Geldverslindend, maar helpt amper: ‘Stop met operaties aan versleten meniscus’

Ze pleiten ervoor om voortaan in te zetten op preventie en fysiotherapie en dit soort operaties hooguit nog in uitzonderlijke, specifieke gevallen uit te voeren. ,,Alleen bij hele duidelijke klachten, zoals een knie die op slot zit of als strekken van de knie niet meer gaat”, licht promovendus Stan Wijn zijn onderzoek toe.

De meniscus is een schijfje kraakbeen in de knie. Dat kan door sport of slijtage scheuren. Zulke scheurtjes komen vrij veel voor en leveren niet altijd klachten op. Uit onderzoeken is al vaak gebleken dat preventie en fysiotherapie over het algemeen meer nut hebben dan opereren.

Toch worden operaties aan de meniscus nog veelvuldig uitgevoerd, omdat orthopeden vaak denken te weten bij wie een operatie wel zinvol is. Dat valt volgens de onderzoekers in de praktijk tegen. Ze onderwierpen gegevens van 605 patiënten uit vier studies aan een uitgebreide analyse.

Met behulp van kunstmatige intelligentie bekeken de wetenschappers of er mogelijk subgroepen zijn bij wie opereren wél meerwaarde heeft. Ze lieten de computer allerlei combinaties maken op basis van variabelen als leeftijd, geslacht, BMI, locatie van het scheurtje en de kniefunctie. Dat leidde tot een duidelijke uitkomst: voor geen enkele subgroep bleek een operatie beter.

Volgens de onderzoekers kan jaarlijks 11 tot 26 miljoen euro worden bespaard door te stoppen met onzinnige knieoperaties. Een van hun aanbevelingen is dat zorgverzekeraars moeten stoppen met het vergoeden van dit soort behandelingen in het buitenland. Want sommige patiënten die denken dat opereren wel het beste is, wijken uit naar andere landen als ze in Nederland geen operatie krijgen.