Koerdische oppositieleider met Kennedy-uitstraling populair bij Turken

Selahattin Demirtaş is hét gezicht van de populaire pro-koerdische oppositiepartij Democratische Partij van de Volkeren (HDP) in Turkije. De Koerdische politicus speelt vanuit zijn cel een belangrijke rol bij de verkiezingen van vandaag.

Naz Taha 24-06-18, 12:33 Laatste update: 25-06-18, 09:26

Demirtaş studeerde af aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van de universiteit van Ankara. Ruim elf jaar geleden werd hij verkozen in het Turkse parlement en in 2010 werd hij de leider van de pro-Koerdische democratische partij. De voorman van HDP heeft Kennedy-achtige charisma en is naast politicus ook mensenrechtenadvocaat.

In 2016 werd hij gearresteerd vanwege zijn vermeende banden met de Koerdische Arbeiderspartij (PKK). De aanklagers eisten 142 jaar gevangenisstraf. Niet wereldschokkend, gezien zijn gewaagde houding ten aanzien van de huidige president Recep Tayyip Erdoğan. Daarover zei Demirtaş zelf: ,,In mijn tienerjaren ging ik ervan uit dat ik het grootste deel van mijn leven in de gevangenis door zou brengen.”

Vanuit zijn cel voert hij nu campagne voor de Turkse verkiezingen. Dat doet hij niet alleen door middel van handgeschreven brieven en het inzetten van social media. Demirtaş gebruikt ook het wekelijkse telefoontje met zijn vrouw om zijn boodschap over te brengen. Na een korte begroeting aan het adres van zijn vrouw (,,Hallo lieverd, ik mis je.") begon hij deze week een speech. Zijn vrouw deelde de video op internet. Daarop is Demirtaş te horen, met in beeld zijn luisterende familie in de huiskamer. De video werd massaal bekeken.

Charmante voorman

Bij de verkiezingen van 2015 lukte het de HDP om met dertien procent van de stemmen een belangrijk deel van de Turkse bevolking aan te spreken. Het waren niet alleen Koerden die op de HDP stemden, ook Turkse twintigers en veel hoogopgeleiden van het land bleken sympathie te hebben voor de HDP en de charmante voorman.

Sindsdien doet Erdogan er alles aan om de invloed van de HDP in te dammen. Zo heeft hij de immuniteit van parlementariërs opgeheven, om leden van de HDP op te kunnen pakken. Veel politici werden de afgelopen jaren opgepakt voor het maken van zogenaamde ‘terreurpropaganda’. De regering gebruikt als reden regelmatig de band tussen de partij en de Koerdische PKK, die in Turkije en de Europese Unie geldt als terreurbeweging.

Kiesdrempel

Duizenden partijactivisten zijn opgepakt voor hun zogenaamde steun aan terrorisme en meer dan honderd HDP-burgemeesters zijn afgezet. Om te voorkomen dat de HDP de kiesdrempel haalt zijn vandaag in zo’n negentien provincies in het Koerdische zuidoosten van Turkije stembureaus verplaatst, om ervoor te zorgen dat HDP-kiezers niet in hun eigen regio kunnen stemmen en zo de opkomst onder Koerden zo laag mogelijk te houden.

De stembureaus zijn zo ver, dat veel van de armere, werkloze HDP-aanhangers niet kunnen stemmen. Toch heeft Demirtaş hoop dat de HDP opnieuw de kiesdrempel haalt. Ook Koerden die voorheen op de AKP-partij stemden lijken nu de overstap te maken naar oppositiepartijen. Veel mensen zijn boos om Erdogans agressie tegen Koerden in Turkije, maar ook in Syrië en Irak.

Speech

In zijn bejubelde speech waarschuwde Demirtaş de Turkse inwoners van het land. ,,Als Erdogan en zijn conservatief-islamitische AK-partij bij de stembusgang op 24 juni een meerderheid krijgt, dan is jullie lot voortaan volledig afhankelijk van de genade van één persoon”, stelde hij de kiezers in het vooruitzicht.

Als Erdogan een meerderheid krijgt dan is jullie lot volledig afhankelijk van de genade van één persoon
Selahattin Demirtaş

De HDP, maar ook andere oppositiepartijen zien de verkiezingen als de enige kans om nog te voorkomen dat Turkije verandert in een autocratie. Na de stembusgang worden de grondwetswijzigingen van kracht die vorig jaar per referendum zijn goedgekeurd. Het oude stelsel zal veranderen in een nieuw systeem, waarmee Erdogan wil dat alle uitvoerende macht in handen is van de president.