Frankrijk vreest voor invasie Algerijnse ‘vluchtelingen’

Afgelopen weekend en ook gisteren gingen duizenden, voornamelijk jongere inwoners van Algiers, Oran en Annaba de straat op tegen het voornemen van Bouteflika om zich te laten herverkiezen. De verkiezingen zijn op 18 april. De protesten werden met harde hand uiteengeslagen. Niet dat de Algerijnen er veel van meekregen. De officiële pers, die volledig wordt gecontroleerd door de regering, meldde niets over de protesten. Zondag gingen in Parijs enkele duizenden Algerijnen uit solidariteit de straat op. Portretten van de president, die tot voor kort onaantastbaar leek, werden in Parijs en Algerije verscheurd. De demonstranten riepen de kopstukken van de FLN, de partij die al sinds de onafhankelijkheid in 1962 aan de macht is, op om een andere kandidaat naar voren te schuiven. Maar de FLN, verscheurd door nepotisme, corruptie en een interne machtsstrijd, heeft geen alternatief.

Dat is opvallend. Want al sinds 2013 weet het Front de Libération National, zoals de FLN voluit heet, dat het niet best gaat met de president. Hij werd getroffen door een beroerte en zit sindsdien in een rolstoel. Als Bouteflika iets te melden heeft, dan doet hij dat niet meer zelf, maar loopt de communicatie via een van zijn ministers. Hij verschijnt nauwelijks meer in de openbaarheid. Verder wordt de man van ziekenhuis naar ziekenhuis vervoerd. Voldoende goede redenen dus, om hem te laten genieten van een welverdiend pensioen. Maar in 2014 werd hij nog met grote cijfers (75 procent) herkozen voor zijn vierde mandaat van vijf jaar. Waarschijnlijk als gevolg van stembusfraude en als sympathiestem voor de man, die al sinds 1962 hoge functies bekleedt in het Noord-Afrikaanse land en die er in is geslaagd om het moslimterrorisme in Algerije te beteugelen.

Maar nu vindt de jonge Algerijnse bevolking (50 procent van de 42 miljoen inwoners is jonger dan 20 jaar, naar schatting 30 procent van hen is werkloos) het welletjes. En laat dat horen. Met name de demografie, en de felheid van de protesten, is wat in Parijs tot grote ongerustheid leidt. Immers, veel ontevreden en bezorgde Algerijnen zouden kunnen uitwijken naar Frankrijk. En daar zit president Emmanuel Macron, die naar verluidt zijn zegen heeft gegeven aan de vijfde presidentsperiode voor Bouteflika, helemaal niet op te wachten.

Tekst gaat verder onder de foto

Het belang van Macron is duidelijk. Hij wil dat het rustig blijft in Algerije. Dat de olie- en gasleveranties doorgaan en dat de Franse Algerijnen in Algerije blijven. En hoewel hij ook wel ziet dat Bouteflika geen machtsfactor meer is, weet hij wel dat de rust in het land bewaard wordt door de oude garde van de FLN. De straatprotesten die steeds feller worden zijn een dikke streep door zijn rekening. Want hij weet dat bij groeiende onrust veel Algerijnen de wijk zullen nemen naar Frankrijk. In Algerije leven ongeveer een miljoen mensen met de dubbele Frans-Algerijnse nationaliteit. Die zouden bij instabiliteit uitwijken naar de voormalige kolonisator. En datzelfde geldt voor de jongeren, voor wie het Frans naast het Arabisch de belangrijkste taal is. Ook zij zouden de Middellandse Zee kunnen oversteken om een toekomst in Frankrijk op te bouwen.

Onder leiding van Bouteflika werd een van de meest bloedige episodes uit de recente Algerijnse geschiedenis opgelost: de bloedige burgeroorlog tussen 1991 en 2002 kostte naar schatting het leven aan 150.000 mensen. Een van de meest bloedige aanslagen van de GIA, de Gewapende Islamitische Groep, een omvangrijke groep moslimterroristen) was in 1997 in Bentalha, 15 kilometer van Algiers. Daar werden meer dan 200 dorpsbewoners afgeslacht omdat ze een legereenheid die tegen de GIA streed te eten had gegeven. Na de ‘loden jaren', zoals de periode in Algerije wordt genoemd, trokken de extremisten weg uit het land en ging het economisch wat beter, vooral als gevolg van de olie- en gaswinning in de Sahara. Maar nu zijn de prijzen laag: dus loopt de werkloosheid in het land weer op.

De protesten, zo wordt verwacht, gaan de komende weken verder. De spanning in de belangrijkste steden nemen toe. De angst in Frankrijk bestaat dat in de chaos nieuw moslimterrorisme de kop kan opsteken. ‘De oppositie gelooft nauwelijks dat een dictatuur, die zo stevig in het zadel zit, omvergeworpen kan worden', stelt het Franse dagblad Libération. Daarmee is direct het grootste probleem gekenschetst. De almachtige FLN deelt in het land nog altijd de lakens uit.