Belangenclubs deels tevreden over akkoord, maar ook schaafwerk nodig

Kinderopvang
Brancheorganisatie Kinderopvang: ,,Kinderopvang wordt voor veel mensen goedkoper, dat is goed nieuws. Maar dan wel in het bijzonder voor de hoge inkomens – en dat is een aandachtspunt. De kinderopvangtoeslag wordt hervormd en daarmee simpeler en ook dat zal voor veel ouders prettig zijn. Waar we ongelukkig mee zijn is dat de kinderopvang niet breder toegankelijk wordt, voor niet-werkende ouders. Dat is teleurstellend en de prijs die we betalen voor het ‘gratis maken’. Dat gekozen wordt voor een stapsgewijze uitvoering is tenslotte verstandig.”

Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang: ,,Afschaffing van de kinderopvangtoeslag is een doorbraak en fantastisch nieuws voor kinderen van werkende ouders! Het kabinet laat echter een kans liggen omdat de kansenongelijkheid niet wordt aangepakt, omdat kinderen van niet-werkende ouders geen toegang krijgen. En alle ouders gaan 5 procent van de kosten kinderopvang betalen, onafhankelijk van hun inkomen. Helaas pakt dit nadelig uit voor de laagste inkomensgroepen (die leveren zelfs iets in, red.). Daarom zijn we blij met de ambitie die we lezen in het regeerakkoord om de kinderopvang 100 procent gratis te maken.”

Migratie
Stichting Vluchteling: ,,Wij willen zo snel mogelijk met de coalitiepartijen en de nieuwe staatssecretaris in gesprek over hun ambitie voor een humaan en rechtvaardig migratiebeleid. De inzet om voorop te lopen in Europa voor een nieuw migratiebeleid is goed nieuws, mits dit niet leidt tot een nog repressievere aanpak. In de plannen schort het aan enige richting en uitwerking. In het coalitieakkoord staan vooral maatregelen voor het bewaken van de grenzen en het reguleren van migratiestromen centraal. Daar hebben wij grote zorgen over. Juist in deze tijd moet de coalitie verantwoordelijkheid nemen voor menswaardigheid.”

Partos, de branchevereniging voor ontwikkelingssamenwerking: ,,Wij zijn positief over de structurele verhoging van het ontwikkelingsbudget. Wel is de urgentie in de aanpak van mondiale problemen lang niet maximaal. De wereld waarin Nederland zich bevindt staat voor grote internationale uitdagingen en dit vraagt om een ambitieus Nederlands buitenlands beleid.”

Dierenwelzijn
Dierenbescherming: ,,Wij reageren enthousiast op de passage in het vandaag gepresenteerde regeerakkoord om te gaan werken aan een ‘dierwaardige veehouderij’. Leidend zijn de behoeften van het dier die moeten leiden tot veehouderijsystemen die daaraan zijn aangepast en niet andersom. De regering wil met boeren, marktpartijen en maatschappelijke organisaties in overleg over een dergelijk convenant. De Dierenbescherming gaat graag op een dergelijke uitnodiging in. Voorwaarde blijft wel dat wetgeving een volgend station is.”

Duurzaamheid en klimaat
Nederlandse Vereniging Duurzame Energie: ,,Het regeerakkoord bevat een stevige, wettelijke doelstelling voor CO2-reductie: -55 procent in 2030. Wij zijn er blij mee en zien dat het nieuwe kabinet ook de bijbehorende maatregelen en budgetten wil leveren, en er zelfs op aanstuurt om wat speling te houden. De NVDE is ook tevreden dat er doelen zijn bepaald voor de verdere toekomst, voor 2035 en 2040. Duidelijkheid over de langere termijn is cruciaal voor het bedrijfsleven en netbeheerders om volop mee te kunnen doen. De ‘big bazooka’ van het Klimaatfonds van 35 miljard euro is zeer substantieel.”

Techniek Nederland: ,,Wij zien perspectief in de groene ambities van het coalitieakkoord dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie vandaag hebben gepresenteerd. Het nieuwe kabinet maakt het klimaat topprioriteit. Dat betekent dat de technieksector zijn mouwen kan opstropen. Wij gaan de bestaande woningvoorraad verduurzamen en nieuwbouw aardgasvrij maken. We maken kantoren energieneutraal en waar nodig transformeren we ze naar woningen. We breiden de infrastructuur voor elektrisch rijden in hoog tempo uit en we vergroenen de industrie.”

