Belangrijke doorbraak in onderzoek naar mazelen
De mazelen kunnen je niet alleen erg ziek maken, het virus kan ook ‘geheugenverlies van het immuunsysteem’ veroorzaken, waardoor het lichaam vergeet hoe het al bekende ziektes kan bestrijden. Daardoor kunnen mensen die de mazelen hebben gehad jarenlang vatbaar blijven voor aandoeningen die ze daarvoor wel konden overwinnen. Dat blijkt uit twee studies van Nederlandse, Amerikaanse en Britse onderzoekers.
,,De mazelen nemen in feite het vermogen weg (van het immuunsysteem, red.) om zichzelf efficiënt te beschermen’’, zegt dr. Michael Mina, epidemioloog aan de universiteit van Harvard en co-auteur van een van de studies, die donderdag werden gepubliceerd in de vakbladen Science en Science Immunology.
De bevindingen zijn gebaseerd op een analyse van bloedstalen van 82 niet-gevaccineerde kinderen in een orthodox-protestantse gemeenschap in Nederland. Tijdens een mazelenepidemie in 2013 kregen 77 van de 82 kinderen de mazelen.
Onderzoekers in de VS, het Verenigd Koninkrijk en Nederland onderzochten bloedstalen van voor en na de infectie om de impact van de mazelen op het immuunsysteem te achterhalen. De focus lag daarbij in één studie op de antilichaampjes - de kleine eiwitten die zich aan virussen vasthechten - en in de andere studie op de witte bloedcellen, genaamd B-cellen, die de antilichaampjes produceren.
B-cellen
Wanneer het lichaam een nieuwe ziekteverwekker oppikt, maken B-cellen eiwitten aan die zich aan het virus vastklampen en het aan een ander eiwit geven ter vernietiging. B-cellen blijven deze antilichaampjes ook aanmaken nadat het virus overwonnen is, zodat het lichaam zich de ziekte ‘herinnert’, mocht ze ooit terugkeren.
Kinderen die getroffen werden door de mazelen verliezen echter veel van de B-cellen, die getraind zijn om al bekende infecties te herkennen, zo stelden de wetenschappers vast.
40 à 50 dagen na de infectie hadden de getroffen kinderen een nieuwe voorraad B-cellen aangemaakt die de verloren cellen moesten vervangen. Het is echter nog onduidelijk hoe effectief deze nieuwe B-cellen zijn in de aanpak van specifieke infecties. Dat is aanleiding voor verder onderzoek.
Mazelen zijn zoals de eerste tien jaar van een onbehandelde hiv-infectie, samengeperst in een paar weken
Antilichaampjes
De tweede studie concentreerde zich op de antilichaampjes zelf. Veel van deze antilichaampjes worden geproduceerd door beenmergcellen die langlevende plasmacellen worden genoemd. Ook die laatste worden vernietigd door de mazelen.
Uit het onderzoek bleek dat de kinderen tussen 11 en 72 procent van de totale diversiteit aan antilichaampjes verloren hadden. Het percentage was afhankelijk van de ernst van de mazelen-infectie.
,,Mazelen zijn zoals de eerste tien jaar van een onbehandelde hiv-infectie, samengeperst in een paar weken - dat is de aard van de schade op het immunologisch geheugen’’, aldus dr. Mina.
Immuunsysteem heropvoeden
Het immuunsysteem van mensen die de mazelen hebben gehad, moet opnieuw in contact gebracht worden met ziekteverwekkers uit het verleden om er opnieuw weerstand tegen op te bouwen.
,,Wat we in feite zagen was de heropvoeding van het immuunsysteem’’, aldus Mina. Hoewel de relatief gezonde Nederlandse kinderen deze tweede infecties konden overwinnen, kan het anders gaan voor ondervoede kinderen of kinderen wier immuunsysteem al verzwakt is, voegt hij eraan toe. ,,Gebombardeerd worden met veel infecties tegelijkertijd kan bijzonder verwoestend zijn.’’
Moraal van het verhaal: vaccineren
Vaccinatie tegen de mazelen elimineert het risico op besmetting met de mazelen nagenoeg volledig.
Patiënten die de mazelen kregen en wier immuunsysteem dus aangetast werd, dienen zich mogelijk opnieuw te laten vaccineren tegen ziektes waartegen ze in hun kindertijd al ingeënt werden, zoals polio. ,,Zich opnieuw laten vaccineren tegen polio lijkt misschien niet belangrijk in het Verenigd Koninkrijk of de VS, maar in Afghanistan (een van de weinige plaatsen waar de ziekte zich nog steeds verspreidt), wil je mogelijk wel opnieuw vaccineren’’, aldus Mina.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
De rentes gaan weer omhoog, wat betekent dat voor ons spaargeld?
De tijd van negatieve rentes lijkt voorbij. Wereldwijd moet weer betaald worden voor geleend geld. Wie profiteert daarvan en wie betaalt de rekening? Vier vragen over de stijgende rente. -
PREMIUMWat zegt de wetenschap
Zijn er verschillen tussen een mannen- en een vrouwenbrein?
We streven naar gelijke behandeling voor mannen en vrouwen, maar biologisch zijn we niet hetzelfde. Draagt gelijke behandeling dan wel bij aan meer gelijkheid? -
met video
Hoe herken je apenpokken en hoe loop je ze op?
De eerste gevallen van het apenpokkenvirus zijn nu ook opgedoken in Nederland. Eerder doken al enkele gevallen op in België en andere westerse landen. Hoe weet je of je het virus hebt, en wat zijn de kwaaltjes die ermee gepaard gaan? -
We moeten meer bewegen
Met deze psychologische trucs krijg je je man wél van de bank af
We moeten meer bewegen. Hoe vind je de sport die het best bij je past? Gezondheidsjournalist Tijn Elferink en gedragswetenschapper Johnny Buivenga gaan op zoek naar de voor- en nadelen van verschillende sporten. In deel 15: hoe krijg ik mijn man van de bank af? -
PREMIUMHuisarts vertelt
Normaliter bespreek ik het levenseinde met patiënten die veel ouder zijn
Voor onze rubriek Huisarts Vertelt schrijft Rutger Verhoeff wekelijks over patiënten die hem raken. Deze week heeft hij een lastig gesprek met een patiënt.
-
De zin en onzin van een digitaal notitieblok
Ze duiken steeds vaker op, digitale notitieblokken: tablets puur om aantekeningen op te maken. Waarom kan dit handiger zijn dan pen en papier? -
VRAAG & ANTWOORD
‘Mag je autorijden met een koptelefoon op?’
‘Ik zie steeds meer mensen met een koptelefoon op achter het stuur van hun auto zitten’, schrijft lezer Hendrik de Groot in de wekelijkse vraag & antwoord-rubriek van onze autoredactie. ‘Ik heb het idee dat deze mensen de geluiden van buitenaf missen en daardoor niet goed kunnen reageren bij noodsituaties. Is dit niet verboden?’ -
Vuist van bezorgde vader tegen anti-vaxxers: ‘Stop de gekkies, vaccinaties zijn fantastisch’
Zijn online petitie voor verplichte vaccinaties van kinderen op kinderdagverblijven werd vorig jaar 52.000 maal ondertekend, nu lanceert campagnestrateeg en vader Mark Thiessen het initiatief Nederland Vaccineert. Het doel: tegenwicht bieden tegen de alom aanwezige anti-vaccinatie lobby op internet.