Notulen openbaar: ministers moesten ‘activistische’ en ‘tegenwerkende’ Kamerleden terugfluiten
In het kabinet werd niet alleen geklaagd over Pieter Omtzigt, maar ook over onder meer SP-Kamerlid Renske Leijten en VVD-parlementariër Helma Lodders. Minister Wouter Koolmees toonde zich ‘zeer ontstemd’ over de ‘weinig behulpzame’ opstelling van ‘activistische woordvoerders’. Die moesten daarop aangesproken worden. ,,Het is wenselijk dat ministers hun woordvoerders van eigen politieke huize hierop aanspreken.”
Dat staat in de zojuist gepubliceerde notulen - in totaal 37 pagina's - van ministerraadsvergaderingen in 2019 over de toeslagenaffaire. Volgens premier Mark Rutte was er ‘niets onoorbaars’ gebeurd, maar na een reconstructie van RTL Nieuws vorige week nam de druk toe om open kaart te spelen. In de notulen van 12 juli 2019 staat beschreven hoe ministers Koolmees, premier Rutte en CDA-leider Wopke Hoekstra terugblikken op een Kameroverleg waar een motie van afkeuring werd ingediend door de SP.
Die vergadering trapt Koolmees af, hij beklaagt zich (‘spreker is zeer ontstemd’) over het brede kritische front in de Kamer, van links tot rechts, dus over SP’er Leijten, maar ook CDA’er Omtzigt en VVD-Kamerlid Helma Lodders: ‘De rol van de twee coalitiefracties is weinig behulpzaam. (...) Het vraagstuk van activistische woordvoerders speelt ook bij andere fracties. Het is wenselijk dat de leden van de ministerraad de woordvoerders van gelijke politieke huize hierop aanspreken’, notuleert de secretaris.
Premier Rutte reageert instemmend, en ‘toont weinig begrip’ voor woordvoerders van de fracties die zich ‘in de media profileren'. Rutte zelf heeft in de richting van partijgenoot Lodders ‘reeds het belang van eenheid in de coalitie’ benadrukt. Hoekstra is het ook eens met Koolmees en Rutte, noemt de relatie tussen kabinet en coalitiefracties ‘ingewikkeld'. ‘Door De Jonge en spreker (Hoekstra) is veel tijd en energie gestoken in het sensibiliseren van de heer Omtzigt, met overigens beperkt succes’, staat in het vergaderverslag.
Brisant
De kwestie sleept al langer dan een jaar. De Tweede Kamer is ontevreden met summiere informatieverstrekking, het kabinet stelt telkens dat niet alles gedeeld kan worden om individuele ambtenaren niet te beschadigen. Maar een ‘politiek motief’ speelt daarbij niet mee, herhaalt Rutte keer op keer. Dat gelooft een deel van het parlement niet.
Daarom besloot het kabinet afgelopen vrijdag om de vergaderverslagen - in de regel bestempeld tot staatsgeheim voor de periode van minstens twintig jaar - alsnog te delen.
Hoewel de besluitvorming zou deugen, kondigde Rutte vrijdag aan dat de stukken vol ‘brisante’ informatie staan, ook omdat duidelijk wordt wie wat precies heeft gezegd. ,,Dat is nogal wat. Iedereen gaat van alles in die notulen vinden.” De premier kondigt wel aan aangifte te doen tegen het lekken van notulen uit de ministerraad naar RTL Nieuws.
Luister naar onze podcast Politiek Dichtbij
Op scherp
Het openen van de kabinetskluis kan als een politieke ‘doos van Pandora’ uitpakken en verhoudingen tussen beoogde coalitiepartijen verder onder druk zetten. Voor de hoofdrolspelers staat er veel op het spel. CDA-leider Wopke Hoekstra zou gezegd hebben dat hij Omtzigt probeerde te ‘sensibiliseren’ (tot rede brengen, red.). Als er meer details uitkomen, kan dat de toch al fragiele relatie tussen Hoekstra en Omtzigt verder schaden. D66-leider Sigrid Kaag won de verkiezingen met de belofte van ‘nieuw leiderschap’: als vanavond blijkt dat Kaag en partijgenoten zich in de Trêveszaal bedienden van oude politiek (klagen over Kamerleden bijvoorbeeld), betekent dat een forse kras voor Kaag.
