Nu al maatregelen nemen of afwachten? ‘Er is heel weinig speelruimte’

Binnen de ziekenhuizen wordt met ‘veel zorg’ naar de oplopende cijfers gekeken, zegt Jean-Luc Murk, arts-microbioloog bij het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg. ,,We kunnen niet weer onze zorg gaan afschalen. Dat kun je gewoon niet maken tegenover de patiënten die op de wachtlijst staan, omdat hun operatie eerder al een keer afgezegd is vanwege corona.”

Gisteren werd met ruim 6350 nieuwe infecties het hoogste niveau in drie maanden bereikt. Vergeleken met begin oktober is sprake van een verdrievoudiging. In de ziekenhuizen liggen nu 748 coronapatiënten, ruim 300 meer dan begin deze maand.

Het kabinet hield al rekening met een najaarspiek na de eerdere versoepelingen. ,,Die piek is niet hoger dan verwacht, maar komt wel eerder”, stelt een betrokkene. Na een briefing door Outbreak Management Team (OMT)-voorzitter Jaap van Dissel werd vorige week afgesproken eerst meer gegevens af te wachten, om een diepere analyse te kunnen maken. Een bron binnen het OMT zegt dat de voorspellingen met ‘best veel onzekerheid’ omgeven zijn.

Vandaag komen de belangrijkste coronaministers samen in het Torentje voor regulier overleg, vrijdag vergadert het OMT. Als het risiconiveau ‘ernstig’ bereikt wordt, zijn extra maatregelen een optie. Over zeven dagen gemiddeld moeten er dan meer dan 100 ziekenhuisopnames en 25 ic-opnames zijn. Die aantallen zijn nu nog lager (87 en 17), maar mogelijk verandert dat komende week. 

Als opties voor maatregelen zijn eerder in een brief aan de Tweede Kamer onder meer kleinere groepsgroottes genoemd, evenals eerdere sluitingstijden, herinvoering van de 1,5 meter, herziening van het thuiswerkadvies en invoering van de coronapas in het onderwijs.

In België komt het kernkabinet vandaag in spoedzitting bijeen. Op de agenda staat onder meer een bredere mondkapjesplicht in binnenruimtes. In Nederland zal dat voorbeeld niet snel worden gevolgd, stelt een bron, omdat de mondkapjesplicht hier samenviel met de 1,5 metermaatregel. Die is wettelijk afgeschaft en kan niet zomaar weer worden ingevoerd. Een strenger thuiswerkadvies zou dan meer voor de hand liggen.

Zover is het echter nog niet. Op 5 november is er een nieuwe persconferentie en het kabinet ziet nu geen reden om zaken te versnellen. Die houding leidt tot onbegrip bij PvdA-Kamerlid Attje Kuiken. Volgens haar lopen de cijfers ‘pijlsnel’ op en is het ‘onverantwoord’ nog zo lang te wachten. Zij wil dat het OMT sneller met een advies komt, waarna passende maatregelen kunnen worden genomen. 

Arts-microbioloog Murk heeft een somber gevoel als hij aan de komende winter denkt. ,,We hebben niet alleen de zorgen om corona, maar ook om de griep. Daar hebben we het als zorg normaal gesproken al best wel moeilijk mee. Er is heel weinig speelruimte. Het is anders dan anderhalf jaar geleden, toen we overspoeld werden en resoluut alle zorg afschaalden. Dat kunnen we ons niet nog een keer permitteren, we moeten met corona leren leven.”

Hij beseft dat hij zich misschien niet populair maakt met zijn alarmkreet. ,,Mensen zijn coronamoe en denken misschien: daar heb je de zorg weer, hou nou eens je bek. Maar wat moet ik er anders van maken? Moeten we onze mond houden, weer patiënten afzeggen en allemaal overwerkt en overspannen raken?”

Volgens de arts leeft bij het ziekenhuispersoneel ‘de vurige wens’ dat mensen die nog niet gevaccineerd zijn dat alsnog doen. ,,Iedereen wil gewoon weer zijn gewone werk doen. Het beeld in het ziekenhuis is heel consistent: de grote meerderheid van de mensen die ernstig ziek wordt, is niet gevaccineerd. Het zou echt veel schelen als nog meer mensen bereid zijn een prik te halen, hoewel ik ook heel blij ben dat zoveel mensen dat al hebben gedaan.”

Doordat een flink deel van de bevolking nog niet beschermd is, kan het virus nog steeds aardig wat slachtoffers maken. ,,Het virus gaat snel rond”, zegt een bron binnen het OMT. ,,Er zijn nog best veel niet-gevaccineerden. Daarnaast is het vaccin natuurlijk niet 100 procent effectief. Stel dat het vaccin 90 procent van de ziekenhuisopnames voorkomt, dan heb je het nog altijd over een heleboel mensen die in het ziekenhuis belanden.”

Bekijk hier onze video’s over het coronavirus: