Een kijkje in het gesloten leven van oud-premier en familieman Wim Kok

Het is zijn thuisfront waardoor Wim Kok goed kan omgaan met de stress van het vakbondsvoorzitterschap, van het ministerschap van Financiën en van zijn latere premierschap. Rita en hun drie kinderen. Bal- en bordspel. Veel vissen, eindeloos vissen. Televisiekijken. En als tussen 19.00 en 20.00 uur de telefoon gaat, zegt Rita: ,,Hij is er niet, want hij is voetballen met André.''

Huize-Kok was een clan, concludeert biograaf Marnix Krop. ,,Een tamelijk gesloten familiekring, met weinig ooms, tantes, neven en nichten. Ook nauwelijks vrienden of goede kennissen.'' Rita en Wim houden de buitenwereld op afstand. Door de handicap van zoon André en Koks toenemende bekendheid.

Voor Wim Kok, een leven op eigen kracht, won biograaf Krop het vertrouwen van de familie Kok. Voor het eerste deel Voor zijn mensen, 1938-1994 voerde Krop, voormalig ambassadeur in Warschau en Berlijn, achttien gesprekken met Kok. De sociaal-democraat gaf zijn naam aan twee kabinetten. Vorig jaar oktober overleed hij op 80-jarige leeftijd tamelijk onverwachts aan de complicaties van een hartoperatie.

Als vakbondsvoorzitter, fractievoorzitter, minister van Financiën en minister-president worstelt Kok met het licht van de publieke schijnwerpers. Rita Kok beschermt hun privéleven als een leeuwin. Politici die Kok na zijn premierschap willen opzoeken, komen niet over de drempel, maar worden naar het tuinhuisje geleid, waar hij ontvangt.

Vakbondsman Wim Kok en Margrietha Lummechiena (Rita) Roukema leren elkaar in 1963 kennen als Kok in de kost is bij de vader van Rita. Ze is 22 jaar oud als zij, gescheiden met twee kinderen, weer bij haar vader komt wonen. Daar ontluikt de liefde tussen de gesloten, zwaarmoedige en belangstellende Wim en Rita, die tegenwicht biedt met haar optimisme.

Het paar trouwt ruim een jaar later in Londen, omdat de Britse wet - anders dan de Nederlandse - geen barrières opwerpt voor een pas gescheiden vrouw die wil hertrouwen. Rita Kok - zelf uit een gebroken gezin - heeft twee kinderen uit haar eerste huwelijk, André en Carla, die de achternaam van Kok krijgen. Later krijgen ze samen nog een derde kind, Marcel.

Kok wint de verkiezingen als hij na lang aarzelen in de verkiezingscampagne van 1994 zichzelf als mens meer laat zien. Zijn campagneteam hamert erop en Kok moet er verschrikkelijk aan wennen. Het werkt: de PvdA wordt de grootste partij door minder te verliezen dan het CDA.

Als Kok in 1994 premier wordt, tekent hij de overdracht met de vertrekkende Ruud Lubbers. Dan gaat Kok op de vloerbedekking van het Torentje liggen. Op zijn rug. Twee jaar later haalt Kok het gezin met aanhang naar het Catshuis, de ambtswoning van de premier. Daar verblijven ze een weekend en eten en drinken er. Krop: ,,Werk was een verboden gespreksonderwerp. Vooral spelletjes met elkaar doen.''