Navo-topman: ‘Ineenstorting’ Afghanistan is eigen schuld

De aartsmoeilijke keus voor de Navo was de missie beëindigen met het risico dat de taliban terrein zouden heroveren, of blijven, met méér troepen en méér geweld en daarmee een ‘open-ended’ (zonder einddatum) militaire aanwezigheid ingaan. Amerika koos voor die eerste optie en alle bondgenoten stemden daarmee in, aldus Stoltenberg. ,,Daar hebben we het in verschillende ministerraden over gehad en op ambassadeursniveau in februari, maart en april.” 

De Navo zal pas later de eigen rol evalueren en daaruit lessen trekken. Stoltenberg: ,,Alle prioriteit is nu de evacuatie van onze mensen.” Die wordt mede gecoördineerd door de civiele vertegenwoordiging van de Navo in Kaboel, die in elk geval voorlopig blijft.

Volgens Navo-topman Stoltenberg is de onvoorzien snelle en totale ineenstorting van het Afghaanse politieke en militaire leiderschap vooral voor de bevolking een tragedie. ,,Ze had al die jaren uitzicht op democratie.” Maar Afghanistan staat er ondanks het drama van de laatste dagen beter voor dan in 2001, zo voegde hij eraan toe. ,,Mannen en vrouwen, zeker vrouwen, hebben onderwijs genoten en nemen deel aan het politieke proces.” En ook sociaal-economisch is er voortgang geboekt. 

Tegen een Afghaanse journaliste die hem in tranen smeekte de taliban niet te erkennen, zei Stoltenberg ‘haar pijn en frustratie’ te delen. De taliban, zei hij, heeft hij al nadrukkelijk gewaarschuwd dat wangedrag enkel kan leiden tot internationaal isolement. Stoltenberg zei dat de Navo ervan uitgaat dat de Taliban laten vertrekken wie weg wil uit Afghanistan, en dat zowel Kaboel Airport als de grenzen open blijven.

In reactie op vragen zei Stoltenberg dat hij via de pers heeft gehoord over plannen op Brits initiatief om een troepenmacht voor Afghanistan op te zetten zonder VS-troepen, maar Stoltenberg zelf is daar niet bij betrokken. Hij herhaalde dat het besluit om weg te gaan er één was van alle dertig bondgenoten. Op de vraag waarom Amerikaanse en Europese belastingbetalers nog zouden investeren in training aan leger en politie als zo’n operatie na twintig jaar enkel leidt tot een krijgsmacht die bij het eerste zuchtje tegenwind afdruipt was het antwoord dat dit wordt geëvalueerd, maar dat de Navo hoe dan ‘een voorhoederol’ blijft spelen in de strijd tegen internationale terreur. 

Stoltenberg voegde eraan toe dat de afgelopen 20 jaar vanaf Afghaans grondgebied geen terreuracties zijn opgezet. In antwoord op een andere vraag zei hij dat de financiële en andere steun aan de Afghaanse regering per meteen is gestopt. ,,Er is immers geen regering meer.”  

Luister voor het laatste nieuws naar de AD Nieuws Update:

Kijk hier onze video's over de machtsovername in Afghanistan: