Slag om het Capitool markeert inktzwarte dag in Amerikaanse geschiedenis

Het Amerikaanse Congres (de Senaat en het Huis van Afgevaardigden) kwam woensdag bijeen om de verkiezingsoverwinning van Democraat Joe Biden te bevestigen. Trump betwist de uitslag van de presidentsverkiezingen en beschuldigt de Democraten van fraude en ‘gestolen verkiezingen’, zonder bewijs te leveren.

In de aanloop naar de vergadering van het Congres riep Trump zijn aanhangers op naar Washington te komen. Duizenden fans gaven daar gehoor aan. In een toespraak voor het Witte Huis herhaalde hij dat hij de verkiezingsuitslagen niet erkent en niet opgeeft.

Honderden demonstranten trokken op naar het Capitool, braken door de dranghakken en bestormden het gebouw. Ze drongen de Senaatszaal binnen en richtten vernielingen aan. De vergadering werd vroegtijdig afgebroken en politici werden snel in veiligheid gebracht.

De relschoppers haalden het kantoor overhoop van Nancy Pelosi, de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden. ‘WE WILL NOT BACK DOWN’ (We zullen niet terugdeinzen) staat op een map geschreven.

Bij de bestorming werden schoten gelost. Eén vrouw raakte daarbij in eerste instantie gewond. Zij overleed later in het ziekenhuis. 

De staten Virginia en Maryland stuurden de Nationale Garde naar Washington om de orde te herstellen. Normaal gesproken zou Trump als opperbevelhebber de Nationale Garde moeten oproepen. Hij deed dat echter niet, waarna videpresident Mike Pence die verantwoordelijkheid wél nam.

Pas na enkele uren werd de menigte uit het Capitool gedreven en het terrein eromheen schoongeveegd. Daarbij schoot de politie met traangas.

Na overleg met de ministers van Justitie en Defensie en vicepresident Mike Pence heeft het Congres vannacht (Nederlandse tijd) de vergadering hervat. ,,We wisten dat deze verantwoordelijkheid ons tot in de nacht zou bezighouden‘’, zegt Nancy Pelosi. ,,Die mag nog lang duren, maar ons doel zal worden behaald.‘’

Terwijl zijn aanhangers het Congres bestormden, kwam Trump niet met een oproep om te vertrekken en tot rust te komen. In plaats daarvan uitte hij kritiek op zijn eigen vicepresident, Mike Pence, die de vergadering leidde. Pence ‘had niet de moed om te doen wat had moeten worden gedaan om ons land en onze grondwet te beschermen’, schreef Trump op Twitter. ‘De Verenigde Staten eisen de waarheid!’

Pas later riep Trump zijn aanhangers in een tweet alsnog op geen geweld te gebruiken. ‘Steun onze politie en handhavers. Zij staan aan de kant van ons land. Blijf vreedzaam! Onthoud, WIJ zijn de partij van orde en gezag.’

En weer later zei hij op Twitter dat zijn aanhangers het Capitool moesten verlaten. ‘Ga in vrede naar huis. Herinner deze dag voor altijd!’ Maar hij twitterde ook dat de gebeurtenissen een logisch gevolg zijn van het hardhandig stelen van zijn verkiezingsoverwinning’.

,,Ik snap jullie pijn. Ik weet dat jullie gekwetst zijn. De verkiezing is van ons gestolen”, zei de president in een videoboodschap. ,,Dit was een frauduleuze verkiezing. Maar we kunnen deze mensen niet in de kaart spelen.‘’

Bij Capitoolgebouwen in meerdere Amerikaanse staten kwamen Trump-aanhangers samen om te demonstreren. Volgens CNN waren er demonstranten bijeen in Salem (Oregon), Atlanta (Georgia), Denver (Colorado), en Topeka (Kansas). Er zouden bij de gebouwen honderden mensen aanwezig zijn. In Atlanta zou het volgens The Washington Post gaan om militieleden. Op de andere plekken zou het protest vreedzaam verlopen.

De bestorming van het Capitool wekt in binnen- en buitenland afschuw op. Aankomend president Biden spreekt van een ‘aanval op democratie’, een ‘donker moment’ en een ‘verschrikkelijke vertoning’, uitgevoerd door ‘een kleine groep extremisten en gericht op wetteloosheid’.

De Amerikaanse oud-president George W. Bush noemt het ‘misselijkmakend en hartverscheurend’. ,,Dit is hoe verkiezingsresultaten worden betwist in een bananenrepubliek‘’, zegt de Texaanse Republikein.

De Britse premier Boris Johnson sprak over een schandalige vertoning in het Amerikaanse Congres. ,,De Verenigde Staten staan voor democratie in de hele wereld. Het is nu cruciaal dat er een vreedzame en ordelijke machtsoverdracht is.‘’

Volgens Amerika-deskundige Willem Post heeft Trump met zijn toespraak het vuur aangewakkerd. ,,De woede hing al in de lucht. Hij zei: ‘Ik loop mee naar het Capitool’. Daarmee heeft hij de lont in het kruitvat gestoken. Maar hij heeft niet letterlijk gezegd: ‘We gaan het Capitool bestormen’. Dus juridisch kun je er niks mee.’’

Democraat Ilhan Omar, lid van het Huis van Afgevaardigden, zegt dat ze bezig is om een impeachment tegen Trump. Zo’n afzettingsprocedure vindt Post niet verstandig. ,,Daarmee gooi je olie op het vuur. Dat moet je niet willen in de laatste twee weken tot de inauguratie van Biden. De gemoederen zijn al verhit. Dan krijg je een soort burgeroorlog.‘’

De gebeurtenissen symboliseren de tweedeling in de Verenigde Staten in optima forma. ,,Dit is het morele verval van het Amerikaanse presidentschap‘’, zegt Post. ,,Dit overschrijdt alle grenzen. Het Capitool is het fundament van Amerika. Het helingsproces zal lang duren.‘’

Trump sprak woensdag nog zijn aanhangers toe en zei van geen opgeven te willen weten: