Amerikaanse vliegtuigen ‘waren al
op weg naar Iran’

Volgens de Amerikaanse krant The New York Times, die officiële bronnen binnen het Witte Huis aanhaalt, was de aanval al aan de gang  ‘in een vroege fase’ toen Trump zich bedacht. Het was de bedoeling Iraanse lanceerinstallaties en radarposten uit te schakelen. Bedoeling was dat de aanval rond 01.00 Nederlandse tijd zou beginnen. Leiders van het Amerikaanse Congres waren al ingelicht over wat er zou komen.

Naar verluidt liet de president zich op het allerlaatste moment – Amerikaanse gevechtsvliegtuigen waren al in de lucht en schepen van de Amerikaanse marine lagen in positie - overtuigen door adviseurs en generaals op het Pentagon niét door te zetten. Een Amerikaanse raketaanval zou kunnen escaleren tot Iraanse tegenaanvallen die riskant zouden zijn voor Amerikaanse troepen in de regio.

Volgens Amerikaanse media zou Trump zelf in eerste instantie ook geen vergeldingsaanval hebben gewild voor het door Iran neerhalen van een Amerikaanse drone, eerder deze week. Hij zei dat ‘een losgeslagen en stomme Iraanse officier, zonder toestemming van Teheran’ op de knop zou hebben gedrukt. Trump leek het zelfs te willen vergeven omdat de neergeschoten drone onbemand was en er dus geen Amerikaanse levens verloren waren gegaan. De president kon zich niet voorstellen dat de opdracht de drone neer te halen door de Iraanse leiders was gegeven, klonk het verzoenend.

Maar onder meer door aandringen van haviken als John Bolton (adviseur Nationale Veiligheid), Gina Haspel (CIA) en Mike Pompeo (minister van Defensie) zou hij daarna kennelijk toch hebben besloten tot een militair ingrijpen. Het zou Trumps derde militaire actie geweest zijn tegen een doelwit in het Midden-Oosten tijdens zijn ambtstermijn, na eerdere aanvallen in Syrië in 2017 en 2018. 

Na veel overleg liet Trump zich - vlak voordat de raketten zouden worden afgevuurd -alsnog overtuigen door andere adviseurs en keerde terug naar zijn aanvankelijke besluit: voorlopig géén militaire vergelding voor de neergehaalde drone.

De drone die woensdag uit de lucht werd geknald, was een onbemand verkenningstoestel van 115 miljoen dollar. Hij kwam neer in de buurt van de Straat van Hormuz, waar vorige week twee commerciële tankers door een explosie werden getroffen. Het is nog altijd niet duidelijk wat de ware toedracht daarvan was. Volgens de Verenigde Staten blijft Iran verantwoordelijk voor de tankeraanvallen. Die laatste ontkende echter alle betrokkenheid.

Volgens Teheran was de deze week neergehaalde Amerikaanse drone op spionagemissie en vloog hij bij zijn terugkeer het Iraanse luchtruim binnen. Daarop zou de Iraanse luchtmacht zich verdedigd hebben. Iran zegt daar “onweerlegbare bewijzen” voor te hebben en de brokstukken van de drone zouden in Iraanse wateren liggen.

Volgens de Verenigde Staten vloog het toestel echter in het internationaal luchtruim en was de actie van Iran een “ongeprovoceerde aanval”.

Washington heeft Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen gisteren overigens verboden om “tot nader order” delen van het door Teheran gecontroleerde luchtruim te overvliegen. Als reden voor de beperkingen wordt verwezen naar “de verhoogde militaire activiteit en de groeiende politieke spanningen in de regio, die een risico kunnen vormen voor de Amerikaanse burgerluchtvaartoperaties”.

Ook de Nederlandse luchtvaartmaatschappij KLM vliegt voorlopig niet door het Iraanse luchtruim. “Veiligheid heeft voor KLM de hoogste prioriteit. We volgen alle ontwikkelingen die mogelijk betrekking hebben op de veiligheid van het luchtruim 24/7 op de voet en richten de operatie zo in dat de veiligheid van de vluchten is gewaarborgd. Het incident met de drone is aanleiding om vooralsnog niet meer over het gebied te vliegen”, aldus KLM in een verklaring.

Iran’s leider Ayatollah Ali Khamenei zei vorige week dat hij de Amerikaanse president Donald Trump niet beschouwt als ‘waardig om berichten mee uit te wisselen’. Bekijk de video: