Er wordt gepleit voor gratis anticonceptie. Welke mogelijkheden zijn er allemaal?
Anticonceptie moet gratis worden, vinden vrouwenrechtenorganisaties. Volgens hen is het niet logisch dat één van de twee partijen blijft opdraaien voor de kosten.
Ruim 7000 Nederlanders en verschillende vrouwenrechtenorganisaties dienden in februari 2020 een dagvaarding in tegen toenmalig minister van Volksgezondheid Bruno Bruins om te pleiten voor gratis anticonceptie. Eerder, al in 2011, werd de pil uit het basispakket gehaald. Redenen daarvoor waren de hoge kosten die zouden oplopen van 25 tot aan 60 miljoen euro en de gedachte dat de anticonceptiepil niet medisch noodzakelijk is.
Verschillende vrouwenrechtenorganisaties brengen hier nu tegenin dat de pil voor alle vrouwen toegankelijk moet zijn, ongeacht iemands financiële situatie. Ook zou het niet opnemen van de pil in het basispakket eenzijdige verantwoordelijkheid in de hand helpen. Waar het nu voornamelijk vrouwen zijn die de kosten dragen, moet het normaal worden voor hun sekspartners daar ook aan bij te dragen. Het idee is dat door gratis anticonceptie vrouwen op een meer gelijkwaardige manier kunnen meedraaien in de samenleving.
Op dit moment is het zo dat als je ouder bent dan 21 jaar, je geen vergoeding krijgt voor anticonceptie vanuit je basisverzekering. Je kunt wel een aanvullende verzekering afsluiten.
Hoe zat het ook alweer?
Naast de anticonceptiepil zijn er verschillende vormen van anticonceptie mogelijk, maar de pil is samen met het condoom het meest gebruikte middel. ,,Ik zie in de praktijk dat huisartsen vooral de pil of het spiraaltje voorschrijven”, zegt Linda Hauer, consulent seksuele gezondheid bij het Seksualiteitsbureau. ,,Veel vrouwen krijgen nauwelijks voorlichting van hun huisarts. Zij weten vaak dan ook niet welke mogelijkheden er nog meer zijn.”
Het juiste middel hangt af van de vraag of je liever dagelijks, maandelijks of jaarlijks aan je anticonceptie denkt
Hauer denkt dat juist de pil en het spiraaltje zo bekend zijn omdat het niet veel vraagt van de gebruiker. ,,Beide middelen zijn zowel betrouwbaar als makkelijk in gebruik. Stel je gebruikt een nuvaring, dan moet je eraan denken de ring iedere drie weken te verwijderen en opnieuw in te brengen.”
De keuze voor een anticonceptiemiddel is persoonlijk. Juist daarom is goede voorlichting zo belangrijk. ,,Daarbij is de vraag van belang of jij het prettiger vindt dagelijks, maandelijks of jaarlijks aan je anticonceptie te denken. Dat hangt af van je persoon en je levensstijl.”
De bekendste vormen van anticonceptie zijn condooms en de pil. Maar er zijn nog veel meer betrouwbare voorbehoedsmiddelen. Welke vormen zijn er allemaal en wat vergoedt je zorgverzekering? Je leest het op Independer.
Imago speelt een rol
,,Zo kan het pessarium voor sommige vrouwen een onwijs goede optie zijn. Dan denk ik aan vrouwen die hun lichaam goed kennen en die hun vagina durven voelen.” Het pessarium breng je samen met een zaaddodende gel een aantal uren voor een vrijpartij in en is herbruikbaar. Het is daarmee een goede optie voor vrouwen die slechts af en toe anticonceptie willen gebruiken omdat zij weinig hormonen tot zich willen nemen.
Het imago van het anticonceptiemiddel speelt ook een belangrijke rol. Zo is er meer bekend over de anticonceptiepil dan over het pessarium, legt de consulent uit. ,,En dat maakt dat de pil meer vertrouwen geniet. Terwijl veel vrouwen niet weten dat het qua gebruik heel stipt komt met de pil. Vaak hoor ik dat vrouwen de pil in het weekend later innemen dan op een gemiddelde doordeweekse ochtend. Dat heeft echt gevolgen voor de betrouwbaarheid.”
Hauer wil tot slot meegeven dat de pil voor vrouwen gevolgen kan hebben als het aankomt op zin in seks. ,,Pilgebruik berooft je namelijk voor 50 procent van je vrije, beschikbare testosteron, het hormoon dat je gevoelig maakt voor seksuele prikkels.” Zodra vrouwen stoppen met de pil kan het zijn dat ze emotioneler worden en de ups en downs van hun cyclus meer bewust meemaken. ,,Dat voelt niet altijd lekker, maar er zijn ook vrouwen die zich juist meer zichzelf voelen.”
