Merel (18) is een jaar clean van GHB: ‘Ik moest het om de twee uur innemen, anders werd ik doodziek’

Thuis met haar ouders had Tombroek het fijn, maar op school werd ze buitengesloten. ,,Ik werd gezien als anders en hoorde nergens bij”, legt de tiener uit. Op de middelbare school kreeg ik verkeerde vrienden. Ik moest aan een sleuteltje ruiken om sneller naar huis te kunnen fietsen. Later bleek het cocaïne te zijn. Vanaf dat moment had ik veel contact met andere drugsgebruikers en dealers.”

Volgens verslavingsarts Sigrid Sijthoff kan drugsgebruik voortkomen uit eenzaamheid. ,,Wanneer je je in de puberteit onzeker of alleen voelt, kunnen drugs een oplossing lijken, zegt Sijthoff, werkzaam bij verslavingszorginstelling Kick your Habits. ,,Je voelt je in een keer lekker, bent minder onzeker en je komt makkelijker in contact met andere mensen.”

Op haar veertiende wordt Tombroek uit huis geplaatst en woont tot haar zestiende in verschillende jeugdzorginstellingen, waar wordt gehandeld in drugs. ,,Ik gebruikte bijna elke dag xtc”, vertelt Tombroek. Toen ze daar achter kwamen werd Tombroek in een gesloten instelling geplaatst.

Na lange tijd mag Tombroek naar huis, ze is dan 16 jaar. Het gaat goed, totdat haar droom om in de psychiatrie te werken in duigen valt. Tombroek blijft zich afvragen waarom zij niet ‘normaal’ is. In 2020 krijgt ze de diagnose autisme. ,,Alles viel op z’n plek”, zegt Tombroek. ,,Ik had de drugs nodig om te kunnen ontspannen. Nadat ik toen ook nog een auto-ongeluk heb meegemaakt, ben ik weer drugs gaan gebruiken.”

Sijthoff bevestigt dat psychische klachten of stoornissen een rol kunnen spelen bij de gevoeligheid voor drugs. ,,80 procent van de verslaafden lijdt ergens aan”, legt de verslavingsarts uit. ,,Zoals bijvoorbeeld autisme.” Mensen met autisme zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van een drugsverslaving, blijkt uit onderzoek van Dimence Groep.

Van december 2020 tot december 2021 is Tombroek verslaafd aan GHB. ,,De verslaving had mij in zijn macht”, vertelt ze. ,,Door de GHB voelde ik mij extreem lekker. Nadat mijn moeder een zak met drugs vond op mijn kamer, ben ik weggelopen.”

,,GHB is een lichaamseigen stof”, zegt Sijthoff. ,,De werking ervan is onvoorspelbaar. Het kan dempend en ontspannend werken, maar juist ook heel stimulerend. Ook is GHB gevaarlijk omdat het moeilijk te doseren is. Twee keer achter elkaar wat nemen, leidt al snel tot vier keer zo’n sterke werking. Je neemt makkelijk een overdosis. Daarnaast treedt er al snel gewenning op, waardoor je gemakkelijk verslaafd raakt. Gebruikers gaan regelmatig out, waarbij ze in een diep coma raken. Hierdoor kan hersenbeschadiging ontstaan.”

Een halfjaar lang slaapt de tiener overal en nergens. ,,Mijn lichaam was zo verslaafd aan GHB, dat ik om de twee uur een wekker moest zetten. Toen ik niks meer had, werd ik steeds zieker. Ik smeekte een verslavingskliniek om mij op te nemen, maar ze hadden geen plek.”

De politie pakt Tombroek vervolgens op. ,,Ik was in een psychose geraakt en werd naar het ziekenhuis gebracht. Pas nadat ik 42 graden koorts had, geloofden ze dat ik verslaafd was. Daarna ben ik opgenomen in een afkickkliniek, waar ik nog één keer een terugval heb gehad.”

Afkicken van GHB is levensgevaarlijk. ,,Acuut stoppen kan tot heftige ontwenningsverschijnselen leiden”, zegt de verslavingsarts. ,,Hierdoor kunnen zomaar meerdere organen aangetast worden. Een GHB-verslaving moet daarom onder medische begeleiding langzaam worden afgebouwd. Het kan wel een jaar duren voordat je weer de oude bent.”

Na een vervelende gebeurtenis in de afkickkliniek belandt Tombroek opnieuw op straat, waarna ze contact opneemt met bekenden die ook gebruiken. Ze begint opnieuw te experimenten met drugs. Sigrid herkent dit ‘polygebruik’. ,,GHB-verslaafden gebruiken vaak ook andere middelen of beginnen met iets anders zodra ze zijn afgekickt. De behandeling van een zware verslaving bestaat uit afkicken en psychologische hulp met eventueel medicatie. Het leven moet vervolgens zo stabiel mogelijk ingericht worden, zodat het middel niet meer nodig is.”

Inmiddels lacht het leven Tombroek (18) weer toe. Ze heeft goed contact met haar ouders en woont samen met haar hond Doortje in haar eigen huis. ,,Als ik behoefte heb aan drugs, maak ik een wandeling met mijn hond.”