En Rutte zelf zal ondertussen moeten vrezen voor de kans van slagen van de vorming van een nieuw kabinet onder zijn leiding. Hij overleefde het pre-formatiedebat ternauwernood begin april, nieuwe onthullingen over de zogenoemde ‘Rutte-doctrine’ maken de vorming van een kabinet Rutte-IV alleen nog maar lastiger.
De tekst gaat verder onder de foto.
Tjeenk Willinks missie
De verkenning van een nieuwe coalitie crashte eind maart na het uitlekken van het pre-formatiememo (Omtzigt ‘functie elders’) en Ruttes vergeten gesprek over diezelfde Omtzigt.
Daarna probeerde de nieuwe informateur Herman Tjeenk Willink vooral tijd te kopen, zodat het wantrouwen zou afnemen. Tjeenk Willink schakelde een paar versnellingen terug en bood partijen de kans intern de boel op orde te krijgen. Maar de onthulling van RTL vorige week zet de zoveelste mijn op het Binnenhof op scherp: eerst moet dit explosief ontmanteld worden, voordat de formatie werkelijk weer verder kan, weten betrokkenen.
Bekijk al onze politieke video's in deze playlist
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Energierekening
Ruud is van de variabele contracten: ‘Met de huidige energieprijzen pakt dat wat minder uit’
Hoeveel geld besteed jij aan energie in huis? Hoe probeer je de kosten omlaag te brengen? Deze vragen stellen we elke week aan een Nederlander. Vandaag: Ruud Koot (60) uit Amersfoort. -
PREMIUM
Goedkoper op vakantie met een hybride die sneller laadt? Zo (on)zinnig is dat
Steeds meer plug-in hybrides hebben een CCS-laadpoort, waarmee je tussendoor sneller kunt laden en – in theorie – veel meer op stroom kunt rijden. Kun je daarmee echt brandstof (en geld) besparen door onderweg zoveel mogelijk te ‘stekkeren’? We nemen de proef op de som richting Zuid-Frankrijk. -
Waarom je niet te hard moet werken voor je op vakantie gaat
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: voorpret. -
Volt wil geen extra gas importeren: ‘Dan maar geen komkommers in de winter’
De partij Volt wil dat het kabinet stopt met het importeren van extra vloeibaar gas uit het buitenland en het weer harder laten draaien van de kolencentrales. In plaats daarvan moet Nederland per direct fors minder energie verbruiken. Ook als dat ten koste gaat van de industrie en de tuinders. -
Veertien infraprojecten vertraagd om tekort aan stikstofexperts
Veertien infrastructuurprojecten zijn met minstens 2,5 jaar vertraagd omdat er te weinig experts zijn voor de verplichte stikstofberekeningen. Vanwege de tekorten heeft het ministerie een keuze moeten maken welke projecten voorrang krijgen en welke moeten wachten, schrijft minister Mark Harbers (Infrastructuur) in een brief aan de Tweede Kamer.
-
Een haalbare kaart en smaakvollere worst: dit is de oogst van het stikstofdebat
Na een ellenlang debat kan het kabinet verder met de stikstofplannen. Maar de Tweede Kamer is wel kritisch. Deze vier kwesties springen in het oog. -
podcast
Rutte sms’t terwijl zijn opvolger wankelt en de VVD in de fik staat
Verhitte discussies alom: bij de VVD, bij het CDA, tussen boeren en provinciebesturen. De stikstofkoers van het kabinet zet politieke partijen onder hoogspanning. Ondertussen zijn ‘we’ niet berekend op een coronagolf, slikt een minister enkele woorden in en gaat bij Schiphol de rem erop. -
PREMIUM
Kabinet en burgemeesters botsen over asielcrisis: ‘Het was echt niet gezellig’
Vorige week vrijdag merkte premier Rutte nog ‘de spirit’ bij gemeenten om snel de asielcrisis op te lossen. Maar maandag was die geestdrift verdwenen. Wat ging er mis?