Ongekende politieactie rond criminele telefoondienst: invallen op 79 plekken, miljoenen buitgemaakt

Het regende vrijdagochtend in alle vroegte invallen: van een recyclingsbedrijf in Enschede tot en met een woonwagenkamp in Brabant. Op liefst 72 adressen verspreid over Nederland en België beukte de politie zich hardhandig naar binnen. Het had allemaal te maken met een nieuwe versleutelde telefoondienst die opsporingsdiensten wist te kraken: Exclu. Dat bevestigt de politie nadat het nieuws eerder op vrijdag al uitlekte.

Tijdens de actie stuitte de politie onder andere op een cocaïnewasserij, twee drugslabs en kilo's aan verdovende middelen. De doorzoekingen leverde verder meer dan 4 miljoen euro contant geld op, diverse luxe goederen en meerdere vuurwapens.

Het onderzoek naar de telefoondienst, waarbij criminelen elkaar vertrouwelijke berichten dachten te kunnen sturen, startte in april 2022. Politie en justitie slaagden erin de boel te kraken en konden vijf maanden lang meelezen met wat de gebruikers elkaar stuurden. In dat onderzoek werd samengewerkt met Europese opsporingsdiensten en die uit Italië, Zweden en Frankrijk.

Het oprollen van de telefoondienst ging vrijdag gepaard met een ongekende ‘klapdag’, waarbij er in totaal 42 mensen werden opgepakt in Nederland. Het gaat daarbij met name om verdachten die Exclu mogelijk gebruikten voor hun criminele activiteiten. Onder de aangehouden personen zitten ook mannen die worden gezien als de eigenaren en beheerders van de telefoondienst.

Over waar er precies allemaal is binnengevallen en wie er is aangehouden, wil de politie weinig prijsgeven. Maar de doorzoekingen doken overal in het land op, met name in Brabant en Oost-Nederland. Zo werden er mannen opgepakt in Vaassen en Apeldoorn. In Enschede viel de politie in alle vroegte binnen op het terrein van een recyclingsbedrijf, en ook een metaalbedrijf in het Gelderse Dodenwaard kreeg een bezoekje. Verder vielen gemaskerde agenten binnen bij een motorzaak in Doetinchem, waarbij er drie motoren in beslag werden gelegd.

Ook in Brabant was het bal vrijdagochtend. Op een van de adressen die de politie in Tilburg doorzocht, woont een prominent ex-lid van motorclub Satudarah. Verder reed een arrestatieteam een auto klem en werd er binnengevallen bij een paardenstal in het nabijgelegen Hilvarenbeek. In Lith werd een woonwagenkamp bezocht en in Steenbergen doorzocht de politie twee naast elkaar gelegen huizen. Volgens getuigen is een van de twee adressen te linken aan een bekende uit het Brabantse drugsmilieu.

In België kregen vijf adressen, met name in de buurt van Turnhout, een bezoekje. Het zou gaan om woningen van Nederlanders, maar er zou niemand zijn aangehouden.

Exclu is een app die je op een smartphone kunt installeren en bedoeld is om elkaar versleutelde berichten, foto’s of video’s te sturen. Het gebruik ervan komt wel met een fors prijskaartje: elk half jaar betaal je 800 euro om de app te mogen gebruiken. De politie schat dat ongeveer 750 Nederlandstalige mensen Exclu gebruikten, wereldwijd gaat het om grofweg 3000 mensen.

Exclu lijkt de zoveelste criminele telefoondienst die de afgelopen jaren door de opsporingsdiensten ten val is gebracht. Daarbij konden zij ineens honderden miljoenen berichten inzien die criminelen in vertrouwen naar elkaar dachten te sturen. Die berichten spelen in vrijwel elke grote rechtszaak van dit moment een cruciale rol in het bewijs tegen verdachten.

Het begon in 2016 met Ennetcom, waarvan de servers in Canada in beslag werden genomen. In de jaren daarna volgden het eveneens door Nederlanders beheerde PGP Safe (Costa Rica), EncroChat (Frankrijk) en SkyEcc (Frankrijk). In juni 2021 werd bekend dat Amerikaanse opsporingsdiensten aanbieder Anom hadden overgenomen, zodat live kon worden meegelezen.

In de podcast De Zaak X krijg je een uniek inkijkje in rechtszaken. Luister hieronder de nieuwste afleveringen! Geen aflevering missen? Abonneer je dan via Spotify of Apple Podcast!