Gijs Esders gaat door waar zijn sportvrienden afhaakten

De droom om in de toekomst tot grootse sportieve prestaties te komen werd tien jaar geleden nog door de gehele vriendengroep gedragen. Stuk voor stuk mannen, nee jongens, die op de ijsbaan in Deventer hun trainingsrondjes reden. Die allemaal het voorbeeld van mannen als Erben Wennemars, Mark Tuitert en Stefan Groothuis wilde volgen. Die aan de horizon een punt hadden gezet. Een punt die symbool stond voor wereldtitels, olympische medailles. Of in elk geval buitenaards hard schaatsen. En op de weg daarnaar toe elkaar niet sparen. Strijden om met trainingen op de fiets het hardst die berg op te gaan, wedstrijdjes wie het eerst boven is. Trainen tot het zwart voor je ogen is, wanneer het kotsen dichterbij is dan de lach.

Esders moet er wel om lachen als hij terugdenkt aan die tijd. ,,We boekten een vakantieweek met zijn allen, maar ook daar stond hard trainen centraal. Fietsen in de Ardennen, of Noord-Italië. Als er maar bergen waren, waar we tegenop konden rijden. Zo zagen die weekenden eruit. Elkaar kapot rijden, strijden met elkaar tot het uiterste. Alles om zo sterk mogelijk te worden, alles om de volgende Wennemars of Groothuis te worden in mijn geval. Sprinten tot je er bij neervalt…..”, vertelt hij vanuit zijn tussenwoning op een slordige 700 meter afstand van schaatstempel Thialf in Heerenveen.

Hij heeft er net een fikse training op zitten met het Gewest Friesland waar hij bij is aangesloten. Voor hem geen commerciële ploeg, maar een samenwerkingsverband met schaatsers, trainers en andere partners. Waar hij zelf 2500 euro per jaar voor moet betalen, maar ook de benodigde faciliteiten krijgt. Esders, met een studie bedrijfseconomie op zak, werkt parttime bij Friesland Lease. ,,Maar ik geef niet veel om materialistische zaken. Ben met weinig tevreden. Eind mei ben ik weer met vrienden een paar dagen weggeweest en dan hoor ik ze praten over huizen, auto’s, kinderen. Zaken waar ik nog allemaal niet mee bezig ben. Mijn leven is nog niet zo gedefinieerd als dat van die jongens. Als ik daar van een afstandje naar kijk, weet ik dat ik daar nog niet aan toe ben. En toch zijn we nog wel met elkaar verbonden met elkaar door onze geschiedenis bij de Deventer IJsclub. Alleen hebben we niet allemaal meer dezelfde droom. Eigenlijk ben ik de enige nog.”

Natuurlijke selectie lag daar grotendeels ten grondslag aan, weet Esders. De één haalt een selectie wel, de ander niet. Ambities veranderen door de tijd. Waar ze samen ooit over droomden, weet het grootste deel van hen niet meer. Of hebben ze verdrongen. ,,In die tijd stonden we er allemaal hetzelfde in. We hadden geen druk van een opleiding, huis of baan. We waren vrij en dat was heerlijk natuurlijk. Die jongens zijn mijn beste vrienden. We waren alleen maar bezig met zo hard mogelijk schaatsen, kapot gaan en elkaar de loef af te steken op de ijsbaan. Tossa Heessen is nu nog steeds mijn beste vriend. Hij heeft zijn droom door een rugblessure moeten opgeven, maar is nu voorzitter van de Deventer IJsclub. Hij is nog een van mijn adviseurs.”

