Europa zet vliegtuigmaatschappijen op zwarte lijst als ze mensen smokkelen

Het dagelijks EU-bestuur wil vervoerders, ook over zee en land, die zich hier schuldig aan maken economisch hard raken. Het bestuur stelt sancties voor als marktvergunningen of licenties opschorten, het recht op bijtanken of reparaties in de EU tijdelijk intrekken, haventoegang weigeren of een vliegverbod boven het EU-grondgebied instellen. ,,We zullen nooit de uitbuiting van mensen om politieke redenen accepteren”, aldus Von der Leyen.

Het dagelijks EU-bestuur komt met plan door oplopende spanningen aan de grens van landen als Polen, Letland en Litouwen met Belarus. Duizenden asielzoekers strandden daar de afgelopen weken. De Belarussische president Aleksandr Loekasjenko zou hen op deze manier hebben willen doorsluizen naar Europa, uit wraak voor opgelegde sancties.

Die ‘hybride oorlogvoering’ werd mogelijk gemaakt door vliegmaatschappijen en reisbureaus, zegt de commissie. ,,Mensen worden in de val gelokt”, aldus Josep Borrell, vicepresident van de Europese Commissie. Hij doelt hiermee op vluchten en reizen die voor honderden euro's naar Minsk konden worden geboekt. Vanuit daar moesten vluchtelingen zelf hun weg naar Europa zien te vinden. Volgens Borell is er echter geen sprake van dat de EU gestrande asielzoekers uit Belarus zou overnemen, zoals Loekasjenko wil. 

Brussel dreigt al sinds het uitbreken van de crisis aan de Belarussische grens met maatregelen tegen vervoerders en ging met een aantal nationale luchtvaartmaatschappijen en autoriteiten in gesprek. Die gingen steevast overstag, waardoor de komst van asielzoekers naar Belarus stokte. Ook gaan steeds meer gestrande asielzoekers op vrijwillige basis terug naar huis. Om daarmee te helpen stelt Brussel 1 miljoen euro beschikbaar.

De EU-landen komen een dezer dagen met strafmaatregelen tegen mensen en organisaties die betrokken waren bij de doorsluisoperatie. Dan gaat het onder meer om de Belarussische staatsluchtvaartmaatschappij Belavia die vluchtelingen naar Minsk zou hebben gevlogen. 

Om Polen, Letland en Litouwen met het versterken van hun grensbewaking te helpen krijgen die landen in totaal nog eens 200 miljoen euro uit Brussel, nadat ze samen al 38 miljoen hadden ontvangen. Dat geld is nadrukkelijk niet bestemd voor het bouwen van muren of om prikkeldraadversperringen op te werpen, zegt de commissie.