In samenwerking met Rutgers, het Nederlands kenniscentrum rond seksualiteit, leggen wij de verschillende vormen van anticonceptie aan je voor.
De anticonceptiepil
De pil moet elke dag op hetzelfde moment worden ingenomen. Na een pilstrip van 21 pillen volgt een stopweek van maximaal zeven dagen voordat je aan een nieuwe strip begint. In de stopweek volgt je menstruatie. Je kunt je ongesteldheid plannen door de stopweek over te slaan en de pil door te slikken.
Het nadeel van de anticonceptiepil is dat je hem makkelijk kunt vergeten en hij niet beschermt tegen soa’s. Een voordeel is dat de menstruatiepijn minder wordt en de cyclus regelmatiger dan normaal. Ook kun je je menstruatie plannen, zodat je bijvoorbeeld niet op vakantie ongesteld wordt.
De anticonceptiepleister
Deze geeft dezelfde hormonen af als de anticonceptiepil. Je plakt de pleister één keer per week op een stukje schone, droge en onbehaarde huid. Dat doe je vervolgens drie weken achter elkaar en dan één week niet, de stopweek. In de stopweek blijf je wel beschermd tegen zwangerschap. Voordeel is dat je er maar één keer in de week aan hoeft te denken. Minder fijn zijn de bijwerkingen waar je de eerste drie maanden mee te maken kunt krijgen, denk aan hoofdpijn en gespannen borsten. Nadelig is dat de pleister niet beschermt tegen soa’s, en je hem kunt vergeten te vervangen.
Anticonceptiering
De anticonceptiering is een buigzame ring van kunststof met een doorsnede van 5,5 centimeter die de vrouw in haar vagina moet inbrengen. De ring geeft dezelfde hormonen af als de pil. Als de ring eenmaal is ingebracht ben je een maand beschermd tegen zwangerschap. Na drie weken haal je de ring eruit waarna een stopweek en bloeding volgt. Ook in die week blijf je beschermd. Na zeven dagen breng je een nieuwe ring in.
Voordeel is dat je er maar twee keer per maand aan hoeft te denken. Verder weet je wanneer je ongesteld wordt en kun je ook hier de menstruatie uitstellen door de stopweek over te slaan. Belangrijk is wel erop te letten de ring na drie weken te verwijderen en niet te vergeten na een ringvrije week opnieuw in te brengen. Ook de anticonceptiering beschermt niet tegen soa’s.
Spiraaltje (koper en hormoon)
Een spiraaltje is een soort ankertje dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Er zijn twee soorten, namelijk de hormoonspiraal: de hormonen zorgen ervoor dat je vijf jaar beschermd bent tegen zwangerschap. En de koperspiraal: het koper in het spiraaltje beschermt vijf tot tien jaar tegen zwangerschap. Het inbrengen van het spiraaltje doet de arts.
Het is een betrouwbaar anticonceptiemiddel omdat je er maar eens in de vijf jaar aan hoeft te denken. De koperspiraal is een goede optie als je geen hormonen wil gebruiken. Je natuurlijke cyclus blijft intact en kan in sommige gevallen korter en lichter worden of zelfs helemaal wegblijven. Nadeel is dat het inbrengen pijnlijk kan zijn en dat ze niet beschermen tegen soa’s. Met een koperspiraal word je iedere maand ongesteld. Een bloeding kan heviger zijn en langer duren. In het geval van een hormoonspiraaltje treden er in de eerste maanden onregelmatige bloedingen op. Daarna wordt de ongesteldheid lichter en kan een bloeding zelfs helemaal wegblijven.
Prikpil
Dit is een hormooninjectie die twaalf tot veertien weken tegen zwangerschap beschermt. Een arts geeft de injectie eens in de drie maanden, daarna raakt de injectie uitgewerkt en moet je opnieuw langs. Aan deze vorm van anticonceptie hoef je maar één keer per drie maanden te denken. Je ongesteldheid zal de eerste paar maanden nog onregelmatig zijn, daarna wordt de ongesteldheid lichter of kan het bloeden helemaal ophouden. Als er bijwerkingen zijn kun je niet zomaar stoppen; de hormonen blijven drie maanden in het bloed aanwezig. Na het stoppen met de prikpil duurt het gemiddeld drie maanden voordat je weer vruchtbaar bent. Je kunt tussentijds bloeden en het beschermt niet tegen soa’s.
Hormoonstaafje
Een dun staafje van buigzaam materiaal ter grootte van een lucifer. Het staafje wordt aan de binnenkant van je bovenarm net onder de huid ingebracht. Het hormoon (progestageen) beschermt drie jaar lang tegen zwangerschap, daarna moet het worden vervangen. Positief is dat het een betrouwbaar anticonceptiemiddel is waar je maar eens in de drie jaar aan hoeft te denken. Je ongesteldheid wordt minder zwaar of blijft in sommige gevallen helemaal uit. Het kan wel zijn dat er tussentijdse lichte bloedingen optreden. Ook beschermt het niet tegen soa’s.