Milieuorganisaties: ,,Wij vinden het heel positief dat de nieuwe regering in dit akkoord veel aandacht besteedt aan het klimaat, maar we moeten afwachten wat er straks wordt opgediend. Want veel plannen moeten nog worden uitgewerkt, bijvoorbeeld op het gebied van rekeningrijden. Wel is het onaanvaardbaar dat de luchtvaart, de meest vervuilende manier van transport, opnieuw de dans ontspringt. De ambities zouden nog verder omhoog moeten: 65 procent CO2-reductie in 2030 is noodzakelijk om de temperatuurstijging op 1,5 graad te houden. Ook de nadruk op kernenergie als energiebron voor de toekomst, de te slappe CO2-heffing voor ondernemingen en de miljardensubsidies voor grote bedrijven voor CO2-opslag, blijven kritiekpunten.”

Sociale zekerheid en arbeidsmarkt
Seniorenorganisaties: ,,De nieuwe regeringscoalitie heeft totaal geen oog voor de inkomenspositie van ouderen. Zij profiteren op geen enkele manier mee van de welvaart, vinden de gezamenlijke ouderenorganisaties. Anbo, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en Noom vinden dat het kabinet snel duidelijk moet maken hoe ouderen worden gecompenseerd voor het loslaten van de koppeling tussen het minimumloon en de AOW. Het minimumloon gaat stapsgewijs met 7,5 procent omhoog, de AOW niet. Aan een hogere ouderenkorting hebben mensen met alleen AOW of met een klein aanvullend pensioen niets. Wat het betekent voor de andere groepen AOW’ers is niet duidelijk, omdat een verdere uitwerking ontbreekt. Dat stelt de ouderenbonden niet gerust.”

CNV: ,,Het regeerakkoord is een beloftevolle stap op weg naar een gezonde arbeidsmarkt. Het nieuwe kabinet gaat jaarlijks 500 miljoen euro steken in de hervorming van de arbeidsmarkt en wil het verschil tussen flex- en vaste contracten verkleinen. Het advies van werkgevers en vakbonden over hervorming van de arbeidsmarkt is bijna integraal overgenomen in het regeerakkoord. Dat betekent een flinke overwinning voor werknemers.”

NBBU: ,,De coalitie creëert kansen voor intermediairs door in te blijven zetten op van werk-naar-werk-routes bij de beëindiging van arbeidsovereenkomsten. Ook zet het kabinet structureel in op meer permanente scholing van alle werkenden. Daarnaast moeten volwassenen toegang krijgen tot ROC’s. Dit sluit aan bij een leven lang ontwikkelen, waar de NBBU al langer op inzet, en draagt bij aan loopbaanpaden, van werk-naar-werk-trajecten en van geen-werk-naar-werk-trajecten.”

Onderwijs
CNV Onderwijs: ,,Wij hebben een positieve eerste indruk van de onderwijsparagraaf uit het regeerakkoord. Zoals het dichten van de loonkloof tussen primair onderwijs en voortgezet onderwijs, aandacht voor kansengelijkheid en afschaffing van het leenstelsel. Het kabinet wil structureel in het onderwijs investeren.”

Universiteiten en universitair medische centra: ,,Goed nieuws voor studenten en medewerkers dat het nieuwe kabinet gehoor geeft aan onze oproep om flink te investeren. Dit akkoord lijkt universiteiten en umc’s de ruimte te bieden om de basis weer op orde te brengen en zo bij te dragen aan oplossingen voor de grote maatschappelijke uitdagingen waar de samenleving voor staat. Zoals klimaat, het lerarentekort en digitalisering.”

Landelijke Studentenvakbond: ,,Het is ontzettend goed nieuws dat er eindelijk een einde komt aan het leenstelsel, maar compensatie voor de leenstelselgeneratie mag niet ontbreken. Een groep studenten zit opgezadeld met torenhoge schulden en staat daardoor 10-0 achter op generatiegenoten. Ze hebben vaak een studieschuld van tienduizenden euro’s. Het is onacceptabel om hen daarmee te laten zitten. De 1 miljard euro die het kabinet uittrekt voor compensatie is een druppel op een gloeiende plaat.” 

Onderwijsontwikkeling Nederland: ,,We zien dat het nieuwe kabinet echt kiest voor onderwijs én ontwikkeling. Door de focus op onderwijskwaliteit en het stimuleren van een op leren gerichte cultuur in de school zien we met veel genoegen de komende jaren tegemoet. Maar begin niet opnieuw. Ontwikkel de kennis die nog ontbreekt, benut de kennis die er al is en sluit aan bij die lokale samenwerkingen. Dan kunnen we die structurele investeringen stap voor stap omzetten naar daadwerkelijke verbetering van de onderwijskwaliteit.”

