Burn-out nog vaak onopgemerkt: ‘Werkgevers missen praktische kennis’

Mooy becijfert dat een burn-out een werkgever veel geld kost. Zo’n 150.000 euro voor een medewerker die 11 maanden uit de roulatie is, als een leidinggevende uitvalt is dat nog veel meer. Toch zijn er bedrijven waar dat minder uit lijkt te maken. ,,Bijvoorbeeld bij advocatenkantoren. Ze zijn zich wel bewust van stress, maar het is de macht der gewoonte. Het past bij de functie. Is dat goed? Ik vind van niet.” Grote bedrijven merken niets van die kosten. ,,Dat wordt gewoon afgeschreven. Terwijl voor een kleiner bedrijf een uitgevallen medewerker een faillissement kan betekenen.”

Volgens Mooy is het helemaal niet zo moeilijk om goed met een burn-out om te gaan, als je maar het juiste stappenplan volgt. ,,Net als met een gebroken been. Aan het einde van de rit moet iedereen weer happy zijn.” Of dat een millennial is of een veertiger maakt niet uit: iedereen kan een burn-out krijgen. ,,Veertigers vragen zichzelf vaak af of dit het nou is, na al die jaren. Al die bureaucratie waar ze tegenaan lopen of een promotie die aan ze voorbij gaat. Bij millennials heeft het vooral te maken met hun ontwikkeling en de druk die ze zichzelf opleggen.”

En in tegenstelling tot wat veel mensen denken, zijn het ook niet alleen maar mensen met kantoorfuncties die een burn-out kunnen krijgen. ,,Artsen of docenten ook”, vertelt Mooy. Maar ook mensen in assisterende rollen. ,,Die zijn heel loyaal en hebben veel moeite met nee zeggen.” Koks, accountmanagers en mensen op de sales afdeling zijn ook vaak gevoelig voor burn-outs. ,,Dat zijn de haantjes. Die willen snel scoren, targets halen en applaus krijgen. Die leggen zichzelf te veel druk op.” Zijn targets wel een goede strategie? ,,Ik ben niet tegen targets. Maar ze moeten wel reëel zijn”, aldus Mooy, die daar wederom een taak ziet weggelegd voor de werkgever. 

Stel bijvoorbeeld prioriteiten, maak een plan samen met medewerkers en stel grenzen. Maak duidelijk wie welke verantwoordelijkheid heeft en tot hoe ver deze reiken. En ook moet een leidinggevende alert zijn op werknemers die vaak 's avonds nog aan het mailen zijn, werknemers zelf moeten 's avonds een blauw scherm vermijden. Het boek staat vol met praktische tips, van voorkomen tot de re-integratie achteraf. Soms overduidelijk, zeg bijvoorbeeld niet: ‘Anderen op de afdeling vinden eigenlijk wel dat je ziek zijn nu wel erg lang duurt. Weet je zeker dat je zo lang thuis moet blijven?’ 

Maar een eerste basisvraag die zeker beantwoord moet worden: hoe herken je een burn-out? Ten eerste moet je het niet verwarren met overspannenheid, zegt Mooy. ,,Dat is een korte periode, herleidbaar naar een bepaalde situatie. Een echtscheiding, een langdurig ziek kind of mantelzorg. Als dat is opgelost, zie je dat mensen snel terugveren. Als dat niet gebeurt, kun je wel een burn-out krijgen.” Medewerkers gaan vanuit motivatie harder werken en verwaarlozen hun eigen behoeftes. Meer overuren, minder vrije tijd en slaapproblemen. 

Dat soort signalen moet je niet negeren. ,,Het wordt een optelsom. Je snauwt wat meer tegen je partner. Je slaapt slechter. Je struggelt met je gewicht en je kinderen zeuren. Ook de werkdruk neemt toe en dan hoeft er maar iets kleins te gebeuren of je valt om. Vaak blijkt achteraf dat het al jaren sluimerde”, weet Mooy. Ook werkgevers kunnen meer doen op het gebied van bewustwording. ,,Af en toe even aan een bureau staan. En vragen hoe het écht met iemand gaat, zonder om de hete brij heen te draaien. Niet vanuit een rol, maar in een open gesprek.” En nee, zo'n gesprek voer je niet ‘even’ bij de koffieautomaat. 

De werknemer zelf moet natuurlijk ook verantwoordelijkheid nemen. Eerder aan de bel trekken, luisteren naar familie of vrienden die wel zien dat je signalen negeert. ,,Je omgeving ziet het vaak eerder”, aldus Mooy. En als je een druk weekend hebt, moet je soms gewoon dingen afzeggen. ,,Als je ergens geen zin in hebt, is er niets mis mee om nee te zeggen. Je hoeft geen dingen te doen omdat het van je verwacht wordt en er vijf wijn in te gooien op een feestje omdat het ‘moet’. Dan voel je je de volgende dag ook weer slechter. Kies voor jezelf”, zegt Mooy. Zelf doet ze dat regelmatig. Haar vrienden weten dat ook, zegt ze. ,,Ik word mijn eigen klant, als ik overal ja tegen zou zeggen.”

Ook als de héle familie advocaat is, bijvoorbeeld, hoef je dat niet per se te worden. ,,Ik zou heel graag chirurg willen zijn, maar ik weet dat ik het niet kan om de simpele reden dat ik geen interesse had om die studie te doen”, aldus Mooy. ,,Je moet er een bepaalde feeling voor hebben. Dierenarts worden als je niet tegen bloed kunt? Dat wordt een fiasco.” Het allerbelangrijkste advies? ,,Je moet eerlijk zijn naar jezelf, anders gaat het fout.”

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!