Esders staat op, gooit wat koffiebonen in een oude molen aan de muur in de keuken. Zo’n ouderwets draaiapparaat. Een familie-erfstuk. De gemalen koffie schudt hij in een filter, terwijl tijdelijk huisgenote, de Estse schaatsster Saskia Alusalu een eitje bakt. Esders – ‘we zijn geen stelletje, hoor’- lanceerde onlangs zijn website gijsesders.nl, waarop hij blogs van zijn hand plaatst. Met de blogs wil hij een apart kijkje in zijn leven geven. Niet de geijkte schaatsverhalen, geen stukken over technische zaken. Zoals ‘veranderende onbevangenheid’ waarin de Deventenaar schrijft over de uit elkaar groeiende ambities binnen zijn vriendengroep. Waar tien jaar geleden de groep elkaar uitdaagde om tijdens een weekje weg zo hard mogelijk een berg op te rijden, gingen dit jaar voor het eerst de fietsen niet mee.

Esders schreef: ‘Wat is er toch gebeurd met die jongens die als 16-jarigen 8 dagen gingen fietsen in de Ardennen. Om maar zo vaak mogelijk, van alle kanten, de Wanne op te fietsen. Met maar 1 doel: elkaar zo veel mogelijk pijn doen. Om alleen boven te komen. Niks te winnen, alles te verliezen. Degene die moesten ‘lossen’ werden jaren lang herinnerd aan de uitslag. De fysieke hiërarchie was bepaald.’

En nu kijken de mannen van een afstandje toe wanneer Esders zijn sprongoefeningen doet in Valkenburg omdat zijn trainingsschema niet wijkt voor een vakantieweekje. Zijn vrienden kennen de oefeningen, die staan ook na al die tijd nog in hun geheugen gegrift, maar er is geen vezel in hun spieren die er ook maar even aan denkt om mee te doen. ,,Het onbevangene is verdwenen, waar we toen nog gewoon deden wat we goed achtten, gewoon keihard gaan, is nu alles beredeneerd, voorgekauwd in schema’s. Waar we ons aan willen houden, tenminste ik. Bij de rest gaat het over huizen kopen, worden auto’s besproken, carrières uitgestippeld en in augustus wordt de eerste van de groep vader….”

Ook in zijn eigen ambities, al zijn die onveranderd groot. ,,Ik jaag nog steeds mijn droom na, ben met hele andere dingen bezig dan mijn vrienden. Het heeft ook iets tunnelvisie-achtigs, die focus alleen op het ijs en op tijden. Maar om mijn doelen te bereiken moet ik in die tunnel blijven.” En er niet meer alleen maar vol ingaan, maar luisteren naar zijn trainers en de juiste opbouw hanteren. Hij heeft het moeten leren. De tijd van samen trainen met gelijkgestemde vrienden in de Ardennen is voorbij.

En dat is ook niet gek, weet Esders. ,,Met een paar man sloten we ons aan bij het Gewest Friesland, de andere bleven rijden op clubniveau of kregen andere interesses. Kreeg het plezier de overhand op presteren. En veranderden onze weekje weg ook. Het werd allemaal gemoedelijker, minder obsessief. Van honderd kilometer fietsen verplicht per dag, gingen we naar zestig kilometer. Of ‘een uurtje fietsen is ook wel genoeg’. Nu vertel ik steeds mijn verhaal op die dagen, vragen ze me elke keer hoe ik nu dat gat met de top ga dichten. En ik vraag hen hoe het op het werk is of ze een huis gekocht hebben en hoe het thuis is. We zijn verschillende mensen op andere paden geworden. Al hebben ze allemaal iets gevonden waar ze met hun karakter bij passen. Ik kijk er van een afstandje naar, zie al die vaste patronen waarin ze leven. Natuurlijk heb ik die ook, maar ik ben wel veel vrijer denk ik. Al vraag ik mezelf wel eens af of ik dat totaalplaatje ook zou willen. Huisje, boompje, beestje, dat is de vraag.”

Duidelijk is wel dat Esders op tijd uit het schaatswereldje wil stappen. Niet als een schaatser op retour nog zijn rondjes wil maken op het ijs. De 27-jarige waakt daarvoor. ,,Ik kijk nu niet verder dan de Olympische Spelen. Dan ben ik 29 en dan zou ik op mijn sterkst moeten zijn, al spelen andere factoren ook een grote rol natuurlijk. Aan de motivatie zal het niet liggen in elk geval.’’