Er moet op de werkvloer meer aandacht komen voor vrouwen in de overgang

Dat signaleren uroloog Marsha Ivensky en verzekeringsarts Desiree Wierper-Heijnen van het Zorg van de Zaak Netwerk. Zij pleiten daarom voor meer aandacht op het werk voor vrouwen in de overgang.

,,De overgang is niet een probleem van vrouwen alleen. Het is een veel breder maatschappelijk en economisch vraagstuk dat ook werkgevers aangaat, en waar iets aan gedaan kan worden”, zegt Wierper-Heijnen. Zij constateert samen met Ivensky dat vrouwen sneller genoegen nemen met werk op een lager niveau of zelfs eerder dan gewenst hun baan opgeven, vanwege de overgangsklachten.

Het is volgens Wierper-Heijnen belangrijk om te beseffen dat de overgang geen ziekte is maar zorgt voor een verandering in de hormoonhuishouding. Vrouwen in de overgang hebben wel een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, osteoporose en urogenitale stoornissen. ,,Je kunt overgangsklachten verminderen door een gezonde levensstijl aan te houden. Roken, alcohol, cafeïne, overgewicht, te veel suiker en stress verergeren klachten. Maar de juiste voeding, voldoende beweging en genoeg ontspanning kunnen klachten doen afnemen.”

Omdat er weinig tot niet over de overgang gesproken wordt, heeft dat ook tot gevolg dat overgangsklachten niet serieus genomen worden en niet worden besproken. ,,Bij vrouwen in de overgang wordt vaak een burn-out als diagnose gesteld”, zegt Ivensky. ,,De klachten lijken weliswaar op elkaar, maar er is een groot verschil in behandeling.”

De meeste vrouwen krijgen tussen hun 40ste en 60ste levensjaar te maken met overgangsklachten. Die kunnen variëren van verandering van menstruatie en opvliegers tot vaginale klachten en stemmingswisselingen. ,,Een vrouw van in de 40 denkt nog niet aan de overgang”, legt overgangsconsulent Madeleine Schuurmans uit. ,,We duwen dat voor ons uit. Het kan zijn dat je veel ballen hebt hoog te houden en slecht slaapt, dan klinkt een burn-out best aannemelijk.”

Het feit dat het onderwerp nog steeds taboe is, helpt ook niet mee. Volgens Schuurmans is dat deels te wijten aan hoe wij in deze maatschappij aankijken tegen ouder worden. ,,Waar andere culturen een oudere vrouw met respect behandelen en vooral zien als wijs en vol levenservaring, speelt dat hier minder”, zegt Schuurmans.

Behalve dat praten over de overgang nog steeds taboe is, is ook het gebrek aan kennis een groot probleem, zeggen Ivensky en Wierper-Heijnen. Want niet alleen vrouwen herkennen de overgangsklachten niet, ook huisartsen hebben een blinde vlek als het gaat over de overgang. Dat maakt het voor werkgevers lastig daar op in te spelen.

Vrouwen die als gevolg van de overgang bijvoorbeeld minder goed slapen, kunnen op het werk last krijgen van concentratieverlies, vergeetachtigheid en vermoeidheid. Geen symptomen die een werknemer zich kan veroorloven. In plaats van deze vrouwen te weren uit het arbeidsproces, zou er gezocht moeten worden naar een oplossing, zegt Wierper-Heijnen. ,,Werkgevers moeten harder hun best doen om een bedrijfscultuur te creëren waarin vrouwen meer ruimte krijgen en zich veilig genoeg voelen om de overgangsklachten aan te kaarten.”

,,Kantoortuinen lenen zich daar niet voor”, denkt Schuurmans. ,,Daar kun je al snel te overprikkeld raken of stress ondervinden, omdat je nooit weet of er plek is voor jou aangezien je deze flexibele werkplekken met meerdere mensen moet delen.” Het invoeren van flexibele werktijden zou volgens de overgangsconsulente een goed idee zijn. ,,Dan kun je na een nacht slecht slapen eventueel iets later beginnen.”

Vooropgesteld moet worden dat iedere vrouw de overgang anders ervaart. Het is dus begrijpelijk dat het voor een werkgever lastig kan zijn om hierop in te spelen. Dat maakt het volgens Ivensky en Wierper-Heijnen nog belangrijker om met elkaar in gesprek te gaan. ,,Het is aan de werkgever om te onderzoeken wat een vrouw nodig heeft en wat zij prettig vindt”, beaamt ook Schuurmans. ,,Door bijvoorbeeld workshops te organiseren over hoe de overgang te herkennen en daarmee om te gaan op de werkvloer.” Dat zal het niet alleen voor vrouwen, maar ook voor hun werkgevers makkelijker maken om bepaalde signalen te herkennen.

Als we er meer over praten, kunnen we er ook meer rekening mee houden. Door er alleen al over te spreken met je collega’s wordt het onderwerp minder beladen. ,,Opvliegers kunnen getriggerd worden door een schrikreactie of door iets spannends, zoals het leiden van een vergadering of het houden van een presentatie. Bedenk dat als je je daar druk over maakt, de opvlieger ook heviger aanvoelt. Blijf je rustig, dan zal je opvlieger ook rustiger verlopen”, zegt Schuurmans. ,,En zeg gewoon: ‘Ik ben in de overgang en af en toe heb ik het daarom heel warm’. Bijna iedereen heeft wel een moeder, tante of zus die hetzelfde meemaakte.” Door het onderwerp niet al te zwaar te maken en met humor op tafel te leggen, kom je volgens de overgangsconsulent al heel ver.

Vrouwen die genoegen nemen met een lagere functie doen zichzelf tekort, vindt Schuurmans. Het is volgens haar belangrijk om niet te vergeten dat ook de overgang weer voorbij gaat. ,,Door de overgang raak je uit balans, maar er komt een moment dat je wel weer lekker in je vel zit en veel kan betekenen voor een werkgever, denk alleen al aan die brok levenservaring die je te bieden hebt.”

Zowel Ivensky als Wierper-Heijnen benadrukken vooral het belang van een gezonde levensstijl. ,,Wij denken echt dat daar een groot deel van de oplossing ligt”, geeft Wierper-Heijnen aan. Ook onderstrepen zij dat het niet alleen in het belang van de werkgever is om werknemers met een hoop ervaring in dienst te hebben, het is tevens van belang voor de vrouwen zelf: ,,Een uitdagende baan geeft zin en inhoud aan het leven”, aldus Ivensky.

Bekijk de video’s over werk en carrière in onderstaande playlist: