Vandaag is het Blue Monday: zo overleef je de meest deprimerende dag van het jaar

De eerste goede voornemens zijn jammerlijk mislukt, geen vakantie aan de horizon te bekennen. Voeg hierbij een druilerige cocktail van grijze luchten en slagregens et voilà: het Blue Monday-gevoel in een notendop.

Dit jaar is het extra deprimerend vanwege corona en aanhoudende lockdowns, want geen shop-bacchanalen of kroegentochten om opkomende somberheid de kop in te drukken en weg te spoelen. De vluchtmogelijkheden zijn beperkt en zijn beroepsgroep heeft het om die reden drukker dan in voorgaande jaren rond deze tijd, zegt psychiater Bram Bakker.

Toch denkt hij dat we ondanks die restricties in staat zijn onze stemming - op korte en langere termijn - zelf op te krikken. Mits we ons gedrag willen aanpassen. En zo’n verandering is behoorlijk lastig, weet hij uit ervaring. Daarnaast moeten we bewuster naar onze activiteiten kijken. ,,Slimme bedrijven verleiden ons tot bezigheden waar we bepaald niet van opknappen. Het aantal mensen dat momenteel doelloos op zijn telefoon zit, neemt toe. Ook de tijd die aan dat apparaat besteed wordt, stijgt. De argumentatie: ik heb niks beters te doen. Dat is niet waar, we hebben allemaal iets beters te doen. Wanneer de mobiele telefoon tot onze basisbehoefte had behoord, hadden Adam en Eva een iPhone gehad in plaats van een appel. Die telefoon voedt je gevoelsmatig niet, je ervaart juist meer leegheid.’’

Bijkomend probleem is volgens Bakker dat mensen de verbinding met hun lichaam kwijtraken. Zeker omdat we elkaar nu niet mogen aanraken en we tegelijkertijd beperkt zijn in onze bewegingsvrijheid.

,,Het lichaam gaat op een bepaalde manier in quarantaine, wordt bijna beroofd van zijn functie: waar heb je het eigenlijk nog voor nodig? Ja, om je duim over een schermpje te vegen, denken velen. Leg je mobiel weg en doe gericht wat anders. Kook bijvoorbeeld twee keer per week serieus voor iemand. Doe een bordspel. Ging je eerder met diegene naar het café, maak dan nu op afstand een wandeling met hem of haar. Zoek verbinding en blijf niet hangen in de klaagstand: vervelend dat dit of dat niet kan. Ga sporten, maak schema’s.’’

Bakker benadrukt daarbij het belang van buitenlucht en daglicht: ,,Ga je huis uit. Wij mensen houden van nature van het contrast tussen dag en nacht. Blijf je de hele tijd in kunstlicht zitten, dan wordt alles 7 x 24 uur hetzelfde.’’

Darryl Oosterling, personal trainer en eigenaar van de Rotterdamse sportschool Complete Training, is dat met Bakker eens. Zelfs van een een half uur lopen in de grijze buitenlucht knap je direct op, zegt hij. Wat ook instant helpt: een paar yogaoefeningen. Nog beter is het om dat langere tijd op regelmatige basis te doen.

Oosterling: ,,Doe in kleermakerszit met je ogen dicht ademhalingsoefeningen. Daardoor kom je meteen tot rust. Of zet vier, vijf minuten je voeten hoog tegen de muur in rugligging. Je bloed zakt naar beneden, waardoor je ontspannen raakt. Een klein circuit - vier rondes van 45 seconden jumping jacks, squats, push-ups en wat buikspieroefeningen - doet ook al wonderen en zorgt voor de aanmaak van endorfines. Vooral in de buitenlucht, want door de kou ga je harder werken en krijg je meer zuurstof. Doe je het binnen, zet dan zeker een raam open.’’

Wat je humeur ook een snelle boost geeft: muziek. En dan wel uptempo nummers met een vleugje nostalgie, adviseert NPO Radio 2-dj Gijs Staverman. Dat laatste zorgt voor een gevoel van verbondenheid, een van de krachtigste bijwerkingen van muziek, zegt hij. ,,Wist je dat een op de tien mensen waar ook ter wereld het album Thriller van Michael Jackson heeft en dat kan meezingen? Hoezo we zijn allemaal anders? We gaan voor dezelfde universele dingen waar we vrolijk van worden.’’

Enkele persoonlijke favorieten waarmee hij het publiek - mits toegestaan - altijd in beweging en in een topstemming op de dansvloer krijgt: Harry Styles’ Watermelon Sugar, Can’t stop the feeling van Justin Timberlake, Proosten van Guus Meeuwis, Mezzofortes Garden Party, Bill Withers’ Lovely day, In the Stone van Earth, Wind & Fire, Fuck you van CeeLo Green, Ain’t got no, I got Life van Nina Simone en Respect van Aretha Franklin. ,,Maar dan wel in de uitvoering met The Royal Philharmonic Orchestra. Zo mooi. Ik kan niet ongelofelijk goed dansen, maar krijg dan wel zin om het toch te doen’’, aldus Staverman, die het maken van zo’n feelgoodplaylist aanraadt om somberheid te bestrijden.

In het kader van skip de dip adviseert interieurblogger Jellina Detmar (276.000 volgers op Instagram) om doe-het-zelfprojecten te beginnen. En dan vooral met min of meer vergeten spullen die ergens opgeborgen liggen.

,,Kijk eens wat je nog hebt staan en of je daar wat leuks van kunt maken. Of je iets kunt opknappen door middel van een verfbeurt of dat je, zoals ik, van wat resten hout een nieuwe opberger maakt om je magazines en boeken in kwijt te kunnen.

Wat ook helpt is sfeerverlichting. Touwlampen zijn nu helemaal hip, gezellig in combinatie met veel planten. Bovendien is zo’n urban jungle goed voor het zuurstofgehalte in huis. Ben je niet heel handig met groen, kies dan voor de Monstera oftewel de gatenplant. Die is mooi en makkelijk in onderhoud. Net als de Strelitzia, hoewel je moet letten op voldoende licht. De Strelitzia komt veel voor op Bali, goed voor je vakantiegevoel dus, net als de bananenplant.’’

Volgens voedingsdeskundige Steffi Haazen zorgen gefermenteerde producten, zoals zuurkool, yoghurt, kimchi en bijvoorbeeld kombucha, voor een goed gevoel en een betere spijsvertering. Hetzelfde geldt, met mate, voor guilty pleasures als rode wijn en pure chocolade. ,,Ze bevatten polyfenolen, stofjes die tevens bevorderlijk voor je weerstand zijn. Omdat we veel binnen zitten, is het belangrijk dagelijks 1,5 tot 2 liter water te drinken. Anders slaat de sufheid toe.

Verder is het leuk en goed voor de sfeer om als gezin samen te zorgen voor de maaltijden of snacks, zoals groenten met hummus en tzatziki of appeltjes met pindakaas en notenpasta. Het is gezellig en het eten gaat er makkelijker in omdat kinderen zien hoe het gemaakt wordt. Vanwege de omstandigheden kunnen we meer tijd besteden aan het ontbijt. Maak samen gezonde bananenpannenkoeken met fruit of brood met avocado en roerei. Zo speel je thuis restaurantje.’’

In onderstaande video geeft Wouter de Jong, schrijver van ‘Mindgym', een paar handige tips  om Blue Monday te ‘overleven’.....