Jongeren herstellen samen van hersenletsel: ‘Het is waardevol om iemand te hebben die mij begrijpt’

,,Op dit moment revalideren er 27 jongeren”, vertelt algemeen directeur Karel Nicolas, hij kent ze allemaal persoonlijk. ,,De meesten komen nadat ze uit hun coma ontwaken bij ons terecht. Het gaat om jongeren die ernstig hersenletsel opliepen na een ongeluk, val of een vorm van geweld. Ze revalideren hier met een intensief neurorevalidatieprogramma op maat, bestaande uit fysiotherapie, ergotherapie, logopedie, vocal coaching, cognitieve gedragstherapie en psychologie.”

Sinds het begin is er onder leiding van Marsh Königs, neurowetenschapper bij het Amsterdam UMC, een zogeheten ‘meetstraat’ ontwikkeld waarmee de voortgang van revalidanten nauwkeurig in de gaten wordt gehouden. ,,Om de zes weken wordt het functioneren gemeten en inzichtelijk gemaakt voor behandelaren”, zegt Nicolas.

Daarna wordt door artsen en het behandelteam een behandelplan opgesteld en wordt overwogen of het voortzetten van de intensieve therapie nog noodzakelijk is. ,,Dat werkt motiverend, omdat je kan aantonen welke progressie de revalidant maakt. Aan het einde van hun intensieve behandelperiode in het centrum gaan de revalidanten niet met ontslag maar met promotie. En dat wordt gevierd.”

Kaj Smit (19) kan het weer: lopen, dansen en autorijden. Hij kwam juli 2021 in het centrum terecht na een zware hersenbloeding. Hij zat toen in zijn vwo-eindexamenjaar. ,,Ik zag mijn vingertoppen niet meer”, vertelt Smit. ,,Mijn armen tintelden, ik kreeg een epilepsieaanval en moest overgeven.” Nadat een MRI-scan uitwijst dat Smit een zware hersenbloeding heeft gehad, moet hij onmiddellijk geopereerd worden. ,,De kans dat ik na de operatie nog zou leven was volgens de artsen 5 procent”, vertelt hij. ,,En als ik het zou overleven, was er 95 procent kans dat ik een kasplantje zou zijn.”

Wanneer Smit twee maanden na de operatie wakker wordt in revalidatiecentrum Lyndenstein, denkt hij dat hij droomt. Hij kan niet praten en niet lopen. ,,Toen ik weer kon typen”, vertelt hij, ,,typte ik zelfmoord. Toen ik kon praten, vroeg ik mijn moeder om een pistool om wakker te worden uit deze droom.” Dankzij medicijnen, het kunnen appen met vrienden en zijn vriend Lars, die een herseninfarct heeft gehad, beseft Smit dat dit de realiteit is. ,,Lars heeft gezegd dat ik altijd 120 procent moet geven bij therapie”, licht Smit toe.

Na Lyndenstein, gaat Smit naar het Daan Theeuwes Centrum. De eerste maanden vallen tegen. ,,Mijn spieren waren stijf”, legt hij uit. ,,Mijn linkerarm en linkerbeen bewogen nauwelijks. Dat kwam door een tekort aan dopamine en Parkinsonisme.”

Na een halfjaar gebeurt er iets wonderbaarlijks. Smit kan zijn linkerhand weer bewegen, Langzamerhand herstelt zijn lichaam, loopt hij zonder hulpmiddelen en naast zijn therapie krijgt hij pillen voorgeschreven. ,,Ik slik er nu zestien per dag”, zegt Smit. ,,Ik heb acht maanden lang heel hard gewerkt. Alsof ik een waterreservoir met een emmer heb gevuld en de medicatie de dam heeft weggehaald, waardoor het water kon stromen.”

Ondanks de zware hersenbloeding en de intensieve revalidatieperiode blijft hij positief. ,,Ik moest er gewoon doorheen”, zegt Smit. ,,Ik ben nu mijn vwo aan het afronden en daarna wil ik Psychologie studeren, om anderen te helpen.

Layla de Jager (21) heeft net als Smit een hersenbloeding gehad. Zij zat toen in haar derde jaar van de studie Criminologie. Ze revalideert sinds juli 2021 in het centrum. Praten lukt haar de laatste tijd, maar al typend kan ze zich toch net iets beter verwoorden.

,,Ik was misselijk, moest overgeven en had hoofdpijn”, laat De Jager weten. Kort daarna raakt ze buiten bewustzijn. ,,Ik heb elf minuten geen zuurstof gehad. Na vier weken coma werd ik wakker en ging ik naar revalidatiecentrum Leijpark. Ik kon niet lopen en niet praten. Achteraf blijkt uit scans en onderzoeken dat de bloeding is veroorzaakt door een aangeboren vaatafwijking. De misvormde aderen die een tweede hersenbloeding zouden kunnen veroorzaken, zijn nu verwijderd.”

Relatief gezien gaat het goed met De Jager. ,,Toen ik in het DTC binnenkwam bewoog ik alleen heel licht mijn linkerarm en rechterarm. Voor de rest had ik alleen maar sondevoeding en kon ik mijn mond niet eens openen. Nu heb ik geen sonde meer en kan ik een beetje praten.”

Dankzij Kaj, die haar ‘Lars’ is, lukt het haar om positief te blijven. ,,Ik ben niet meer chagrijnig. Dat komt ook door Kaj. Het is voor mij heel waardevol om iemand te hebben die mij begrijpt. Veel mensen snappen mij wel, maar begrijpen mij niet.”

Cognitief mankeert De Jager niets. Elke zes weken maakt ze de krant voor het centrum. ,,Het begon als een opdracht voor therapie. Nu schrijf ik omdat ik het leuk vind.” In de toekomst wil ze in Rotterdam wonen. Misschien weer studeren. ,,Eerst uitzoeken hoe rolstoeltoegankelijk universiteiten zijn.”

Bekijk onze video’s op het gebied van gezondheid in onderstaande playlist: