Coffeeshopmagnaat: Het was me niet om het geld te doen

PatatgeneratieWat ooit 's werelds grootste coffeeshop was, is nu een opslagplaats van verweesde spullen. Aan het plafond hangt een metersgrote octopus. Op de grond staat een centrifuge om joints voor te draaien. Vijf toonbanken naast elkaar geven een indruk van de immense volksstromen uit Zeeland, België en Frankrijk die hier hun wiet kochten.

Koen Voskuil 24-07-17, 10:00 Laatste update: 06-09-17, 12:04

,,Per dag kregen we rond de 1.500 klanten, op topdagen zelfs het dubbele. Ze moesten een nummertje trekken uit een automaat", vertelt de 66-jarige eigenaar Meddie Willemsen. ,,Het was een race tegen de klok om de achterstand in te lopen."

Willemsen moest in 2008 zijn zaak sluiten nadat de politie tot twee keer toe te grote handelsvoorraden had gevonden. Zijn coffeeshop was zo groot gegroeid, dat het OM sprak van een criminele organisatie. Sindsdien voert de Zeeuw een onaflatende juridische strijd tegen de staat, die onder meer draait om een ontneming van 28 miljoen euro.

Dit artikel is onderdeel van onze generatieserie Dit Zijn Wij. Meer weten over de Patatgeneratie, Generatie Y en Z? Je vindt alles in ons dossier Dit Zijn Wij.

Lees verder onder de infographic

Bakken geld

Met zijn slordige haar, zwarte T-shirt en vale spijkerbroek is Willemsen niet het prototype miljonair. Maar dat er bakken geld binnenkwamen, zal hij niet ontkennen. Toch zegt hij: ,,Niemand wil het geloven, maar het was me niet om het geld te doen. Ik wilde gewoon de mooiste coffeeshop neerzetten die er bestond."

De verstokte wietroker Willemsen begint al vroeg met dealen. De commune waarin hij leeft, is één van de adressen in Terneuzen waar je in de jaren 70 hasj kunt kopen. Het zijn dan ook liberale tijden. Elke zaterdagmorgen leest Koos de Zwart van de VPRO op de radio de hasjprijzen voor. In grote steden verkopen theehuizen volop hasj.

Naar verluidt is penozezoon Henk de Vries, eigenaar van keten The Bulldog, de geestelijk vader van de term coffeeshop. In zijn voormalige seksshop op de Wallen verkoopt hij hasj, maar theehuis vindt hij te soft klinken. Coffeeshop klinkt naar zijn mening beter. Collega's nemen de term over. En zo is een nieuwe branchenaam geboren.

Nota bene het CDA legt in 1976 de basis voor het gedoogbeleid. Dries van Agt, dan nog minister van Justitie, wil een duidelijke scheiding aanbrengen tussen soft- en harddrugs. In een wetsvoorstel pleit hij voor een legale gebruikershoeveelheid van 30 gram cannabis. Hij krijgt de Kamer mee.

Nederwiet

Niemand gelooft het , maar het was me niet om het geld te doen
Meddie Willemsen

Nederlanders roken in die tijd nog vooral hasj uit landen als Marokko, Pakistan en Libanon. Wiet van eigen bodem is inferieur. ,,Nederwiet was voor de armen. Papegaaienvoer", zegt Willemsen. Dat verandert als begin jaren 80 de zaden, stekken en kweektechnieken verbeteren. Nederwiet wordt een toeristische trekpleister.

Ondertussen groeit het aantal coffeeshops gestaag. In de jaren 90 zijn er zelfs meer dan 1.500. Maar met die explosieve groei neemt ook de maatschappelijke weerstand toe. Het Openbaar Ministerie wil de gedoogbranche inperken en stelt regels vast, zoals een verbod op dealen aan jongeren onder de 18, geen alcohol schenken en een maximale voorraad van 500 gram in de coffeeshop.

Het is die laatste regel die Willemsen zal opbreken. In 1996 verleent Terneuzen hem één van de twee vergunningen om gereguleerd cannabis te verkopen. Hij start zijn roemruchte coffeeshop Checkpoint, die een aantal keer van locatie zal veranderen. Maar de klanten blijven hem vinden. Checkpoint verkoopt gemiddeld zo'n 12 kilo cannabis per dag.

Inval

Jarenlang wordt de coffeeshop ongemoeid gelaten, totdat crimefighter Jo Valente neerstrijkt in Middelburg. De officier van justitie verbaast zich over de schaalgrootte van Checkpoint. Wie zo groot in de cannabis zit als Meddie Willemsen, moet met hele grote criminelen zakendoen, zo redeneert hij in 2007.

Bij een inval vindt de politie ruim 96 kilo softdrugs op verschillende voorraadplekken. Een jaar later stuiten agenten op nog eens 160 kilo. De hippie die uitgroeide tot 's lands grootste coffeeshophouder, wordt verdacht van deelname aan een criminele organisatie. Hij zit zelfs 66 dagen vast.

Negen jaar na dato is Willemsen nog steeds verwikkeld in een reeks juridische procedures. En het einde is nog niet in zicht. In een eerste strafrechtelijke uitspraak wordt hij schuldig bevonden aan deelname aan een criminele organisatie. Twee gerechtshoven concluderen dat het Openbaar Ministerie het recht op vervolging heeft verspeeld, omdat het kon weten dat een coffeeshop als Checkpoint met grotere voorraden dan 500 gram werkte. In april 2017 besluit de Hoge Raad echter dat nóg een gerechtshof zich over die vraag moet buigen.

Voor een man die in de boeien is geslagen en 28 miljoen euro zag verdampen, zit Meddie Willemsen er opmerkelijk relaxed bij. Hij rookt nog steeds elke dag een biologisch jointje, vertelt hij.

Onrecht

Nog steeds vindt hij dat hem groot onrecht is aangedaan. ,,De gemeente had kunnen weten welke omvang het zou aannemen toen het slechts twee coffee-shopvergunningen verstrekte. Van mij had het allemaal niet zo groot gehoeven. Ik ben op een trein gestapt, die maar doordenderde."

Zijn zaak toont aan dat het gedoogbeleid rammelt, zegt hij. ,,Wat mij betreft zijn er twee keuzes: of je breekt het hele gedoogbeleid af. Of je regelt de achterdeur."

Inmiddels loopt het Nederlandse gedoogbeleid op zijn laatste benen. Aan de achterdeur wringt het, bewijst de neergang van coffeeshop Checkpoint.