Dat blijkt uit cijfers van het Nationaal Dataportaal Wegverkeer, die deze krant heeft opgevraagd. 

Vooral tussen 21.00 en 22.00 uur is het aanzienlijk rustiger op snelwegen. De grootste terugval van de hoeveelheid auto’s op de weg was zaterdagavond te zien, toen de avondklok voor het eerst gold. Mogelijke verklaring daarvoor is dat minder mensen in het weekeinde de deur uit moeten voor hun werk.

,,Nederland is stil. En om zeven uur thuis”, zegt Kees Kwaks van de ANWB verkeersinformatie. Al een week lang ziet hij stille wegen, geen files, of als die er zijn komt het door een ongeval. Maar ook dat is amper aan de hand. ,,In heel het land is het beeld hetzelfde. Mensen mogen niet na negen uur op straat zijn, dus zijn ze ook niet op de weg. Als mensen dan toch verkeer waarnemen, vinden ze daar van alles van, maar dat zijn mensen die of in de transport of in de zorg werken dus die hebben een ontheffing.” Kwaks zag sowieso al in corona tijd rustigere wegen, maar nu helemaal. ,,De spits begint inmiddels tussen vier en half vijf en daarna zie het al heel gauw afnemen.”

,,Ik merk eigenlijk geen verschil”, zegt Gerlanda Arends, lichtelijk verbaasd. Ze woont aan de Randweg in Harderwijk, vlak langs de A28. Terwijl we er staan raast het verkeer langs. Dat is volgens haar na negen uur, door de avondklok niet veel anders. Ze merkt het binnen niet in ieder geval. En ze ziet de vrachtwagens nog gewoon langskomen. ,,Ik let er ook helemaal niet op. Het is dat je het nu vraagt.”

De buren even verderop, Wilco en Lianne Polinder zeggen wel degelijk verschil te merken. Maar ook voor hen is het geen gespreksonderwerp. Wilco werkt ’s avonds en kwam gisteravond om tien uur thuis. ,,Nou, dan is het echt rustig hoor. Kijk je hoort nu dat zoemen, dat zijn personenauto’s.’’ Hij houdt zijn vinger bij zijn oor, alsof hij een muziekinstrument stemt. ,,Hier en dat zware, hoor je dat? Dat zijn vrachtwagens. Dat zoemen is gewoon na 21.30 uur weg.” Lianne vertelt dat haar schoonmoeder zelfs helemaal in de war is van de stilte, zij woont ook ergens in de wijk, die ingeklemd ligt tussen het kabaal.

De ANWB ziet het dagelijks vanaf 20.30 uur al rustiger worden, nadat mensen snel naar huis zijn gereden om op tijd binnen te zijn. De alarmcentrale van de wegenwacht zelf heeft het ook aanzienlijk minder druk tijdens de avondklok. ,,De bezetting is daarom aangepast’’, zegt woordvoerder Annelies Tichelaar van de ANWB. ,,Wel zijn we er nog voor de mensen die toch de weg op moeten.’’

Rijkswaterstaat laat weten dat ’s avonds sowieso al minder personeel op de verkeerscentrales werkt. ,,Los van het feit dat het nu rustiger is op de weg, hebben wij die bezetting gewoon nodig wanneer er iets gebeurt.’’ Denk aan een weg die vanwege een ongeluk afgesloten moet worden of een omleiding die moet worden ingesteld.

Welke invloed de avondklok op het milieu heeft, is volgens een woordvoerder van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) echt nog niet te zeggen. Wel is duidelijk dat de uitstoot van verontreinigende stoffen door verkeer door de allereerste lockdown 20 tot 60 procent lager lag dan normaal, stelt het RIVM. 

Files zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor de uitstoot van stikstofdioxide, dat voorkomt in uitlaatgassen. Ook fijnstof, minuscule deeltjes die in de lucht zweven, komt vrij in het verkeer. Door de maatregelen van de ‘intelligente lockdown’ namen de gemeten concentraties van de vervuilende stoffen alles bij elkaar met 10 tot 30 procent af in Nederland, aldus het RIVM. Veehouderijen brachten bijvoorbeeld nog wel fijnstof in de lucht. Of de dalingen zorgden voor gezondheidswinst, is onbekend.

Voor bewoner Marlies Verkerk is de stilte in de anders lawaaierige wijk in Harderwijk niet meteen om heel blij van te worden. ,,Het is wel unheimisch om hier ‘s avonds op straat te lopen, de wijk zo zonder de jeugd, zonder het geluid is onherkenbaar. Het geluid stoort haar ook niet, want ze is erin opgegroeid. ,,Dat merk je dan echt niet meer. Maar toen ik rond half 12 met de hond liep was er zelfs een minuut lang geen verkeer. Dat komt echt nooit voor. Het beangstigt me een beetje, want het benadrukt dat er toch wel echt iets ergs aan de hand is. En dat weet ik ook, want ik werk in het St Jansdal.”