Amerikaanse première voor film over Zeeuwse groentehandelaren (beiden 84)

Helge Prinsen zag er een documentaire in en Van verlies kun je niet betalen is een internationaal succes. Na de première tijdens Film by the Sea in Vlissingen werd het portret onder meer bekroond met de PZC Publieksprijs en op 30 maart vindt in Boston de Amerikaanse première plaats. 

Adrie en Francien werden ook uitgenodigd om mee te gaan naar Amerika, maar zo’n lange vliegreis zagen ze op hun leeftijd niet zitten, schrijft De Ondernemer. Adrie is zijn hele leven groenteboer geweest aan het Groenewoud in Vlissingen. ,,Na de lagere school moest ik aan de slag in de groentezaak van mijn vader. Gingen we met een steekkarretje langs de deuren. Een kilo aardappelen voor negen cent en een kilo uien voor een kwartje. ‘Een krop sla, drie voor een kwartje’. ‘Pruimen rond, zeven voor een pond’.”

Werk dat echt in je moet zitten, mijmert Adrie. ,,Ik heb het altijd met veel liefde gedaan. Het was mijn leven. Vandaar dat het zo moeilijk was de handel te moeten verlaten. Stoppen was het ergste dat me kon overkomen.” Hij tuurt samen met zijn vrouw Francien vanuit hun fraaie appartement aan Boulevard De Ruyter over de kolkende golven van een woeste Westerschelde. ,,De lucht is vandaag grijs, maar bij helder weer kun je aan de overkant Breskens heel goed zien. Als de zon ’s morgens om half acht schijnt, heb je hier het mooiste zicht dat er kan wezen.” Het zijn lichtpuntjes in zijn leven. En koren op de molen van Francien. Zij vindt dat Adrie ‘niet zo zwaarmoedig’ moet doen.

Adrie zucht: ,,Natuurlijk zou het mooi zijn om 100 jaar te worden, maar dan wel met de zaak. Zonder de handel vind ik het verschrikkelijk.” Toch zijn er vrolijke noten. Zoals ‘een meisje van de thuiszorg’ dat iedere week langs komt. ,,Ze voetbalt en als ze gewonnen heeft is ze vol enthousiasme. Na verlies is ze niet te genieten, haha. Dan roep ik ‘gecondoleerd’.” Werk was altijd zijn enige hobby. Wel kijkt hij ter ontspanning zo nu en dan naar voetbal op TV. ,,De wedstrijden van Ajax tegen Real Madrid? Die waren wel aardig, maar ik ben voor Feyenoord. Dit seizoen ga ik zelfs voor het eerst van mijn leven een wedstrijd in de Kuip bezoeken. Dat vroeg een marktkoopman uit Vlissingen me.”

Adrie, die in juni 85 wordt, had hart voor de zaak en was voor de duvel niet bang. Ook niet als hij in de groentewinkel werd overvallen. ,,De eerste keer, ruim 25 jaar geleden, stond er iemand met een mes voor me en de tweede keer, vijf jaar geleden, werd ik ook echt gestoken. Toch heb ik hem tegen zijn borst en tegen zijn kop geschopt. Hij vluchtte uiteindelijk weg.” Meteen daarna was het weer business as usual voor de groenteboer. Stoppen met de zaak kwam niet in hem op. De bel gaat. Frans en Ada Wijkel-Trimpe. Ada is met haar 73 jaar de elf jaar jongere zus van Adrie. Als 14-jarig meisje moest ze mee gaan helpen in de groentezaak: ,,Ik wilde graag gaan studeren, maar dat ging in die tijd niet. Werken ging voor.” Vele jaren later ging ze opnieuw hand- en spandiensten verrichten in de groentezaak. Vanwege de broze gezondheid van Adrie en Francien. ,,Tot op een gegeven moment werken echt niet meer ging voor mijn broer en schoonzus. Het was gewoon op.”

Zus Ada was de verbindende factor met regisseuse Helge Prinsen. In die documentaire kan broer Adrie er, eufemistisch uitgedrukt, maar weinig begrip voor opbrengen dat zijn zus en zijn zwager zo nodig op vakantie moeten. Hoe kijkt hij er nu op terug? Is de groenteboer in ruste inmiddels milder gestemd? ,,Nee, ik ben bikkelhard op dit gebied. Vakantie past niet bij het werk. Wij zijn zelf nooit op vakantie geweest. Geen behoefte aan en ook geen tijd. Alleen gingen we af en toe eens een paar uur naar onze bungalow in Oostkapelle om een luchtje te scheppen. En vroeger gingen we ook wel eens met de veerboot naar kennissen in Breskens.”

Het moderne jobhoppen staat in schril contrast tot het ouderwetse beroep van groenteboer. ,,Ik ben mijn hele leven groenteboer geweest. Het kwam niet in je op een ander beroep te kiezen. Je ging door tot het einde. Het vak van groenteboer is er nauwelijks nog. De meeste kleine ondernemers hebben het moeilijk, maar kunnen het financieel niet aan om te stoppen. ‘Je kan pas kopen als je centen hebt’ zei mijn vader. Dat gaat nog steeds op. Onroerend goed kun je het beste, net als wij altijd hebben gedaan, direct betalen. Dat is de weg.”

De gewezen groenteboer blijft altijd affiniteit met het vak houden. ,,Ik geniet van de handel. Elke week komt er nog een grossier langs om even bij te praten. Zo weet ik precies wat de prijs is van een kilo tomaten uit Spanje. En ook in de krant hou ik de handel bij.” ‘Nel uit De Pauw’, een goede kennis, hoort het allemaal met een glimlach aan in de gemoedelijke woonkamer. Adrie leverde jarenlang aan het cafetaria van Nel. Enorme frietaardappelen, maar natuurlijk ook allerlei verse groenten.

Een computer is er nooit aan te pas gekomen. ,,Alles met het pennetje. Bestellingen noteren, rekeningen schrijven. Ik bracht bestellingen naar hotels en restaurants zoals bijvoorbeeld Piccard, waaraan ik zeker veertig jaar heb geleverd. Nee, ik ben zelf nooit op café geweest. Wie aan de horeca levert, moet er verder zo weinig mogelijk komen.” Zijn oude VW-bus en Opel Rekord Berlina blijven netjes in de garage staan. De oldtimers zijn mooie herinneringen aan een beroep dat hij altijd met veel liefde heeft uitgeoefend.

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!