Het ‘zusje’ van omikron wint wereldwijd pijlsnel terrein (maar wat het virus daar aan heeft?)

BA.2 is geen nieuwe virusvariant, maar een soort zusje of broertje van omikron. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft omikron drie subversies: BA.1, BA.2 en BA.3. Eind vorig jaar bleek meer dan 99 procent van de onderzochte omikronbesmettingen van het type BA.1.

BA.2 wint wereldwijd echter steeds meer terrein. Dat blijkt bijvoorbeeld uit Deense cijfers, waar het Statens Serum Institute – de evenknie van het RIVM – donderdag bekendmaakte dat BA.2 tussen eind december en half januari toenam van 20 naar 45 procent van alle coronabesmettingen. Ook in Noorwegen, Engeland en India komt BA.2 steeds vaker voor.

BA.2 deelt een aantal genetische mutaties met BA.1, maar niet alle. Voortdurende genetische veranderingen zijn normaal bij coronavirussen.

In Nederland is BA.2 eveneens gedetecteerd. RIVM-viroloog Chantal Reusken twittert dat het aandeel tussen eind december en begin januari is opgelopen van 0,06 naar 0,66 procent.

Actuelere cijfers uit Amsterdam tonen dat BA.2 tot dusver zo’n 2 tot 4 procent van de besmettingen uitmaakt, zegt viroloog en OMT-lid Menno de Jong (Amsterdam UMC). Een samenwerkingsverband tussen Amsterdam UMC, de Amsterdamse GGD en het bedrijf inBiome monitort momenteel tweewekelijks het aandeel BA.2 in keel- en neusswabs uit Amsterdamse teststraten.

,,BA.2 moet een evolutionair voordeel hebben om BA.1 te verdringen, zoals in een aantal landen te zien is,” aldus De Jong. ,,Maar wat dat voordeel precies is, weten we niet. Misschien is BA.2 nog beter in staat om de huidige immuniteit te omzeilen, misschien hecht het beter aan luchtwegcellen in de neus, waardoor het besmettelijker is. Onderzoek moet dat uitwijzen.”

Studies moeten ook duidelijk maken wat BA.2 betekent voor de effectiviteit van vaccins en het aantal ziekenhuispatiënten. Het Deense RIVM verwacht dat de vaccins na een infectie met BA.2 goed blijven beschermen tegen ernstige ziekte. Eerste studieresultaten wijzen volgens het Statens Serum Institute niet op een verschil in ziekenhuisopnamen tussen BA.1 en BA.2.

,,Ik verwacht niet dat de verschillen tussen BA.1 en BA.2 heel groot zijn,” aldus De Jong. ,,Garanties daarover zijn echter niet mogelijk.” De huidige groei van BA.2 in Nederland lijkt voor het OMT geen aanleiding om te wachten met verdere versoepelingen van de maatregelen.

,,Het hoeft geen slecht teken te zijn dat omikron nog steeds evolueert,” aldus De Jong. ,,Als het dit maar in de juiste richting blijft doen. Het is waarschijnlijk dat dit virus zich op de lange termijn verder ontwikkelt tot een corona-verkoudheidsvirus, waar we er al vier van kennen. Dat is echter geen zekerheid. En helaas heeft dit virus ons al vaker verrast, dus we moeten op onze hoede blijven.”