België kent al verbod op negatieve spaarrente. Wat doet Hoekstra?

De rente op spaargeld blijft maar dalen. Wie op dit moment zijn geld op een spaarrekening bij bijvoorbeeld ING, ABN Amro of Rabobank heeft staan, ontvangt nog net een luttele 0,02 tot 0,03 procent rente. De dag dat de tarieven onder nul schieten komt met de dag dichterbij, waarschuwen analisten. De oude sok wordt dan opeens weer een aantrekkelijk alternatief voor die oude vertrouwde spaarrekening, omdat geld sparen bij de bank dan geld kost in plaats van oplevert.

Voor de financiële stabiliteit is het echter niet wenselijk dat mensen massaal hun geld van de bank halen en thuis onder het matras stoppen. Bovendien maakt zo’n verzameling van cash op zolder de samenleving niet bepaald veiliger. In België is het banken daarom bij wet verboden spaarders een negatieve rente voor te schotelen. De ondergrens bij de Zuiderburen bedraagt 0,11 procent, waarvan 0,01 procentpunt de basisrente beslaat en 0,10 procentpunt de zogeheten ‘getrouwheidspremie’.

Ook in Duitsland wordt inmiddels onderzocht of er een verbod op negatieve rente moet komen. De Duitse minister van Financiën Olaf Scholz wil vooral kleine spaarders beschermen, die tot 100.000 euro op de bank hebben staan. Sparen moet worden beloond en niet bestraft, meent hij. Al is zo’n wettelijk verbod makkelijker uitgesproken dan geregeld, om nog maar te zwijgen van de weerstand in de financiële sector.

Banken leggen veel geld toe op het parkeren van overtollig spaargeld bij de centrale bank. Hier is namelijk een vergoeding voor verschuldigd. Als de rentes als gevolg van het beleid van de Europese Centrale Bank verder dalen, zal de vergoeding toenemen. Alleen al in Nederland leggen banken inmiddels ruim een half miljard euro toe.

Toch vindt PvdA-Kamerlid Henk Nijboer dat ook Nederland een verbod op negatieve rente moet overwegen. Volgens hem behalen banken nog altijd goede winsten en zou het vertrouwen in de financiële instellingen een nieuwe knauw kunnen krijgen als zij overgaan op negatieve rentes. Hij wil dat minister van Financiën Wopke Hoekstra samen optrekt met zijn Duitse evenknie en andere Europese ministers van Financiën ‘om een zootje en ongelijkheid voor spaarders binnen de Europese bankenunie te voorkomen’.

Hoekstra heeft zich vooralsnog niet uitgelaten over de kwestie. Volgens zijn woordvoerster komt hij spoedig met een reactie op Kamervragen.

Opvallend is dat zijn voorganger Jeroen Dijsselbloem eerder niet wilde weten van een verbod. De oud-minister, een partijgenoot van Nijboer, zei twee jaar geleden in antwoord op Kamervragen dat een verbod op negatieve rente kan leiden tot ‘een verstoring van de markt’ en ten koste gaat van het beleid van de ECB.

Dijsselbloem benadrukte indertijd dat het aan mensen zelf is om ervoor te kiezen contant geld thuis aan te houden of elders onder te brengen. ,,Het staat huishoudens vrij om dit te doen en ik ben niet van plan om dit te veranderen.”