Jaap van Dissel met pensioen, RIVM zoekt opvolger: ‘Evenwichtig en stressbestendig’

RIVM-boegbeeld Van Dissel bereikt komend najaar de pensioenleeftijd en zwaait dan af bij het rijksinstituut waar hij sinds 2013 het Centrum Infectieziektebestrijding leidde. Zo belandde Van Dissel als belangrijkste regeringsadviseur in het oog van de coronastorm in 2020. Aanvankelijk oogstte hij voornamelijk lof voor de stoïcijnse aanpak, later volgde vooral felle kritiek. Ook moest Van Dissel streng beveiligd worden na opruiing door complotdenkers.

Sinds de pandemie telt Nederland zo'n beetje zeventien miljoen amateurvirologen, maar ligt de lat hoog om de nieuwe Van Dissel te worden, blijkt uit de vacaturetekst van het RIVM. De directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding is automatisch ook voorzitter van het Outbreak Management Team en moet zijn sporen verdiend hebben op het terrein van de infectieziektebestrijding, gepromoveerd zijn op een relevant onderwerp en liefst ook hoogleraar zijn.

Gezocht: stressbestendige ‘great communicator’
‘Als voorzitter van het OMT bent u de spreekbuis en het gezicht naar buiten en treedt u op in de Tweede Kamer en in media’, staat in de functie-eisen die het RIVM onlangs publiceerde. ,,Helder en toegankelijk communiceren is daarbij belangrijk. Dit vraagt om een evenwichtige en stressbestendige directeur die koersvast kan zijn onder druk en dit weet te combineren met empathie en stijlflexibiliteit'.

Lees verder na de foto

Stressbestendig en koersvast was Van Dissel volgens betrokkenen zonder twijfel. Toen de paniek in het voorjaar van 2020 toesloeg en Nederlanders massaal wc-rollen hamsterden, bleef de OMT-voorzitter rustig vertellen hoe het ervoor stond, klinisch als een arts tijdens het spreekuur.

Naarmate de pandemie vorderde, groeide de kritiek op die andere vlakken, rond empathie en de ‘stijlflexibiliteit’. Zo hield Van Dissel volgens critici te lang vast aan de opvatting dat mondkapjes niet zoveel uithalen tegen verspreiding van een luchtwegvirus. En uitspraken van Van Dissel dat corona in verpleeghuizen mede zo hard kon rondrazen door het ‘opleidingsniveau van verzorgenden’, vielen ook totaal verkeerd. De Onderzoeksraad voor Veiligheid constateerde vorig jaar nog dat Van Dissels rol te dominant was, ook omdat hij voortdurend door de politiek ingeroepen werd als informele coronafluisteraar. Van Dissel zelf reageerde koeltjes: als politici uitleg vragen, geef ik die gewoon.

Lees verder na de video: Van Dissel dacht in oktober 2021 dat een winter met lockdownregels niet te verwachten was, maar moest daar een maand later al op terugkomen.

Op het Binnenhof en onder vakgenoten klinkt er vooral respect en waardering. ,,Het was absoluut topsport”, zegt viroloog Marion Koopmans, verbonden aan het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. ,,En corona was in zekere zin reclame voor het RIVM, iedereen keek elke dag naar hun werk. Maar je staat wel in de spotlights, dat moet je aandurven. Het is een wereldbaan hoor, maar je privéleven kan er ook door geraakt worden.” Koopmans zelf heeft niet de ambitie om Van Dissel op te volgen (‘ik zit goed op mijn plek, tien jaar geleden had ik het zeker overwogen’) maar stelt ook dat de vijver in Nederland niet groot is voor deze functie.

,,Het is een ingewikkelde baan bij een groot instituut en dat vraagt zeker na corona mensen met een dikke huid. Dan heb je het in Nederland eerder over tien dan over honderd geschikte kandidaten.”

De doctor (v/m) die aan al deze eisen voldoet en geïnteresseerd is in deze baan met een maandsalaris van maximaal 10.000 euro bruto kan nog reageren tot 9 april.