Pessarium
Het pessarium is een siliconen kapje met flexibele rand en moet je zelf in de vagina inbrengen. Dit anticonceptiemiddel voorkomt dat zaadcellen de baarmoeder en eileiders bereiken. Een pessarium moet altijd worden gebruikt in combinatie met een zaaddodend middel.
Voordeel is dat je het pessarium alleen gebruikt als je seks gaat hebben. Het middel bevat geen hormonen en er zijn weinig bijwerkingen aan verbonden. Je kunt hetzelfde kapje één a twee jaar gebruiken. Het gebruik heeft geen invloed op je menstruatie en tien uur na gebruik ben je weer vruchtbaar. Nadeel is dat het zelf inbrengen lastig kan zijn en dat het kapje niet beschermt tegen soa’s.
Het condoom
Een elastisch hoesje dat het sperma opvangt om zo te beschermen tegen zwangerschap. Een voordeel is dat deze vorm van anticonceptie tevens beschermt tegen soa’s en je er alleen aan hoeft te denken als je seks gaat hebben. Nadeel is dat condooms kunnen scheuren, mannen zeggen dat ze vaak iets minder voelen, ook kan het omdoen een onderbreking vormen tijdens de seks.
Moet anticonceptie gratis worden?
Reageren kan onderaan dit artikel. Alleen reacties voorzien van een volledige naam worden geplaatst. We doen dat omdat we een debat willen met mensen die staan voor wat ze zeggen, en daar dus ook hun naam bij zetten. Wie zijn naam nog moet invullen, kan dat doen door rechts bovenaan op onze site op ‘Login’ te klikken.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
VRAAG & ANTWOORD
‘Mag je autorijden met een koptelefoon op?’
‘Ik zie steeds meer mensen met een koptelefoon op achter het stuur van hun auto zitten’, schrijft lezer Hendrik de Groot in de wekelijkse vraag & antwoord-rubriek van onze autoredactie. ‘Ik heb het idee dat deze mensen de geluiden van buitenaf missen en daardoor niet goed kunnen reageren bij noodsituaties. Is dit niet verboden?’ -
PREMIUM
Eet jezelf een stralende huid: ‘Als die zak chips er niet is, kun je ’m ook niet leegeten’
In haar boek Innerlijke schoonheid vertelt topvisagist en voedingscoach Amanda Rijff over de juiste voeding en leefstijl voor een stralende huid, een goed gevoel en meer energie. -
met video
Bijzondere zwangerschap in Amerika: vrouw bevalt twee keer van zelfde kind
Een bijzondere zwangerschap in Amerika: een vrouw zal daar binnenkort voor de tweede keer bevallen van dezelfde zoon. Artsen voerden via een keizersnee een operatie uit aan de open rug van het ongeboren kind. Daarna ging het voor de resterende elf weken van de zwangerschap terug de baarmoeder in. -
PREMIUMmantelzorg
‘Ik heb het idee dat ze het op mijn werk zien alsof ik twee extra vrije dagen heb’
Werk combineren met de zorg voor een van je ouders of kind, veel Nederlanders doen het. Makkelijk is het allesbehalve. 10 procent van de werkende mantelzorgers denkt na over stoppen met werken. Wat kun je doen om het vol te houden? -
De zin en onzin van een digitaal notitieblok
Ze duiken steeds vaker op, digitale notitieblokken: tablets puur om aantekeningen op te maken. Waarom kan dit handiger zijn dan pen en papier?
-
PREMIUM
Hoe verpleegkundige Quinty (22) ervoor zorgde dat een patiënt toch afscheid kon nemen voor ze stierf
De meeste voldoening haalt ze uit haar werk met patiënten. Maar de 22-jarige Utrechtse Quinty Wagenaar is ook heel blij met de waardering van haar collega’s in het UMC Utrecht. Die riepen haar uit tot Verpleegkundige van het Jaar. ,,Het is de bekroning van mijn werk.’’ -
PREMIUM
Heb jij een pornoverslaving? Stel jezelf dan de vraag: 'Heb ik een gezonde relatie met seks?’
Er wordt meer porno gekeken sinds het begin van de coronacrisis. Niet geheel onschuldig, zeggen seksuologen. ,,Dwangmatig porno kijken is lastig af te leren.’’ -
PREMIUM
Praat meer over seks: ‘Klungelseks moet normaal worden’
Na een jaar vol vrijheidsbeperkende maatregelen is de verwachting dat jongeren er weer op los gaan daten en dat het aantal one night stands zal toenemen. Maar wat als het zoenen in de kroeg of het daten op het terras uit de hand loopt?
6 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerPim Willemsen
Andy Van Werven
jos zoet
Robbert Scholten
B. Noniem