geding aan tegen de maatschappij, omdat de vaccinatieplicht zou indruisen tegen eerdere afspraken met KLM. -
PREMIUMMet video
Recordaantal vacatures: thuiswerken, tiny house en korte werkweek als lokkertjes
Een recordaantal vacatures staat open, waardoor werkgevers van alles uit de kast halen om personeel te werven. Maar is een scooter of een tiny house wel genoeg? -
PREMIUMmet video
Vermiste postduif keert na vijftien jaar terug bij ‘baasje’ Leo: ‘Die kan niet van mij zijn, dacht ik’
Een vermiste duif, daar kijkt Leo Snel na ruim vijftig jaar postduiven houden niet van op. Maar dat een duif na vijftien jaar terugkeert op het hok, dat maakte de 66-jarige Utrechter niet eerder mee. De Nederlandse Postduivenhouders Organisatie noemt zijn verhaal ‘heel uitzonderlijk’. -
update
50 asielzoekers Ter Apel die op stoel moesten slapen naar Roosendaal
Ongeveer vijftig asielzoekers die op een stoel zouden moeten slapen in de wachtruimte van het aanmeldcentrum van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in Ter Apel worden naar Roosendaal gebracht. Daarnaast heeft de politie vanavond een melding binnengekregen van iemand die zichzelf bij het centrum heeft verwond. -
PREMIUMmet video
Warmtepomp wordt kleiner en minder lelijk
Nederland moet massaal aan de warmtepomp. Maar zo klein zijn ze niet, dus waar laat je zo’n ding? En waarom zien die buitenunits eruit als een koelwagen? Een kijkje op de VSK Installatiebeurs.
-
PREMIUM
Bram (12) beloofde op tijd thuis te zijn, maar kwam nooit aan: ‘Geen straf te zwaar in onze ogen’
Hij reed niet te hard, maar waarom zag automobilist Jan van A. de 12-jarige fietsende scholier Bram dan tóch over het hoofd op de Blaaksedijk in Puttershoek? Het ventje overleed na de aanrijding aan zijn verwondingen. ,,Ik heb geen gekke dingen gedaan’’, beweert Van A. donderdag in de rechtbank. -
PREMIUM
Hoe Nederland steeds achter de feiten aanloopt in de asielcrisis
Wéér was het woensdagavond paniek bij aanmeldcentrum Ter Apel, wéér dreigden nieuw aangekomen asielzoekers op stoelen in een wachtruimte te moeten overnachten. ,,Dit regelen is gewoon heel ingewikkeld in Nederland.” -
PREMIUM2
Berlijn, Barcelona en Marokko: zo gaat Femke (49) elk jaar gratis op vakantie
Je moet je huis netjes en schoon achterlaten voordat je vertrekt, maar dan kun je gratis vakantie vieren in het huis van een ander. Femke Breukels uit Utrecht is fanatiek huizenruiler: ,,We hebben al 10.000 euro bespaard.’’