‘Verdachte’ Zalm weg bij Danske Bank na 480 miljoen witwasschikking ABN Amro

VIDEOABN Amro schikt voor 480 miljoen euro met het Openbaar Ministerie omdat de bank tekortschoot bij het tegengaan van witwassen. ,,Hiermee sluiten we een pijnlijk en teleurstellend hoofdstuk af in de geschiedenis van ABN Amro ”, laat topman Robert Swaak van het financiële concern weten. Vanwege het strafrechtelijk onderzoek naar voormalige bestuurders van de bank stappen topman Chris Vogelzang en commissaris Gerrit Zalm op bij Dankse Bank.

Economieredactie 19 apr. 2021 Laatste update: 19-04-21, 13:35

Inmiddels zijn er door het OM drie mensen aangemerkt als verdachte. Waarschijnlijk gaat het ook om oud-topmannen Chris Vogelzang, Gerrit Zalm en Kees van Dijkhuizen, maar dit is niet door justitie bevestigd. ABN Amro werd er van verdacht onvoldoende te hebben gedaan om witwassen te voorkomen.

Dat gebeurde op een dusdanige wijze dat de bank ook schuldwitwassen wordt verweten. Dit houdt in dat de bank redelijkerwijs ook echt een vermoeden moet hebben gehad dat bepaalde geldstromen niet deugden, maar vervolgens niets of te weinig heeft gedaan om dit te bestrijden. Dit is een ernstiger verwijt.

Kenners gingen er al langer vanuit dat er waarschijnlijk nog een flinke boete zou volgen. Dat verantwoordelijke bestuurders waarschijnlijk niet ook buiten schot zouden blijven bij het onderzoek van het OM, komt niet als een verrassing.

‘Onnodig beschadigend’

Gerrit Zalm stapt op als commissaris bij Danske Bank. © EPA

Voormalig ABN AMRO-topman Gerrit Zalm ‘betreurt’ het en vindt het ‘onnodig beschadigend’ dat hij door het Openbaar Ministerie als verdachte is aangemerkt in het witwasonderzoek rond de bank. Dat heeft advocaat Aldo Verbruggen van de oud-minister van Financiën laten weten.

De raadsman van Zalm noemt de stap ‘verrassend’. Dit temeer omdat Zalm eerder als getuige is verhoord in het onderzoek. Toen zou er helemaal niets zijn geweest dat erop wees dat het OM hem als verdachte beschouwde. Zalm staat ook nog steeds achter zijn bestuur bij de bank.

‘Ernstig tekortgeschoten’

Volgens het Openbaar Ministerie heeft ABN Amro ‘jarenlang en structureel de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme overtreden bij de activiteiten van de bank in Nederland’. De bank is daarbij ‘ernstig tekortgeschoten’ in het naleven van de wet en schuldig aan het overtreden ervan en schuldwitwassen.

Klantgegevens of documenten ontbraken, of de herkomst van gegevens in klantdossiers was onduidelijk. Ook is cliëntenonderzoek niet naar behoren uitgevoerd. Daarnaast is het gebruik van cash, dat volgens het OM een hoog integriteitsrisico kent, onvoldoende meegenomen bij het vaststellen van het risico van eveneens het grootste deel van de klanten. Verder voerde de bank onvoldoende voortdurende controle uit op de klanten.

Dat betekent volgens het OM dat de bank ‘structureel met onvoldoende diepgang’ het cliëntenonderzoek heeft uitgevoerd. Daardoor hebben diverse klanten die criminele activiteiten uitvoerden langdurig misbruik kunnen maken van de rekeningen en diensten van de bank. Het OM vindt dat de bank had moeten zien dat bepaalde geldstromen die via de bankrekeningen van ABN liepen, mogelijk door criminaliteit kwamen.

,,Dit is onacceptabel en doet pijn. Het vertrouwen in ABN Amro heeft een knauw gekregen’’, aldus topman Swaak vanmorgen tijdens een persconferentie. De bank heeft al afscheid genomen van duizenden klanten, sinds de bank in 2019 door De Nederlandsche Bank (DNB) werd opgedragen opnieuw dossiers na te lopen en strenger op witwassen te controleren. Volgens het financiële concern gaat het om klanten waarvan het risico op eventuele misstanden relatief erg hoog was.

‘Zeer verrast’

Vogelzang vertrok in 2017 bij ABN Amro. Hij zat in het bestuur en gaf leiding aan de particuliere en zakelijke tak van de bank. Ook werd hij gezien als een voorname kandidaat om Zalm op te volgen als baas van de onderneming, maar daar werd in politiek Den Haag een stokje voor gestoken.

Mijn status als verdachte betekent niet dat ik zal worden aangeklaagd
Chris Vogelzang, Voormalig bestuurder ABN Amro.

Eerder verklaarde Vogelzang niets af te weten van de verdenkingen bij ABN Amro. Eerder werd bekend dat het Openbaar Ministerie (OM) de rol van het voormalige ABN Amro-bestuur onder leiding van Zalm bij de vermeende overtredingen van antiwitwaswetgeving zou onderzoeken.

Vogelzang, die krap twee jaar geleden aan het roer kwam te staan van Danske, zegt ‘zeer verrast te zijn’ door het besluit van de Nederlandse autoriteiten. ,,Ik heb ABN Amro meer dan vier jaar geleden verlaten en ben ervan overtuigd van dat ik mijn managementverantwoordelijkheden met integriteit en toewijding heb uitgevoerd. Mijn status als verdachte betekent niet dat ik zal worden aangeklaagd.

Bij Danske kwam in 2018 ook een grote witwasaffaire aan het licht. De bank zou tussen 2007 tot en met 2014 miljarden euro’s aan dubieuze geldstromen hebben verwerkt. Het zou onder meer om crimineel geld uit Rusland zijn gegaan dat via de dochteronderneming in Estland werd witgewassen. Vogelzang was juist bij Dankse binnengehaald om schoon schip te maken.

Rode cijfers

Uiteindelijk bedraagt de boete voor ABN Amro 300 miljoen euro. Daarnaast moet de bank nog 180 miljoen euro betalen voor ontneming. Dat is het bedrag dat ABN Amro volgens het OM eerder heeft bespaard door zijn gebrekkige antiwitwasbeleid. Hierdoor duikt ABN Amro opnieuw in de rode cijfers.

Het strafrechtelijk onderzoek naar voormalige bestuurders van ABN Amro loopt nog. Inmiddels zijn er door het OM drie natuurlijke personen aangemerkt als verdachte, omdat zij feitelijk leiding gegeven hebben aan de overtredingen van de bank.

Bekijk onze trending nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: