Fietsstallingen stations overvol door toename bakfietsen en e-bikes: experiment met nieuwe rekken in Zwolle en Zutphen

Ondanks de komst van een half miljoen nieuwe fietsparkeerplekken rond stations sinds 1999, is het bouwen tegen de klippen op, zegt spoorbeheerder ProRail, die de stallingen in opdracht van het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat bouwt. In Amsterdam, Rotterdam, Breda, Dordrecht, Den Bosch, Leiden en vele andere steden zitten bestaande stallingen ramvol en zijn dringend nieuwe plekken nodig.

Toenemend probleem vormt het aantal grote fietsen, in ProRail-jargon ‘buitenmodelfietsen’ of bmf’s genoemd. Arriveerde vroeger slechts vijf procent van de treinreizigers per bakfiets, rijwiel met krat/zitje of andere grote fiets, afgelopen jaren is dat opgelopen naar zestien procent. ,,En dat is een gemiddelde. Op stations als Amsterdam-Zuid of Naarden-Bussum staan dagelijks tientallen bakfietsen”, zegt Wouter van Minderhout, programmamanager fietsenstallingen bij ProRail. ,,Dat is echt héél véél.”

De bakfietsen vergen beduidend meer ruimte dan gewone fietsen en passen niet in de reguliere rekken. In de ontwerpen van stallingen is met de trend ook geen rekening gehouden. In de nieuwe 12.000 plaatsen tellende megastalling bij Utrecht CS is een tientallen meters lange gang vrijgemaakt waar honderden grote fietsen lukraak naast elkaar gepropt staan. Op Leiden CS, het zesde station van Nederland, staan voor de ingang van de ondergrondse stationsstalling tegenwoordig vaak borden dat de stalling voor bakfietsen, fietsen met kinderzitjes en e-bikes vol is.

Ook de doorbraak van de elektrische fiets is een probleem. De stekkerfiets is aanzienlijk zwaarder voor de rekken en komt deels in grote varianten als de speed pedelec en e-bakfiets. Bovendien vergroot het de fietsenstroom op stations. ,,Rijden mensen op een traditionele fiets maximaal vier kilometer naar het station, op een e-bike is dat ruim twee keer zoveel,”  zegt Van Minderhout.

_{Tekst gaat verder na de foto}

Komend jaar start spoorbeheerder ProRail twee proeven met grote fietsen in Zwolle en Zutphen. Er is een nieuw rek ontwikkeld dat veel meer ruimte biedt (50 cm in plaats van 37 cm). Liefst zou ProRail zien dat fabrikanten als Gazelle en Batavus minder grote fietsen maken. ,,We snappen echter ook wel dat ze de fietsen maken die mensen graag kopen.” 

Wel heeft ProRail afspraken gemaakt met Swapfiets dat 180.000 leasefietsen heeft rondrijden. ,,Dat zijn forse aantallen. Onze rekken houden nu rekening met hun fietsen en andersom.”

De komende jaren hoopt ProRail samen met het ministerie van I&W, NS, gemeenten en provincies nog minstens 100.000 nieuwe fietsparkeerplekken te realiseren in grote(re) steden. Hiervoor trok het kabinet eind juni nog 75 miljoen euro aan klimaatgeld uit. Vorig jaar kwam staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) ook al met een Nationaal Fietsplan op de proppen. Met de tientallen miljoenen euro's kunnen 25.000 extra fietsparkeerplekken rond stations worden gebouwd.