‘Iran heeft drie keer meer coronadoden dan het wil toegeven’

Een Iraanse klokkenluider had zich daar gemeld. Met onherkenbaar gemaakte stem gaf hij vanochtend een toelichting op de officiële stukken die hij de BBC had toegespeeld en die bestaande vermoedens van gesjoemel bevestigen.

Tot 20 juli blijken bijna 42.000 mensen met coronasymptomen in Iran te zijn gestorven. Veel meer dan de ruim 14.000 doden die het ministerie van Volksgezondheid heeft opgegeven. Volgens de zeer complete data waarover de Britse omroep beschikt blijkt ook dat in 28 dagen (tot de eerste officiële erkenning op 19 februari) al 52 mensen waren overleden.

De lijsten waarop de nieuwe berekeningen zijn gebaseerd zijn zeer gedetailleerd en bevatten dagelijkse opnames in ziekenhuizen in heel Iran. Er staan namen, leeftijd, geslacht, symptomen, datum en duur van in het ziekenhuis doorgebrachte periodes op en ook onderliggende aandoeningen die patiënten mogelijk hebben. De gegevens matchen met de dossiers van enkele levende en overleden Iraanse patiënten waarvan de gegevens al bekend waren bij de BBC. De anonieme klokkenluider hoopt levens te redden door ‘de waarheid aan het licht te brengen’. Ook wil hij een einde maken aan de ‘politieke spelletjes’ rond de epidemie.

Het aantal besmette personen in Iran blijkt ook bijna het dubbele van de officiële cijfers: 451.024 tegenover 278.827. Maar zelfs met de officiële cijfers is Iran nog steeds het zwaarst getroffen land in het Midden-Oosten en de lijn is weer stijgende. De Iraanse woordvoerster van het ministerie van Volksgezondheid, Sima Sadat, ontkent alle beschuldigingen en zegt dat de autoriteiten altijd ‘volkomen transparant’ zijn geweest. Overigens meldde ze vanmiddag 215 nieuwe sterfgevallen en waarschuwde ze dat veel mensen de regels om afstand te houden aan hun laars lappen.

Uit het BBC-onderzoek blijkt dat het eerste sterfgeval door het virus in Iran al werd geregistreerd op 22 januari. Het duurde ruim drie weken voor het eerste sterfgeval door het coronavirus officieel werd erkend. Journalisten en ook artsen die twijfels ventileerden, werden vaak door stadsmedia verdacht gemaakt.

Zo ook dr. Mohammad Molayi en dr. Ali Molayi. Vergelijkbaar met China waar (de later overleden) kritische dokter Li Wenliang de autoriteiten wakker schudde, waren het in Iran deze beide artsen uit de stad Qom die het ministerie van Volksgezondheid tot openheid dwongen. Nadat ze hun broer hadden verloren, eisten ze alsnog een coronatest en die bleek positief. In het ziekenhuis van Kamkar, waar hun broer stierf, waren talloze patiënten opgenomen met vergelijkbare symptomen. Ze reageerden niet op de gebruikelijke behandelingen. 

Niettemin werd niemand getest op het coronavirus, aldus de artsen. Een van hen moest eerst nog een video van zijn overleden broer op sociale media plaatsen voordat het ministerie van Volksgezondheid wilde toegeven. De Iraanse staatstelevisie probeerde de artsen ondertussen wel verdacht te maken door te zeggen dat hun video al maanden oud was en niets te maken kon hebben met de besmettingsgolf, meldt de BBC.

In de hoofdstad Teheran zijn 8120 mensen gestorven aan het virus, het hoogste aantal in het land. De heilige stad Qom, het eerste epicentrum van het virus in Iran en de stad van de artsen Molayi, blijkt proportioneel het zwaarst getroffen, met 1419 doden ofwel één dode op elke duizend inwoners.

_{Tekst gaat verder onder kaartje}

Waarom de Iraanse autoriteiten op zijn best economisch waren met het delen van dramatische statistieken laat zich raden. Het land kent politieke en sociale spanningen waarin de crises over elkaar heen struikelen met de laatste tijd ook nog eens een aantal bizarre ongelukken in nucleaire installaties. Het begin van de uitbraak viel ook nog eens samen met de verjaardag van de islamitische revolutie van 1979 en met de parlementsverkiezingen. Ayatollah Ali Khamenei, de opperste leider, beschuldigde sommigen er in die periode van het coronavirus te willen gebruiken om de verkiezingen - die uiteindelijk een zeer lage opkomst hadden - te ondermijnen.

Er was meer. In januari vermoordden de Amerikanen de Iraanse generaal Qasem Soleimani, die als een van de machtigste figuren in het land gold. De Iraanse respons werd dramatisch toen men – in paniek over mogelijke nieuwe Amerikaanse aanvallen - per ongeluk raketten afvuurde op een Oekraïens passagiersvliegtuig dat net was opgestegen van het vliegveld van Teheran. Alle 176 inzittenden, onder wie veel Iraniërs kwamen om. Aanvankelijk probeerden de Iraakse autoriteiten de waarheid rond dit voorval te verhullen, gezien de negatieve stemming in het land. Dat verdoezelen lukte drie dagen.

Dr Nouroldin Pirmoazzen, een voormalig parlementslid, die ook een ambtenaar bij het ministerie van Volksgezondheid was, zegt tegen de BBC dat in die context de Iraanse regering ‘te bezorgd en te bang (was) de waarheid over corona te vertellen’. De vrees was dat te midden van de bestaande onvrede over de verslechterende economische situatie - als gevolg van de door de Verenigde Staten opgelegde handelsembargo’s - mogelijk opnieuw veel mensen de straat op zouden gaan. Het coronagevaar werd ook onder de pet gehouden door internationale gezondheidsorganisaties - die uiteraard zouden melden hoeveel zieken er waren – te weren, aldus Pirmoazzen.

Bekijk hieronder onze video's over de coronacrisis: