Valse Vermeer op Roofkunst: foppertje of collaboratie?

De Duitse rijksmaarschalk Hermann Göring kocht het werk als een echte Vermeer, compleet met stempels van deskundigen. Na de oorlog bekende de Deventer meestervervalser Han van Meegeren de schilder ervan te zijn.

Het schilderij uit de collectie van Museum de Fundatie in Heino is nu een van de bijna zestig schilderijen op de tentoonstelling die in de Tweede Wereldoorlog geroofd of onder dwang zijn gekocht van hun joodse eigenaren. Göring kocht het schilderij voor het voor Nederland astronomische bedrag van 1.650.000 gulden, al profiteerde hij wel van de gunstige wisselkoers met de rijksmark van dat moment, net als andere Duitse dwangopkopers.

Rijksmaarschalk Göring stuurde het schilderij, anders dan andere schilderijen die hij kocht, niet naar het Zuid-Duitse Berchtesgaden, de zomerresidentie van Hitler, waar ze werden ondergebracht in afwachting van een nooit gerealiseerd museum dat Hitler in het Oostenrijkse Linz wilde bouwen. De vermeende Vermeer verstopte hij in zijn slaapkamer achter de betengeling van het behang, als appeltje voor de dorst voor zijn vrouw en dochter.

Toen de Amerikanen het schilderij daar na de oorlog ontdekten en terugstuurden naar Nederland, bekende Van Meegeren dat hij de schilder was, ook al stond hij in de nauwgezette administratie van Göring alleen vermeld als verkoper. Van Meegeren wilde ermee aantonen dat hij niet met de Duitsers had samengewerkt, maar ze juist een hak had gezet.