Eerste Hongkonger schuldig bevonden aan terrorisme onder omstreden Chinese wet

De Hongkonger Tong Ying-kit, die werkzaam was in een restaurant, reed 1 juli vorig jaar - kort nadat de wet van kracht was - met zijn motor in op agenten van de oproerpolitie. Hij had een protestvlag bij zich met daarop leuzen tegen de Chinese inmenging in Hongkong. Op de vlag stond: ‘Bevrijd Hong Kong, revolutie van onze tijd’. Volgens justitie was dat een oproep tot separatisme. Een panel van drie rechters meende dat die slogan ‘anderen kan aanzetten tot een daad van separatisme’, wat onwettig is. Ook oordeelden ze dat Tong een ‘politieke agenda’ had en dat zijn acties ‘ernstige schade aan de samenleving’ veroorzaakten, melden lokale media.

Agenten raakten door de actie van Tong Ying-kit gewond. Daarom was hij ook aangeklaagd voor gevaarlijk rijgedrag. De rechters lieten dit echter buiten beschouwing. Tong Ying-kit bepleitte zijn onschuld op alle aanklachten. Nooit had hij opgeroepen tot afscheiding van Hong Kong van China, zei hij.  Zijn advocaten beweren dat het een ‘ongeluk’ was. Ze verwachten dat Tong wel de cel inmoet maar uiteindelijk niet levenslang zal krijgen.

Het twee weken durende proces vond plaats zonder een jury, in strijd met de rechtstraditie in Hongkong. De drie rechters werden door de uitvoerende macht van Hongkong aangeduid om zich uit te spreken over zaken die de nationale veiligheid aangaan. Ze waren geselecteerd door de pro-Chinese bestuurder van Hong Kong, Carrie Lam.

Inmiddels zijn ruim 100 personen onder de veiligheidswet aangeklaagd, onder wie journalisten en prodemocratische activisten. Onder hen ook Jimmy Lai, ex-baas van het opgedoekte prodemocratische blad Apple Daily. De meesten van de opgepakte Hongkongers komen niet in aanmerking voor vrijlating op borgtocht. In de gevangenis moeten ze hun proces afwachten. Mensenrechtenorganisaties vrezen dat Tong Ying-kit de eerste wordt van een lang lijst veroordelingen. Amnesty International hekelde een onheilspellend moment voor de mensenrechten in Hong Kong. Het vonnis onderstreept het ,,ontnuchterende” feit dat het uiten van bepaalde politieke meningen in de stad nu officieel een misdrijf is, mogelijk bestraft met levenslange gevangenisstraf, aldus Amnesty in een verklaring. 

De omstreden veiligheidswets uitgegroeid tot het belangrijkste instrument van China’s hardhandige optreden tegen de pro-democratiebeweging. Peking wil met de wet zijn greep op Hongkong versterken. De veiligheidswet verbiedt staatsondermijnende activiteiten, terrorisme, het streven naar onafhankelijkheid en buitenlandse inmenging. De regeringen in Peking en Hongkong blijven erbij dat de veiligheidswet nodig was om stabiliteit te brengen na de vaak gewelddadige protesten van 2019. Volgens de Chinese autoriteiten bestaan dit soort wetten ook in andere landen,