PO-Raad: ,,De onderwijsplannen in het coalitieakkoord van kabinet-Rutte IV stemmen zeer hoopvol. VVD, D66, CDA en ChristenUnie willen de salariskloof dichten en structurele bekostiging bij een ‘masterplan’ voor versterking van de onderwijskwaliteit. Zaken waar het onderwijs al heel lang om vraagt. Dit kabinet laat zien duurzaam te willen investeren en noodzakelijke veranderingen door te voeren in deze voor ons land en onze toekomst zo belangrijke sector. Wel missen we aandacht voor onderwijshuisvesting.” 

Vereniging Hogescholen: ,,De coalitiepartijen hebben ambitieuze plannen gepresenteerd die passen bij de uitdagingen waar we als Nederland voor staan. Maar voor het hbo biedt het coalitieakkoord nog weinig houvast. Er moet nog veel worden uitgewerkt en onderbouwd. Zo is onduidelijk wat de precieze investeringsambities zijn op het gebied van praktijkgericht onderzoek in het hbo. Voor wat betreft om- en bijscholing lijken deze ambities in ieder geval beperkt. Hierover gaan we graag snel in gesprek met de nieuwe bewindspersonen.”

ISO: ,,Wij hebben de plannen van de VVD, D66, het CDA en de ChristenUnie aandachtig gelezen en beoordelen het regeerakkoord met een ‘studententien’ (een zes in studentjargon). De nieuwe regeringspartijen hebben de afgelopen negen maanden laten zien echte langstudeerders te zijn, maar het wachten wordt beloond; het leenstelsel gaat definitief de prullenbak in, er komen extra investeringen in het hoger onderwijs en het bindend studieadvies wordt omgevormd naar een doorstroomnorm. Toch is er niet alleen maar reden tot feest bij de studentenorganisatie. De compensatie voor de leenstelselgeneratie is immers ontoereikend en de aanvullende beurs wordt niet verbreed; helaas kunnen niet alle studenten meevieren in het feestje van Rutte IV.” 

AOb: ,,Als het regeerakkoord één ding laat zien, is het dan ook dat actievoeren loont. Dáárvoor zijn al die leraren, ondersteuners en schoolleiders keer op keer naar demonstraties gekomen, in hun regio en in Den Haag. Dáárvoor hebben we allemaal in de modder gestaan op het Malieveld. Het heeft heel veel bloed, zweet en tranen gekost, maar het staat nu echt zwart op wit.”

Wonen
Woonbond: ,,Wij kijken met gemengde gevoelens naar het regeerakkoord. Er worden stappen gezet waar de bond zich al jaren voor inzet. Zo wordt de verhuurderheffing op termijn afgeschaft en wordt er gesproken over huurprijsbescherming voor het ‘middensegment’. Tegelijkertijd wordt de verhuurderheffing pas opgeheven na de regeerperiode, en loopt de heffing tot die tijd stapsgewijs naar beneden. ‘Daar spreekt niet de nodige daadkracht uit om de wooncrisis echt voortvarend aan te pakken. Daar horen ook lagere huurprijzen bij. Sociale huurders hebben jarenlang, via hogere huren, betaald voor de verhuurderheffing.”

Aedes: ,,Door het opheffen van de verhuurderheffing voor woningcorporaties zal de nieuwbouw van corporatiewoningen fors versnellen. Corporaties houden veel meer geld over om nieuwe woningen op te zetten. We rekenen nu op ongeveer een verdubbeling van de nieuwbouwproductie. Daarnaast is het ook goed nieuws dat er een minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening komt. Die minister kan belemmeringen wegnemen voor de bouw van nieuwe woningen, zoals lange procedures bij de toewijzing van bouwlocaties.”

Innovatie
FME: ,,Wij steunen het plan van de coalitie om ruim 6 miljard euro te investeren in innovatie, met als doel om tot 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) te komen. Daar hebben wij steeds voor gepleit, net als voor de deeltijd-ww die in het akkoord staat. Ook steunen we de doelstelling van de coalitie om de uitstoot nog sneller terug te dringen. Maar dan hebben we wel een infrastructuur voor elektrificatie nodig en moeten de doorlooptijden van vergunningen drastisch verkort worden. En zonder mensen met de juiste vaardigheden is een succesvolle energietransitie überhaupt onmogelijk.”

Luchtvaart
SATL, het samenwerkingsverband van 24 actiegroepen tegen de opening van Lelystad Airport: ,,Een besluit over de opening van Lelystad Airport blijft vooralsnog uit en dat is niet verbazingwekkend. Lelystad Airport is onnodig, onhaalbaar en onrechtmatig. De stikstofproblematiek, laagvliegroutes waarvoor geen oplossing is en ontbrekende vergunningen zijn onneembare hordes. Deze luchthaven is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een ware bestuurlijke puinhoop. Een besluit tot opening is politiek onhaalbaar geworden.”

