Verbazing bij politiebonden na oproep D66: ‘Nekklem verbieden? Waar komt dit vandaan?’

Het voorstel van D66 staat in een plan van aanpak om racisme te bestrijden. De partij pleit daarin onder meer voor rechercheurs die zich specialiseren in de aanpak van racisme en voor hoge boetes voor bedrijven, verhuurders of bemiddelaars die discrimineren.

,,Een politie voor iedereen moet geen gebruikmaken van een techniek die te vaak dodelijke slachtoffers eist en ook nog eens symbool is komen te staan voor situaties waarin het geweldsmonopolie gericht wordt op een ongewapend persoon van kleur”, aldus D66.

D66-Kamerlid Marijke van Beukering vroeg minister Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) vandaag in een debat of die bereid is de nekklem in de ban te doen. Het voorstel kwam haar op felle kritiek van VVD en CDA te staan.

Volgens Dilan Yesilgöz (VVD) ‘helpt het niet’ om ‘verhalen en retoriek uit de Verenigde Staten’ naar Nederland te vertalen. CDA’er Chris van Dam vindt dat D66 zich neerzet als ‘anti-politiepartij’. 

Grapperhaus benadrukte dat wat Floyd is overkomen, verwurging is. ,,Dat mag absoluut niet in Nederland.” Met de invoering van het stroomstootwapen bij de politie, die in de komende paar jaar moet plaatsvinden, denkt hij bovendien dat het toepassen van de nekklem ‘waarschijnlijk niet meer of nauwelijks nodig zal zijn’.

Ook de politiebonden reageren verontwaardigd. ,,Waar komt dit toch weer vandaan?”, vraagt Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond (NPB), zich hardop af. ,,Bij de Nederlandse politie zijn al jaren geen grote incidenten meer geweest met betrekking tot de nekklem. Agenten gaan hier juist zeer behoedzaam en zorgvuldig mee om. Ik vind het jammer dat D66 het nodig vindt een Amerikaanse discussie – hoe belangrijk die ook is - zo naar Nederland te trekken. Je kunt het niet met elkaar vergelijken. De agenten in Amerika zijn heel anders opgeleid dan in ons land.”

Hans Schoones, voorzitter van politiebond ANPV, sluit zich daarbij aan. ,,Dit komt als een donderslag bij een heldere hemel”, verzucht hij. ,,Voor ons gevoel haakt D66 nu gemakkelijk in op het wereldwijde sentiment in de samenleving. We hebben ze hier een paar maanden geleden niet over gehoord. Opeens moet alles gelijk getrokken worden. Waarom? De nekklem is in Nederland geen algemeen geweldsmiddel. Het wordt vrij beperkt en marginaal ingezet, eigenlijk alleen het echt niet anders kan. Door D66 wordt nu een andere indruk gewekt. Jammer. Ik raad ze aan om eerst even wat wetenschappelijke onderzoeken te lezen.”

In 2015 overleed Mitch Henriquez na zijn arrestatie in Den Haag. Agenten gebruikten onder meer een nekklem bij de aanhouding. De agent die de nekklem toepaste, is vorig jaar in hoger beroep tot zes maanden celstraf voorwaardelijk veroordeeld.

Na Henriquez’ dood braken dagenlang rellen uit in de Haagse Schilderswijk. Ook rees de vraag of het gebruik van de nekklem verboden moest worden. Dat gebeurde uiteindelijk niet. De Inspectie voor Veiligheid en Justitie oordeelde wél dat agenten beter moeten worden getraind om de nekklem zo veilig mogelijk te gebruiken.

In Minneapolis zijn de autoriteiten het inmiddels wel eens geworden over het verbieden van nekklemmen en andere wurggrepen door de politie. Dat gebeurde vrij snel na de fatale arrestatie van George Floyd in dezelfde plaats, waarbij een agent zijn knie in de nek van de man zette.

Ook in Californië wordt de fysieke training van politiemensen aangepast. Technieken waarbij de halsslagaders van een verdachte worden dichtgedrukt zullen niet meer worden aangeleerd.

Na de dood van Floyd werd wereldwijd geprotesteerd tegen racisme en politiegeweld, ook in Nederland. Bekijk al onze video’s daarover: