Gasloze wijken komen nauwelijks van de grond: ‘Je zou er een militaire operatie van willen maken’

In 2050 moeten alle 8 miljoen woningen in Nederland op een schone manier verwarmd worden. Aardgas is dan uit den boze. Op dit moment is zo’n 8 procent van de huizen aardgasvrij. ,,Het gaat veel te langzaam”, zegt hoogleraar Andy van den Dobbelsteen. ,,Onze wijken van het gas halen vraagt om een strakke planning. Je zou er een militaire operatie van willen maken om het te regelen.”

Volgens de hoogleraar Climate Design & Sustainability aan de TU Delft moet er een masterplan komen. ,,De ambities liggen hoog, maar er gebeurt nog te weinig. Daar maak ik me ernstig zorgen over. Door klimaatverandering zullen delen van de wereld onleefbaar worden. Die mensen moeten ergens heen en komen dan massaal naar Europa, verwacht ik. Dat kan ons continent destabiliseren.”

Het ministerie heeft 64 ‘proeftuinen’ aangewezen; wijken en dorpen waar ze experimenteren met van het gas gaan. Nagele in Noordoostpolder is er één, net als Kerschoten in Apeldoorn, Zandweerd in Deventer en Berkum in Zwolle. Gemeenten hebben hun transitievisie warmte opgesteld, waarin per wijk is onderzocht welke oplossing nodig is.

De uitvoering van de plannen komt echter nog maar nauwelijks op gang. Dat heeft volgens Deventer wethouder Thomas Walder verschillende oorzaken. Zo blijkt het vaak onmogelijk om warmtenetten aan te leggen in wijken. In zijn stad lukt dat vooralsnog alleen in de Zandweerd. ,,Daar gaan we een slim warmtenet aanleggen. De komende twee jaar hopen we de eerste paar honderd woningen van het gas te halen.”

Net als veel andere steden denkt Deventer na hoe de andere wijken van het aardgas kunnen. ,,We hebben de pech dat we geen grote warmtebronnen hebben om warmtenetten te voeden, zoals een energiecentrale of aardwarmte”, zegt Walder. ,,Per wijk bekijken we welke oplossing mogelijk is.”

Om in 2050 enkel nog gasloze woningen te hebben, moeten er jaarlijks circa 300.000 huizen worden verduurzaamd. Op dit moment zijn dat er slechts zo’n 30.000. Volgens hoogleraar Van den Dobbelsteen worden de komende jaren daarom cruciaal. ,,Als het tempo niet flink omhoog gaat, redden we het niet.”