Ontwikkelingssamenwerking
Oxfam: ,,Het nieuwe kabinet verhoogt de inzet voor ontwikkelingssamenwerking met een paar honderd miljoen euro per jaar. Maar dit is nog steeds zwaar onvoldoende om internationale afspraken na te komen om in 2030 ongelijkheid, extreme armoede en honger uit te bannen. Positief is het besluit van de regering om in Nederland wetgeving in te voeren om zo bedrijven te verplichten om mensenrechten te respecteren en het milieu niet te vervuilen, al staat er geen tijdlijn bij en blijft de uitwerking ervan onduidelijk. Op het gebied van klimaat blijft aanpak van broeikasgassen onzeker en betaalt de regering onvoldoende aan financiering voor arme landen.”

Gezondheidspreventie
NOC*NSF: ,,Het nieuwe kabinet geeft sport een belangrijke rol bij de ambitie om in 2040 een gezonde generatie te hebben. Ook wij vinden dit een belangrijke ambitie en gaan daar graag met het nieuwe kabinet over in gesprek. Net als over de essentiële functie die de sport heeft om de hele samenleving vitaal en weerbaar te maken. We hebben wel zorgen over het te geringe investeringsniveau om de noodzakelijke schaalsprong te maken om met de sport deze doelstellingen te realiseren. Bij de sportvereniging begint een gezond leven.”

Nederlandse Sportraad: ,,Er is te weinig aandacht voor sport en bewegen en voor preventie in het algemeen. Dat is teleurstellend en te vrijblijvend. Die vrijblijvendheid moet eraf. De toenemende bewegingsarmoede in Nederland leidt tot chronische ziekten en verzwakt ons immuunsysteem. Sport en bewegen zijn hard nodig, juist nu, nu corona onze gezondheid bedreigt. Helaas heeft het nieuwe kabinet hier onvoldoende aandacht voor.”

Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid Stap: ,,Wij zijn verbijsterd over één passage in het coalitieakkoord, waardoor er straks op meer plaatsen alcohol kan worden geschonken en verkocht. In het akkoord staat dat het mogelijk wordt om te ‘blurren’, dat is een mengvorm van horeca en winkels. Daardoor mag straks op sommige plekken waar alcoholverkoop nu nog verboden of beperkt is, straks wel een biertje of een wijntje worden verkocht of geschonken. Alcoholgebruik wordt daarmee verder genormaliseerd, met alle gevolgen van dien.”

Nederlandse GGZ: ,,Mooi dat er in de plannen expliciet aandacht is voor mentale gezondheid en de ggz. We zijn blij met onder andere de investeringen in een preventieakkoord en de aandacht voor suïcidepreventie. De centralere inkoop van de specialistische jeugdhulp waaronder de jeugd-ggz juichen wij zeer toe.”

Rekeningrijden en vervoer
Bovag: ,,Wij zijn tevreden dat er een begin wordt gemaakt met de invoering van betalen naar gebruik van de auto. Dat is goed en dat is noodzakelijk. Het huidige autobelastingsysteem is namelijk onhoudbaar, oneerlijk en remt de vergroening. Bovag pleit nu voor een tarief per kilometer, gebaseerd op de milieukenmerken van het voertuig. Het streven is verder dat uiterlijk in 2030 alle nieuwe auto’s emissieloos zijn.”

Transport en Logistiek Nederland: ,,Het kabinet trekt veel geld uit voor de diverse opgaven waar Nederland voor staat. Maar er is veel onduidelijkheid over de benodigde investeringen om knelpunten op de weg op te lossen en de logistieke sector te verduurzamen. Het goede nieuws is dat het kabinet de herhaaldelijke waarschuwingen voor de grote, structurele budgettekorten voor het beheer en onderhoud van infrastructuur ter harte heeft genomen. Een investering van 1,25 miljard euro per jaar voor beheer en onderhoud komt aardig in de richting.”

RAI Vereniging: ,,Het regeerakkoord zet stappen op weg naar gezonde mobiliteit en biedt kansen voor de mobiliteitsindustrie om een bijdrage te leveren. Dit kabinet toont lef door te starten met invoering van een systeem van betalen naar gebruik. Invoering van bpm op bestelwagens is echter een misser die rechtgezet moet worden. Voorop staat dat het nieuwe beleid haalbaar, betaalbaar en goed voor mens en omgeving moet zijn. Wij staan klaar om samen met het kabinet invulling te geven aan de concrete invulling van beleid.”

Kijk hier onze video's over de formatie: