Weet jij al op wie je gaat stemmen? Doe de Kieswijzer

Provincies zitten in je portemonnee, kunnen zomaar een windmolen in je achtertuin plannen of besluiten om de aanleg van die langverwachte rondweg nog maar eens tien jaar uit te stellen. Kortom, redenen genoeg om vooral even de Kieswijzer te raadplegen voordat je vandaag naar de stembus gaat.

Laurens Kok 02-03-19, 05:03 Laatste update: 09:44

Wie in het stemhokje straks alleen maar oog heeft voor de Eerste Kamer doet zichzelf te kort. Anders dan wat sommige partijen kiezers willen doen geloven, zijn de Provinciale Staten zoveel meer dan het kiescollege dat in mei de nieuwe samenstelling van de senaat bepaalt.

Provincies gaan over allerlei zaken die veel mensen als ver weg kunnen ervaren, totdat ze plotseling dichtbij komen. Een vergelijking met gemeenten maakt het verschil misschien wel het best voelbaar: gaan lokale overheden over concrete zaken als thuiszorg en de bijstand, provincies zijn vooral aan zet als het gaat om ruimtelijke ordening en milieubeheer. Totdat die abstracte begrippen inhoud krijgen en er een nieuw bedrijventerrein of windmolen in uw achtertuin wordt gepland. In zo’n geval is de provincie opeens geen ver-van-mijn-bedshow meer.

Provinciebestuur

Op welke partij moet ik stemmen? Doe de Kieswijzer. © ThinkStock/DG

De Provinciale Statenleden vandaag worden gekozen gaan bepalen wat en waar de komende periode in de provincie gebouwd mag worden. Ook besluiten ze of een bepaalde (spoor-)weg er mag komen en of landbouwgrond terug moet worden gegeven aan de natuur. Daarbij houdt het provinciebestuur toezicht of milieuwetten worden nageleefd en bepaalt het waar schadelijk afval opgeslagen moet worden. Het zijn keuzes waar politieke partijen in de Staten zich over zullen moeten buigen en die provinciebewoners zullen raken.

Ook het regionale vervoer is onderdeel van het provinciale beleid. Of de streekbus ook de komende jaren stopt in alle uithoeken van het platteland of dat het vervoer vooral zo goedkoop mogelijk georganiseerd moet worden is een vraag die op het provinciehuis steevast voor veel discussie zorgt. Hetzelfde geldt voor de hoogte van het budget voor de regionale omroep en de middelen die er zijn voor het herstel en behoud van monumenten.

Belasting

Sowieso zijn de provinciale financiën een reden om stil bij te staan in het stemhokje. Hoewel een groot deel van het provinciale budget afkomstig is van het Rijk, dit jaar in totaal een slordige 2,4 miljard euro, hebben provincies ook het recht om zelf belasting te heffen. Dat gebeurt via de zogeheten opcenten, een opslag op de motorrijtuigenbelasting. Vorig jaar brachten zij 1,6 miljard euro in het laatje. De hoogte van deze opslag is wettelijk gemaximeerd, al vraagt op dit moment geen enkele provincie het volle pond. Desondanks zijn er altijd partijen die automobilisten meer of juist minder willen laten betalen.

Andere terugkerende discussie, met name in rijke provincies, is de vraag wat er moet gebeuren met de opbrengsten uit de verkoop van de energiebedrijven Essent en Nuon in 2009. Vooral Gelderland en Noord-Brabant zitten door die transactie goed in de slappe was. De vraag is of de provincie dit geld moet laten rollen of beter aan kan houden als appeltje voor de dorst.

Wil je weten hoe partijen denken over prangende kwesties die in jouw provincie spelen, vul dan vandaag de Kieswijzer in.