Opwekken groene stroom kost tot duizend keer zoveel ruimte

Dat blijkt uit onderzoek van de Leidse milieuwetenschappers Paul Behrens en John van Zalk dat vandaag is gepubliceerd in vakblad Energy Policy. Zij becijferden voor negen verschillende energiebronnen hoeveel vermogen ze opwekken per vierkante meter. Voor zonne- en windenergie blijkt 40 tot 50 keer meer ruimte nodig dan steenkool en 90 tot 100 keer meer dan voor aardgas. Biomassa levert per vierkante meter de minste energie op (0,8 Watt), aardgas het meeste (1000 Watt).

Zonneparken en windmolens dreigen het Nederlandse landschap verder te verrommelen, waarschuwde Rijksadviseur en landschapsarchitect Berno Strootman dit voorjaar in deze krant. De opwekking van zonnestroom verplaatst zich steeds meer van daken naar akkers en weilanden. Milieu- en landbouworganisaties maken zich zorgen over die trend. Grootschalige zonneparken gaan volgens hen ten koste van het landschap, de natuur en de voedselproductie. 

Door de overgang naar schone energiebronnen en de groeiende wereldbevolking die voedsel en woonruimte nodig heeft, wordt land een schaars goed. Die kostbare grond gebruiken voor de teelt van biomassa is daarom geen goede oplossing, zegt Behrens. ,,De verbranding van biomassa levert relatief weinig energie op, terwijl de grond waarop deze geteeld wordt ook gebruikt kan worden gebruikt om voedsel te verbouwen.''

Zonnepanelen op daken zijn qua ruimtebeslag volgens hem de beste optie. ,,Daken concurreren niet met ander landgebruik. Ook windparken op zee nemen weinig ruimte in beslag.'' Verder ziet de onderzoeker kansen voor toekomstige technologieën als algenparken om landconcurrentie te voorkomen.

De wetenschappers pleiten ervoor om de schaarse ruimte voor meerdere toepassingen te benutten, zoals landbouw op de grond waar windmolens staan. Uit hun onderzoek blijkt bovendien dat zonnepanelen dankzij verbeterde technieken in de loop van de tijd meer energie zijn gaan opwekken. ,,De trend is zodanig dat nieuwe, driedimensionale ontwerpen tegen het midden van de eeuw meer dan drie tot vijf keer de huidige opbrengst kunnen bereiken.'' 

Doorgaan met fossiele brandstoffen om ruimte te besparen is volgens hen geen optie. ,,De productie van fossiele brandstoffen is zeer vervuilend'', zegt Behrens. ,,Hernieuwbare energie produceren neemt meer ruimte in beslag, maar die ruimte wordt minder vervuild. We moeten accepteren dat ons landschap compleet zal veranderen. Onze energiesystemen zullen in de toekomst overal te zien zijn.'' 

Bekijk in de video hieronder hoe een kolenmijn een huis duurzaam kan verwarmen: