Kunstwerk kon ton opbrengen, maar werd versnipperd in shredder bij sloop postkantoor

Het voormalige postkantoor aan de Westdorplaan in Raalte is aangekocht door Koopman Vastgoed, dat hier appartementen gaat bouwen. In opdracht van Koopman begon het Raalter bedrijf Reko in november met de sloop van het complex, die onlangs is afgerond. Maar daarbij sneuvelde ook het kunstwerk. Het gaat om een plastiek van Willem Hussem (1900-1974), een bekende Nederlandse schilder, beeldhouwer en dichter. ,,Toen de sloop bijna klaar was stond alleen het kunstwerk nog overeind’’, vertelt de Raalter kunstenaar Gerard te Wierik. ,,Maar dat was korte tijd later ook weg. Ik was nieuwsgierig waar het object naar toe was gegaan en door wie het was gemaakt’’, vertelt Te Wierik, die samen met zijn dochter Malou, kunsthistorica, op onderzoek uit ging.  

Internet leverde niks op. ,,Het werk is ook niet, ondanks herhaaldelijk verzoek, opgenomen in het overzicht van kunstwerken in de openbare ruimte van Raalte op de website ‘Kunstwacht’. Onbekend maakt onbemind.’’ Uiteindelijk bood Richard Woolderink, die op Raalte-clopedie.nl veel aandacht besteedt aan de historie van Raalte, de helpende hand. Hij vond foto’s en in een boek van Herman Hannink een hoofdstuk over kunst in het dorp, waarin ook dit plastiek opdook en de naam van de kunstenaar: Willem Hussem. Dat leidde tot contact met de Haagse galerie Nouvelles Images die de belangen behartigt van Hussems erfgenamen. ,,De galerie reageerde geschokt. In een binnentuin van de galerie staat namelijk een model van de sculptuur dat voor 25.000 euro te koop is. Het origineel was misschien wel een ton waard.’’

,,Een ton?! Hadden we dat maar eerder geweten!’’ Boudewijn Koopman van de Tubbergse projectontwikkelaar Koopman Vastgoed lacht als een boer met kiespijn als hij hoort dat het kunstwerk van Willem Hussem bij het voormalige Raalter postkantoor zomaar 100.000 euro had kunnen opbrengen. ,,Niemand heeft ons nadat we het oude postkantoor een paar jaar geleden kochten verteld dat hier zo’n bijzonder kunstwerk stond. Echt niemand, ik wist dat helemaal niet! Het was me zelf ook nooit opgevallen hoor.’’ Koopman vernam vorige week van het Raalter bedrijf Reko, dat vanaf november het complex op de hoek van de Westdorplaan en de Munstersestraat sloopte, dat daarbij ook een kunstwerk verloren was gegaan. ,,Dat hoorde Reko van de Raalter kunstenaar die belde over de verdwenen kunst. Het was met een kraan met de grond gelijk gemaakt en daarna in de shredder versnipperd. Helaas kunnen we er nu niks meer aan doen, het kwaad is al geschied’’, zegt Boudewijn Koopman, die medio april wil starten met de verkoop van de zestien geplande appartementen.

Ook Gerard te Wierik, die samen met zijn dochter Malou naspeuring deed naar de verwoesting van het kunstwerk, betreurt de gang van zaken. ,,Dit object had elders in Raalte nog een mooie plek kunnen krijgen. Bijvoorbeeld op een sokkel in het kanaal, of in park Drostenkamp. Maar Raalte is geen uitzondering hoor, dit probleem speelt overal. Veel kunst gaat schuil in de openbare ruimtes, er wordt steeds vaker wat gesloopt of bijgebouwd waardoor kunstwerken uit het zicht raken. In Amsterdam is nu een vacature voor een medewerker die alle kunstobjecten in de gemeente in kaart moet brengen. In Raalte is enkele jaren geleden een kunstfietsroute uitgestippeld, maar daarin ontbrak het kunstwerk bij het oude postkantoor ook.’’ In zijn boek ‘Raalte. Een verhaal apart’ schreef Herman Hannink in 2003 over het kunstwerk ,,dat zich niet in een grote populariteit kan verheugen. Sterker: wie heeft er weet van deze kunstwerkachtige constructie? Ik denk dat het plastiek daar, aan die drukke verkeersweg, helemaal verkeerd staat.’’

En dat terwijl de in 1974 overleden Willem Hussem toch een internationaal gewaardeerde bekende kunstenaar blijkt te zijn. Hij werkte in Parijs samen met Piet Mondriaan en Pablo Picasso, en was actief lid van de Haagse Kunstkring. Hij schilderde, tekende, schreef gedichten en maakte vanaf 1967 ook metaalplastieken. De circa tien meter hoge sculptuur van aluminium bij het Raalter postkantoor was een van zijn eerste beelden in dat jaar, meldt medewerker Sander Creman van galerie Nouvelles Images in Den Haag. De galerie behartigt de belangen van de erfgenamen van Hussem, onder wie een zoon van inmiddels in de tachtig. ,,Hij is ook geschokt door de sloop van het Raalter kunstwerk, maar wil niet persoonlijk reageren. Je kunt ook wel stampij gaan maken, maar dat verandert toch niks aan de situatie’’, vertelt Creman. Andere werken van Hussem zijn onder meer te zien in het Gemeentemuseum Den Haag, het Rotterdamse museum Boijmans van Beuningen, en in het Stedelijk Museum Amsterdam.

 Het werk is bij de bouw van het Raalter postkantoor aangeschaft door de PTT. In een van de tuinen van de galerie voor hedendaagse kunst Nouvelles Images staat een drie meter hoog model dat Hussem gebruikte voor het Raalter kunstwerk. ,,Dat model hebben de erven Hussem hier te koop staan voor 25.000 euro. Dus kun je concluderen dat het object in Raalte veel meer waard is, misschien wel een ton maar dat is moeilijk in te schatten. Want wie kan bijvoorbeeld een tien meter hoog kunstwerk plaatsen? Zeker is wel dat je alleen aan materiaalkosten voor aluminium al een zeer fors bedrag kwijt zou zijn.’’