Bij GroenLinks maakt een kleine groep al te lang de dienst uit, hebben de leden nauwelijks inspraak in de partijkoers en is er geen diversiteitsbeleid terwijl de partij diversiteit juist hoog in het vaandel heeft staan. Dat stelt een groep kritische GroenLinks-leden in een manifest dat inmiddels door meer dan 150 partijleden is ondertekend.

Ook vindt Nieuw Kritisch GroenLinks dat de partij ‘een strategie’ heeft die is gericht op regeringsdeelname. ,,Activisme heeft plaatsgemaakt voor bestuurlijke politiek, en onze radicale visie en systeemkritiek zijn verdrongen door kortetermijndenken”, schrijven de initiatiefnemers, oud-senator en –partijvoorzitter Leo Platvoet (70), oud-voorzitter van jongerenorganisatie Dwars Sabine Scharwachter (24) en Gronings partijlid Roshano Dewnarain (18).

Scharwachter noemt de vorige week verschenen evaluatie van de verkiezingscampagne ‘herkenbaar en treffend’, zegt ze in een toelichting, maar is het niet eens met het partijbestuur dat vierkant achter de partijtop blijft staan. Het is niet dat Scharwachter vindt dat partijleider Jesse Klaver moet opstappen. ,,We zijn bewust weggebleven bij wel of geen Klaver, bij wel of geen formatie. We zijn niet principieel tegen meeregeren, maar de interne partijdemocratie moet beter.”

Volgens Scharwachter is er nu ‘een kloof’ tussen de koers van de partijtop en wat de partijleden willen. ,,Die hebben echt andere ideeën dan de groep die het nu voor het zeggen heeft.” Zo wijst ze erop dat ‘een nieuwe generatie’ GroenLinks-leden anders denkt dan de zittende garde. ,,Zij willen een systeemverandering.”

Het manifest stelt ‘een structurele aanpak’ voor van ‘de macht van grote bedrijven, de vrijemarkteconomie en het witte superioriteitsdenken’. Mensen van kleur worden volgens Scharwachter te weinig gehoord over onderwerpen als racisme of discriminatie, ‘terwijl je daar juist extra naar moet luisteren’.

Scharwachter wil dat het partijbestuur een commissie onderzoek laat doen naar ‘wie de keuzes maken en hoe die keuzes worden gemaakt’. ,,Dat gebeurt al heel veel jaren door dezelfde mensen. Er is weinig ruimte voor vernieuwing en diversiteit.” Dat is al zo, zegt Scharwachter, sinds 2015. In dat jaar volgde Klaver Bram van Ojik op als partijleider. Sinds 2013 is oud-Kamerlid Wijnand Duyvendak al campagneleider.

Ook jongerenorganisatie Dwars vindt dat de campagne wordt gerund door ‘een kleine, selecte groep vertrouwelingen’. ,,Er is naar ons gevoel van buiten die schil van naaste medewerkers weinig invloed mogelijk. Dwars is hier in het afgelopen jaar al vaak tegenaan gelopen”, schrijft huidig voorzitter Hiske Scholtens, die namens Dwars het manifest ondertekende. Kort na de verkiezingen uitte Dwars al harde kritiek, maar die ‘wake-upcall’ is ‘nog te weinig is aangekomen’. ,,We vinden het zorgwekkend dat het Wetenschappelijk Bureau dit niet heeft meegenomen in haar evaluatie.”

Partijleider Klaver vindt dat ‘ieders input’ nodig is om na de verkiezingsnederlaag van 17 maart de ‘weg omhoog weer te vinden’, zegt hij in een reactie.  ,,Daarom is het goed dat deze groep leden hun ideeën op papier heeft gezet, en kijk ik ernaar uit om de komende tijd met elkaar vorm te geven aan een nieuw hoofdstuk voor GroenLinks.”

Ook partijvoorzitter Katinka Eikelenboom wil graag in gesprek met de initiatiefnemers van Nieuw Kritisch GroenLinks en noemt de ‘aandachtspunten’ die het manifest aanhaalt ‘herkenbaar’. ,,Daar zetten we ook al flinke stappen op. Zo hebben we een traject opgestart voor een beter diversiteitsbeleid met als doel een meer inclusieve partijcultuur waarin iedereen zich thuisvoelt.”

Eikelenboom vindt het ‘jammer’ dat leden ‘het gevoel hebben’ dat er te weinig ruimte is voor interne discussie. ,,We zijn volop bezig om met nieuwe vormen van (online) gesprek daar nog beter vorm aan te geven.” Ze wijst erop dat de partij de afgelopen maanden al veel in gesprek ging met leden. ,,Ook over de teleurstellende verkiezingsuitslag en de formatie, omdat we weten dat er een grote behoefte is om me te praten en mee te denken over koers en strategie.”

Jesse Klaver was te gast in de studio van AD voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen: