2100 jaar oude baby’s opgegraven die kinderschedels droegen als helm

De restanten zijn zo’n 2100 jaar geleden begraven, omstreeks 100 voor Christus. Ze zijn afkomstig van leden van de zogenoemde Guangala-cultuur. Onder de elf personen die zijn opgegraven waren ook resten van een baby van ongeveer achttien maanden oud en eentje die amper een halfjaar oud wordt geschat. Bijzonder aan die vondst: de twee baby’s droegen een helm gemaakt van de schedels van andere, oudere kinderen. Dat schrijven de archeologen die de opgraving in goede banen leidden in het wetenschappelijke vaktijdschrift Latin American Antiquity.

‘De aangepaste schedel van het oudere kind werd op een helmachtige manier rond het hoofd van het andere kind geplaatst zodat het jongste kind als het ware door de schedel van het oudste kind keek’, zo schrijven de onderzoekers. Die oudere kinderen, van wie het hoofd dus werd omgevormd tot een soort van helm, waren vermoedelijk zo’n vier tot twaalf jaar oud toen ze stierven.

Voorlopig is nog onduidelijk waarom de baby’s met het lugubere hoofddeksel begraven werden. Verder onderzoek moet nog uitwijzen of het jongste kind familie was van het oudste kind. Wel geven de archeologen alvast enkele plausibele hypotheses of mogelijke verklaringen mee.

Volgens een eerste hypothese stierven de baby’s aan ondervoeding in een tijd van hongersnood. Ze werden immers begraven in de buurt van een vulkaan die toen actief was en vermoedelijk de landbouw in die regio verstoorde. De overblijfselen van de kinderen (de oudere kinderen inclusief) vertoonden allemaal tekenen van bloedarmoede, wat de hypothese bevestigt. De ‘helm’ kan dan bedoeld zijn om kinderen te beschermen tegen ‘een natuurlijke of sociale ramp of om hen duidelijk te linken aan hun voorouders’, zo is te lezen in de studie.

Een minder waarschijnlijke verklaring is dat de kinderen het slachtoffer waren van een ritueel; een vergeefse poging om de vulkaan te kalmeren. De overblijfselen vertoonden echter geen tekenen van letsels of trauma. Daarentegen suggereert het bewijs wel dat de kinderen ‘behoorlijk ziek waren’.

Wat vaststaat, is dat de onderzoekers behoorlijk onder de indruk waren van hun vondst. ,,We zijn flink geschrokken. Nooit eerder werd er zo’n vondst gedaan. En er blijven zoveel vragen onbeantwoord”, reageert hoofdauteur Sara Juengst.